‘Eén keer een mes in de rug, maar geen twee keer’: Bart De Wever (N-VA) dreigt deur te openen voor Vlaams Belang

Op het Grote Voorzittersdebat van Knack en Trends-Kanaal Z stonden de N-VA en het Vlaams Belang meermaals geïsoleerd. Ook wat betreft de nood aan een Vlaamse meerderheid in de volgende federale regering. ‘Maar als ik De Wever bel, neemt hij niet op.’

‘Liefst, maar’ en ‘idealiter, maar’. Dat antwoordden respectievelijk de Open VLD en de CD&V op N-VA-voorzitter Bart De Wever. Zijn vraag: beloven de Vlaamse partijen dat ze na de verkiezingen van 9 juni niet meestappen in een federale regering zonder Vlaamse meerderheid?

Voor het eerst krijgt De Wever daarop – al bij al – duidelijke antwoorden.

De kwestie is niet zonder belang. De verwachting is dat een federale regering met Vlaamse meerderheid de facto een regering zal zijn met de N-VA. Pro memorie: de Vivaldi-regering van socialisten, liberalen, groenen en de CD&V heeft vandaag geen meerderheid aan Nederlandstalige kant. Door van een Vlaamse meerderheid geen breekpunt te maken, laten de CD&V en de Open VLD zichzelf de mogelijkheid om voort te doen zonder de N-VA.

Daartegenover staat dat De Wever enkel en alleen een Vlaamse regering met het Vlaams Belang wil uitsluiten als de Nederlandstalige partijen beloven dat ze ‘de Vlaamse democratie respecteren’ op het federale niveau.

De Wever herhaalde zijn voornemen dat hij de Vlaamse formatie koppelt aan de federale. ‘Ik eis een Vlaamse meerderheid in de federale regering en ik koppel daar de Vlaamse regeringsvorming aan. Eén keer een mes in de rug, maar geen twee keer.’

Postjes

De partijvoorzitters stoorden zich wat aan de vraag van De Wever. Tom Ongena (Open VLD) vond de kwestie ‘politique politicienne’. Volgens Sammy Mahdi (CD&V) een bewijs dat de N-VA uit is op het ‘postje’.

Hoe dan ook willen beide partijen liefst wél een Vlaamse meerderheid. ‘Maar de vraag is: om wat te doen?’, aldus Ongena. ‘Gaan we opnieuw 500 dagen in een kasteel onderhandelen over de splitsing van het land? Dan zeg ik nee. Als het de bedoeling is om samen snel een regering te vormen om daarna te hervormen op socio-economisch en fiscaal vlak, dan ben ik een bondgenoot.’

Een gelijkaardig geluid bij Mahdi. ‘Idealiter’ komt er een Vlaamse meerderheid, ‘maar niet om hard te saneren, wellicht met een indexsprong, of om de gezondheidszorg te beknotten.’

Ook Melissa Depraetere (Vooruit), Jeremie Vaneeckhout (Groen) en Raoul Hedebouw (PVDA) toonden weinig interesse. Volgens Depraetere ‘ligt niemand wakker’ van de kwestie, in tegenstelling tot pensioenen en koopkracht.

Wie De Wever wel gelijk gaf, was Tom Van Grieken (Vlaams Belang). Volgens hem is de vraag van De Wever geen ‘politique politicienne’. Hij haalde een wijsheid van zijn grootmoeder zaliger boven: ‘Wie betaalt, bepaalt.’ Maar wat zien we? ‘De Vlaming is goed om te betalen, het is de PS en Wallonië die bepalen.’

Pushbacks

Het was niet de enige keer dat de N-VA en het Vlaams Belang geïsoleerd stonden in het Grote Voorzittersdebat. Ook in het debatje over arbeidsmigratie bewandelden De Wever en Van Grieken grotendeels dezelfde lijn. De N-VA is minder happig op arbeidsmigratie dan de Open VLD en de CD&V, zijn regeringspartners in de Vlaamse regering. Volgens De Wever is er wel een uitzondering voor knelpuntberoepen en voor hooggeschoolde arbeidskrachten nodig: ‘Hen mogen we niets in de weg leggen.’

