Een verijdelde aanslag op premier Bart De Wever en de federale begrotingsonderhandelingen beheersen de Belgische politiek. Daarnaast was er het openingscollege politicologie van De Wever in Gent. Stijn Fockedey (Trends) en Tex Van berlaer (Knack) bespreken hoe angst, bezuinigingen en ballonnetjes elkaar vinden in een week die de Wetstraat niet snel zal vergeten.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
In de jongste aflevering van Tussen Wetstraat en Wall Street bespreken Stijn Fockedey (Trends) en Tex Van Berlaer (Knack) hoe een verijdelde aanslag op premier De Wever opnieuw angst oproept in de Wetstraat.
‘Drie jongeren werden opgepakt in Deurne’, vertelt Van berlaer. ‘Ze zouden een drone willen inzetten tegen De Wever en ook waarnemend Antwerps burgemeester Els van Doesburg (beiden N-VA). Dat kenden we tot nu toe vooral van Oekraïne, maar het kan dus ook bij ons. Een nieuwe realiteit, aldus het federaal parket.’
De aanslag zou gemotiveerd zijn door jihadistisch extremisme, gericht tegen politici. ‘Gelukkig hebben onze veiligheidsdiensten uitstekend werk geleverd’, aldus Van berlaer. ‘Maar dit is opnieuw een waarschuwing: 85 procent van de 600 mensen die OCAD vandaag volgt, staan op de lijst wegens jihadistische overtuigingen. Ja, er zijn dingen gaande binnen extreemlinks, maar dit blijft de gevaarlijkste dreiging.’
Begrotingskoorts in Brussel
Dan naar het begrotingsconclaaf. ‘Het tekort bedraagt 26 miljard euro, goed voor 4 procent van het bbp’, zegt Fockedey. ‘Zonder ingrepen gaan we richting 39 miljard tegen 2029. Dat is 5,5 procent van het bbp. Veel te veel.’
Van berlaer: ‘De Wever mikt op een besparing van 10 miljard euro tegen 2029. Zo’n grote oefening zagen we niet meer sinds Jean-Luc Dehaene.’
De timing speelt volgens Fockedey en Van berlaer in het voordeel van De Wever. ‘De verkiezingen zijn nog veraf, dus partijen kunnen nog makkelijker harde maatregelen nemen.’
Nieuwe belastingen, oude recepten
Van berlaer: ‘De Wever heeft een klavertjevier op tafel gelegd: een btw-hervorming, een indexsprong, een lagere groeinorm in de gezondheidszorg en een strengere aanpak van langdurig zieken.’
Op een na zijn alle voorstellen controversieel binnen de regering. Neem de ‘harmonisatie’ van de btw-tarieven. ‘In de praktijk betekent dat een verhoging voor voeding en dagelijkse aankopen’, zegt Fockedey. ‘Dat treft net de middenklasse.’
En toch zijn er winnaars. ‘De horeca, bijvoorbeeld’, zegt Fockedey. ‘Als het tarief van 6 en 12 procent naar 9 procent gaat, daalt het btw-tarief voor drank op café. “Eindelijk gelijkheid tussen de cola in de supermarkt en die op het terras”, hoor je Horeca Vlaanderen al zeggen.’
Ook een indexsprong ligt opnieuw op tafel. Vooruit en CD&V reageren afwijzend. Alleen Georges-Louis Bouchez (MR) durfde te suggereren dat enkel de uitkeringen kunnen worden overgeslagen. Nu circuleert ook het voorstel om dat alleen bij de hoogste inkomens toe te passen. ‘Dat zou misschien behapbaar zijn,’ zegt Van berlaer, ‘maar dan mis je inkomsten.’
Snijden in de zorg en langdurig zieken
In het plan-De Wever staat ook een beperktere groeivoet voor de gezondheidszorg: van 3 naar 2 procent. ‘Dat is moeilijk te verkopen,’ zegt Fockedey, ‘want het raakt direct de ziekenhuizen en de zorgverleners.’
Toch is er één punt van consensus: de langdurig zieken. ‘Meer dan een half miljoen Belgen zijn langdurig arbeidsongeschikt’, zegt Van berlaer. ‘Dat kost 11 miljard euro per jaar. Een RIZIV-studie werd onlangs doelgericht gelekt om de begrotingsgesprekken te beïnvloeden.’
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) deelt die analyse. ‘Maar zelfs als je het aantal langdurig zieken stabiliseert, zal dat tijd en geld kosten’, zegt Fockedey. ‘Want veel jobs die openstaan – technici, verpleegkundigen, boekhouders – vragen zware opleidingen. Dat is geen snelle oplossing.’
De Wever, de welvaartsstaat en de studenten
Ondertussen bleef De Wever ook op het spreekgestoelte actief. Aan de UGent gaf hij een openingscollege over de toekomst van de welvaartsstaat.
Fockedey zag een premier die zichtbaar geniet van zijn rol. ‘Zijn speech werd opvallend goed onthaald. Enkele jaren geleden werd premier Alexander De Croo (Open VLD) nog fel bekritiseerd toen hij het over tien moeilijke jaren sprak. De tijden zijn veranderd.’
Van berlaer vond vooral de studentenreacties boeiend: ‘Ze stelden scherpe vragen over Gaza, maar niemand vroeg iets over fiscaliteit of ongelijkheid. Waarom kijkt De Wever enkel naar uitgaven, en niet naar de inkomstenzijde? Zelfs linkse studenten leken die vraag te mijden.’ Fockedey: Misschien iets voor tweede bachelor?’
🎧 Beluister de volledige aflevering voor een scherpe analyse van de verijdelde aanslag op premier De Wever en de federale begrotingsgesprekken.
