Ngo’s mogen beslag leggen op 2,9 miljoen euro Fedasil-middelen, De Moor gaat in beroep

Het federale agentschap voor de opvang van asielzoekers Fedasil is vrijdag eenzijdig op de hoogte gebracht dat er 2,9 miljoen euro aan Fedasil-middelen in beslag genomen kunnen worden wegens de niet-opvang van asielzoekers. Voor middenveldorganisaties als Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Dokters van de Wereld en Saamo betekent het een belangrijke overwinning. Het kabinet De Moor kondigt aan in beroep te gaan.

Eind januari velde het hof van beroep in Brussel een vonnis dat verschillende middenveldorganisaties in staat stelt om geld terug vorderen van Fedasil ter ondersteuning van asielzoekers die op straat overleven, maar wettelijk gezien opvang zouden moeten genieten van de Belgische staat. De staat werd tot begin februari ruim 8800 keer veroordeeld voor het niet-nakomen van de asielwetgeving. Diegenen die de asielprocedure doorlopen hebben recht op bed, bad en brood van de staat.

‘Dit falen in het beheer van de opvang van asielzoekers woedt al 835 dagen in België. Het is om deze aanhoudende weigering van opvang aan te pakken dat we toestemming hebben gekregen van de beslagrechter om een som geld te gebruiken om de slachtoffers van deze “crisis” te helpen’, zeggen de middenveldorganisaties. Volgens de middenveldorganisaties is ‘het falen van Fedasil en de Belgische staat’ duizenden keren erkend geweest door Belgische rechtbanken, alsook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Het vonnis van de Brusselse rechtbank stelt de middenveldorganisaties in staat om ‘het volledige bedrag terug te vorderen van de dwangsommen die aan Fedasil werden opgelegd voor elke dag waarop geen opvang werd aangeboden aan asielzoekers’. 

(lees verder onder preview)

Slaapzakken, hotelkamers

Die som bedraagt ondertussen 2,9 miljoen euro. Elke eurocent die in beslag genomen wordt, wordt ten dienste gesteld van de asielzoekers die de procedure doorlopen, aldus de organisaties.

Naast Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Dokters van de Wereld en Saamo waren CIRÉ, Ligue des Droits Humains, Plateforme citoyenne BelRefugees, Ordre des barreaux francophones et germanophones, Association pour le droit des étrangers en Nansen betrokken bij de procedure. Met het geld zullen ze voorzien in operationale steun op het terrein, bijvoorbeeld voor de financiering van slaapzakken, voedselpakketten of juridische en psychologische bijstand. Ook denken de middenveldorganisaties eraan om een deel van de in beslag genomen middelen te gebruiken voor noodaccommodatie in hotels. Dat kan eventueel in samenwerking met externe partners en zal deels afhangen van de hoogte van de ingezamelde bedragen.

‘Vijf asielzoekers per gemeente’

De middenveldorganisaties schuiven ook oplossingen naar voor. Zo moet een spreidingsplan, waar Nederland in januari nog voor tekende, soelaas brengen. De niet-gouvernementele organisaties geloven dat als elke gemeente maximaal vijf asielzoekers zou opvangen ‘de crisis voorbij zou zijn’. Los van de morele en menselijke overweging om over te gaan tot een inbeslagname van overheidsmiddelen, wordt ook gewezen op de democratische verplichting om de rechtsstaat te verdedigen. ‘Dit is ook een herinnering aan het feit dat we in een rechtsstaat leven en dat de regering rechterlijke uitspraken niet zomaar kan negeren’, stelt het collectief van middenveldorganisaties. ‘De rechtsweigering door de Belgische overheid is een gevaar voor de fundamenten van onze democratie. Jij betaalt toch ook een boete wanneer je een overtreding begaat’, zegt Vluchtelingenwerk Vlaanderen. ‘Als de overheid een beslissing van de rechtbank zomaar naast zich neerlegt, wordt de grondslag van onze samenleving ondermijnd.’

Afgelopen dinsdag legde het Progress Lawyers Network al beslag op 400.000 euro aan tegoeden van de Belgische staat, dit vanwege soortgelijke redenen. Midden januari werd ook een diepvriezer en koffiemachine in beslag genomen op het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V).

Beroep

In een reactie zegt het kabinet van staatssecretaris Nicole de Moor dat Fedasil in beroep gaat tegen de rechterlijke beschikking.

‘Op dit moment is er nog geen sprake van het effectief in beslag nemen van de middelen van Fedasil’, aldus het kabinet. ‘De middelen die Fedasil ter beschikking heeft, zijn essentieel voor zijn werking en nota bene net om opvangplaatsen te creëren.’

Volgens het kabinet-De Moor heeft het weinig zin om de financiering van Fedasil ’te blokkeren’. ‘Dat levert geen extra opvang op’, stelt ze. De inbeslagname van de Fedasil-middelen heeft ‘niets anders dan een negatief effect’. De middelen van Fedasil zijn namelijk nodig om de partners in het beleid te vergoeden, waaronder bijvoorbeeld ook het Rode Kruis of het personeel dat actief is in de opvangcentra. Ook stelt de staatssecretaris dat er de afgelopen twee jaar heel wat inspanningen geleverd werden in de zoektocht naar bijkomende opvangplaatsen. ‘Die inspanningen blijven we verder zetten, maar het is duidelijk dat we er met opvang alleen niet komen. Ons land staat onder te grote druk. We hebben sterkere buitengrenzen nodig, en elk Europees land moet zijn deel van de inspanningen leveren’, concludeert staatssecretaris De Moor.

Fedasil reageert bij monde van directrice communicatie Mieke Candaele dat het zich zal blijven concentreren op zijn opdracht. ‘We trachten die zo goed mogelijk uit te voeren. Dat is waar onze medewerkers zich elke dag opnieuw voor inspannen’, stelt Candaele. Fedasil zal ‘alle juridische stappen’ ondernemen die noodzakelijk zijn ‘om de opdracht te kunnen blijven uitvoeren’.