’75 jaar NAVO: Poetins agressie was de impuls die de bondgenoten nodig hadden om te ontwaken en alle naïviteit te laten varen’

‘Het uiterst gewelddadig en imperialistisch avontuur van Poetin in Oekraïne heeft het vuur in de NAVO weer aangewakkerd’, schrijft Theo Francken op de 75ste verjaardag van het militair bondgenootschap.

De NAVO viert vandaag haar 75e verjaardag en het is voor het eerst sinds lang een feestje waar de genodigden graag aanschuiven en vooral graag gezien willen worden. Met de oorlog in Oekraïne heeft de alliantie opnieuw haar tweede adem gevonden. Van een toestand van ‘hersendood’ naar springlevend, en dat alles in slechts vijf jaar tijd. Wie had dat gedacht? Zeker niet president Macron, die in 2019 nog luidop twijfelde over de vitaliteit van dit bondgenootschap. En al helemaal niet president Poetin, die er twee jaar terug vanuit ging dat zijn brute inval in Oekraïne het Westen op zijn grondvesten zou doen daveren.

Maar kijk, Poetins gok pakte anders uit. Zijn uiterst gewelddadig en imperialistisch avontuur heeft het vuur in de NAVO weer aangewakkerd. Het bondgenootschap, dat even leek te wankelen en op zoek was naar haar plek in een wereld in verandering, staat nu steviger en eensgezinder dan ooit.

Poetins agressie was juist de impuls die de bondgenoten nodig hadden om te ontwaken en alle naïviteit te laten varen. Zijn acties hebben de NAVO-leden dichter bij elkaar gebracht, hen herinnerend aan hun kernwaarden en de cruciale rol die ze spelen op het wereldtoneel. Dit zonder in de val te trappen van de directe confrontatie met Moskou.

De toetreding van Zweden en Finland, waardoor het ledenaantal nu trots op 32 staat, vormt de spreekwoordelijke kers op de verjaardagstaart. Het onderstreept luid en duidelijk dat de NAVO niet alleen in omvang is toegenomen, maar zich ook sterker en meer eensgezind dan ooit tevoren opstelt tegenover de Russische dreiging. En zich kan herpositioneren naar zowel bekende uitdagingen als de nieuwe. Het toont de NAVO een baken van stabiliteit in een steeds veranderende wereld, waartoe landen zich opnieuw aangetrokken voelen.

Alle gasten in feeststemming? Nee, een uitzondering bevestigt de regel. In België, het land dat niet alleen het hoofdkwartier van deze alliantie herbergt maar ook trots is op zijn status als één van de grondleggers, lijkt het feestgedruis enigszins gedempt. Terwijl de rest van de NAVO-landen zijn borst vooruitsteekt en met hernieuwde kracht zijn investeringen in Defensie optrekt, heerst er bij ons een opvallende stilte. Onze premier, spring in het veld wanneer de internationale camera’s draaien, zou bij dit feest liefst wat stiller in de massa opgaan. Hij weet dat die uitbrander voor ons land als eeuwige freerider eraan komt, maar hij laat die liever voor de volgende regering.

Toch, bij deze feesteditie, zijn het niet enkel de achterblijvers die de alliantie zorgen baren. Het conflict in Oekraïne werpt een donkere schaduw. Het bondgenootschap plant en mobiliseert, maar het gaat traag, tè traag.

Meer dan tweeëneenhalf jaar na de start van de invasie, zijn de NAVO-bondgenoten bezig met het afronden van hun strategische reactie, verpakt in het New Forces Model. Het is een teken dat het bondgenootschap zich herpositioneert, maar de Europese defensie-industrie lijkt nog ver verwijderd van de vereiste productiecapaciteit om de Oekraïense frontlinie duurzaam te ondersteunen. In tegenstelling van Rusland dat ondanks de sancties haar militaire productie zelfs wist op te schalen. Er hangt een sfeer van uitgesteld urgentiebesef over het Europese continent, een zekere traagheid in het erkennen van de ernst van de situatie.

En alsof deze uitdagingen nog niet genoeg zijn, loert de schaduw van Trump om de hoek, met de dreiging van een terugkeer naar een Amerikaans buitenlands beleid dat slechts voorwaardelijke steun aan bondgenoten belooft. Zijn bekende onvoorspelbaarheid werpt een schaduw over de toekomst van de NAVO , en voegt een complexe laag toe aan een al ingewikkeld schaakspel.

Het moge bij deze 75^ste verjaardag een herinnering zijn aan de bondgenoten aan hoe snel de geopolitieke wind kan draaien en benadrukt het belang van een sterk en eensgezind bondgenootschap, waartoe we allemaal moeten bijdragen.