Ook wat betreft het opsporen van mensen in de illegaliteit om ze uit te wijzen, stonden de N-VA en het Vlaams Belang alleen. Beide partijen schoven het Australisch model naar voren. Daarin benadrukte De Wever dat mensen die illegaal naar Europa komen hun recht op asiel moeten verliezen, en bewierookte Van Grieken de methode van pushbacks.

In datzelfde debatje verweten de Vivaldi-partijen de N-VA en het Vlaams Belang dat ze de goedkeuring van het aanklampend terugkeerbeleid blokkeren. Vorige week zorgden de N-VA en het Vlaams Belang er samen met de PVDA voor dat een wetsontwerp van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) tijdelijk niet gestemd kan worden.

In dat voorstel staan maatregelen als verplichte medische tests voor uitgeprocedeerde asielzoekers (waartegen de PVDA zich verzet) en de mogelijkheid voor Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) om uitgeprocedeerde mensen te begeleiden naar hun land van herkomst.

Maar in datzelfde voorstel staat ook het verbod om uitgeprocedeerde gezinnen met kinderen op te sluiten – een kleine hoeksteen van het Vivaldi-regeerakkoord. Kamerlid Theo Francken (N-VA) wil er naar eigen zeggen alles aan doen om de stemming onmogelijk te maken.

Doordat De Moors tekst verschillende zaken met elkaar koppelt, werpen de CD&V, Vooruit en de Open VLD de oppositiepartijen voor de voeten dat ze een strenger beleid blokkeren.

Maar De Wever, die als meest ervan debater de meeste cijfers bij zich had, verzet zich tegen die beeldvorming. De N-VA-voorzitter gebruikt de term ‘bébés-papiers’: ‘Er worden kinderen gemaakt om hier te blijven.’

(Lees verder onder de preview)

Theo Francken (N-VA) dreigt met ‘filibuster’ tegen verbod opsluiting kinderen

Oogrol

Sammy Mahdi, gewezen staatssecretaris voor Asiel en Migratie, riposteerde dat er onder het beleid van Theo Francken in de regering-Michel amper gezinnen werden vastgehouden. De Wever was niet onder de indruk. Tom Van Grieken had genoeg om te concluderen dat de CD&V ‘dé opengrenzenpartij’ is.

Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout zorgde in het debat voor een spitant moment. Hij verweet de andere partijen: ‘Jullie rollen over elkaar om te tonen hoe streng jullie zijn, maar jullie kúnnen Van Grieken niet overtreffen. Wij gaan ons nooit schamen dat we beslissen om kinderen nooit op te sluiten. Jullie steken zich weg uit angst voor een verkiezingsoverwinning van het Vlaams Belang. Wie zo stoer mogelijk doet om Van Grieken te overtreffen, zal mislukken.’

Zowel De Wever als Van Grieken rolden met de ogen.

Niet dat de N-VA en het Vlaams Belang het overal over eens zijn. Maar zelfs bij andere thema’s stonden de Vlaams-nationalisten dicht bij elkaar, zoals op het vlak van fiscaliteit (allebei tegen een vermogensbelasting) en kinderopvang (allebei vóór voorrang voor werkende ouders).

Mobiliteit dan? ‘Deze Vlaamse regering heeft de meeste anti-automaatregelen genomen’, aldus Van Grieken. Daarmee was De Wever het natuurlijk niet eens.

Of beide partijen daarmee dichter bij elkaar kruipen? Gevraagd of de Vlaams Belang-voorzitter on speaking terms is met De Wever, antwoordde hij: ‘Als ik bel, neemt hij niet op. We praten niet. De Franstalige partijen doen dat wel, maar zelfs Vlaams-nationalisten slagen daar niet in.’