Ho, ho, ho dat was schrikken: ‘Het verdriet van België’ wordt gelukkig wel nog gedrukt

Het verdriet van België, misschien wel het beste boek uit de Vlaamse literatuur, is niet meer op papier verkrijgbaar. Nieuwe lezers moeten zich behelpen met een e-book. Daar kwam columnist Peter Casteels achter toen hij aan het kerstshoppen was.

Het was, toegegeven, ook van mij een halve grap. Een vriend wilde dit jaar meer Belgische literatuur lezen, en begon daarom in De Draaischijf van Tom Lanoye. Hij vond dat een geweldige roman, ik vond het een verschrikkelijk boek. Lanoye presteerde het ook nog eens om in Humo zijn nieuwste te vergelijken met Het verdriet van België van Hugo Claus (schaterend, zogezegd: ‘die had een retouche nodig’). Dus één-twee-drie: ik geef Het verdriet voor de kerst cadeau. Het is ondertussen vijftien jaar geleden dat ik het zelf las, zodat ik me eigenlijk alleen nog herinner hoe ongelooflijk goed en geestig ik het vond.

Wat wil nu het geval? Het verdriet van België, beste mensen, dit is het zoveelste schandaal dat deze maand door Knack wordt onthuld, is niet meer in druk.

Ik kwam erachter in De Groene Waterman, de beste boekenwinkel van Antwerpen (full disclosure: ik ben daar aandeelhouder). Geen exemplaar van Het verdriet meer te vinden, en de uitbaters van de winkel hadden er al naar geïnformeerd bij de uitgeverij, De Bezige Bij. Het wordt niet meer gedrukt. Als ik ‘Het verdriet van België’ intik op de Belgische site van internetwinkel Amazon, waarvan het aanbod mij nog heel vaak verbluft, staat het boek niet eens bij de zoekresultaten. Ook geen tweedehands versie, trouwens.

Op de site van De Bezige Bij is het meesterwerk van Claus evenmin nog te bestellen op papier. Die uitgeverij laat zich er nochtans graag op voorstaan haar grootste auteurs goed te soigneren. De fans van schrijvers als Willem Frederik Hermans, Harry Mulisch en Remco Campert worden verwend met telkens weer nieuwe (her)uitgaven. Het is, natuurlijk, een Nederlandse uitgeverij. Ik zeg het er maar even bij, hoewel ik mijn hand er absoluut niet voor in het vuur durf te steken dat een Vlaamse of Belgische uitgeverij niet dezelfde beslissing had genomen. Tenzij die uitgeverij er misschien – goed mogelijk hier – subsidies voor krijgt om Claus in druk te houden. De luisteraars van Radio 1 kozen Het verdriet van België in 2005 als ‘meest ongelezen’ boek, en ik schreef jaren geleden al eens over hoe weinig de meester nog maar gelezen en verkocht wordt.

Studenten taal- en letterkunde die Claus als leerstof krijgen, zullen naar de universiteitsbibliotheek moeten om daar met elkaar te vechten om de aanwezige exemplaren, of zich, uiteraard, gewoon behelpen met een e-book. Ik hield het hoofd koel en ging naar het Antwerpse filiaal van Fnac, enkele honderden meters van De Groene Waterman vandaan. Daar waren nog twee exemplaren te vinden, die er misschien al jaren stof stonden te vergaren in de kast. Ik heb er eentje meegenomen. Wie misschien wel het beste boek uit de Vlaamse literatuur op papier wil lezen, moet zich reppen om het allerlaatste exemplaar in de Fnac mee te jappen.