‘Didier Reynders moet onmiddellijk onbetaald verlof nemen’

Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) spoort de Belgische diplomatie ertoe aan om campagne te voeren voor haar partijgenoot Didier Reynders, die secretaris-generaal van de Raad van Europa wil worden. Maar Reynders, nu nog Eurocommissaris voor Justitie, zou beter onbetaald verlof nemen, schrijft Knack-redacteur Kamiel Vermeylen.

‘Gelieve (…) vóór 24 januari een demarche uit te voeren op het hoogst mogelijke niveau ten voordele van de kandidatuur van de heer Reynders’. Vorige week vrijdag viel er bij de Belgische diplomaten een dringende mail in het postvak. Ondergetekende: minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib.

Persoonlijke contacten

Aanleiding van Lahbibs schrijven is de kandidatuur van haar partijgenoot Didier Reynders voor de functie van secretaris-generaal bij de Raad van Europa in Straatsburg. De timing van de mail, die Knack kon inkijken, was niet toevallig: op 25 januari evalueert zowel het Comité van Ministers als de Parlementaire Vergadering, de twee kamers van de Raad van Europa, voor het eerst alle kandidaturen.

In haar mail aan het diplomatenkorps had Lahbib nog een bijkomend verzoek. ‘Gelieve zo spoedig mogelijk verslag uit te brengen van de resultaten van uw demarche en daarbij elk nuttig element of opportuniteit te vermelden.’ Wat kunnen die opportuniteiten zoal zijn? ‘Persoonlijke contacten tussen de heer Reynders en de nationale autoriteiten/de leden van de Algemene Vergadering’, klinkt het.

In een volgende fase, zo lezen we in de mail van Lahbib, moeten de Belgische diplomaten persoonlijk contact opnemen met de leden van de Algemene Vergadering, die bestaat uit afgevaardigden uit de nationale parlementen van alle lidstaten. Dat alles moet een herhaling van 2019, toen Reynders onverwachts verloor van zijn Kroatische tegenkandidate, vermijden.

Om de kandidatuur van Reynders kracht bij te zetten, heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken ook een nota geschreven met Reynders’ campagnespeerpunten en een medewerker als dossierbeheerder aangesteld. Binnenkort komt er ook een campagnebrochure, die de diplomaten aan hun gesprekpartners moeten overhandigen.

(Lees verder onder de preview)

Belangenconflict

Daarmee komt de campagne voor de topfunctie in Straatsburg echt op gang, niet alleen voor de Belgische diplomatie, maar ook voor Reynders zelf. Toch is de 65-jarige liberaal van plan om pas na 20 maart onbetaald verlof te nemen als Eurocommissaris, aangenomen dat hij na de individuele sollicitatiegesprekken op de shortlist van kandidaten belandt.

Mag dat zomaar? Volgens de algemene gedragscode van de Europese Commissie moet een Eurocommissaris die zich kandidaat stelt voor een nationale, regionale of lokale verkiezing ‘gedurende de gehele periode van actieve betrokkenheid, en ten minste voor de duur van de campagne, zijn werkzaamheden bij de Commissie neerleggen.’

Er is geen reden om aan te nemen dat die principes niet zouden gelden voor een Eurocommissaris die zich, zoals Reynders, verkiesbaar stelt voor een topfunctie bij een internationale organisatie. Dat deed Eurocommissaris voor Mededinging Margrethe Vestager vorig jaar ook toen ze solliciteerde als directeur van de Europese Investeringsbank.

De Europese Commissie maakt overigens woensdag bijkomende regels bekend, zo meldt de nieuwssite Politico, voor Eurocommissarissen die willen deelnemen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni. Daarbij moeten mogelijke belangenconflicten én de schijn van mogelijke belangenconflicten te allen tijde worden vermeden, schrijft Politico.

Expertise

Bij dat laatste knelt het schoentje: Reynders moet als Eurocommissaris voor Justitie namelijk waken over de burgerrechten en de rechtsstaat in de landen van de Unie, zo staat te lezen in de opdracht die voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen hem in december 2019 gaf. Dat zijn verantwoordelijkheden die nauw aansluiten bij de kerntaken van de Raad van Europa.

Reynders heeft dus zeker voldoende expertise voor de topfunctie die hij ambieert. Maar kan hij de komende maanden wel onpartijdig en belangeloos oordelen over de staat van de burgerrechten en de rechtsstaat in de EU-lidstaten, die vervolgens moeten beslissen of ze voor of tegen zijn kandidatuur zullen stemmen?

Wordt Reynders bijvoorbeeld minder streng – of net strenger – voor Hongarije om aan meer stemmen te komen? Zal hij er de komende maanden voor pleiten om de geblokkeerde Europese miljarden voor de nieuwe Poolse regering vrij te geven? En kan hij zich belangeloos uitspreken over de spionagesoftware die in Spanje tegen Catalaanse separatisten werd gebruikt?

‘U kunt rekenen op mijn persoonlijke engagement’, zei Reynders afgelopen oktober tijdens een toespraak voor de Algemene Vergadering van de Raad van Europa. Om als Eurocommissaris iedere schijn van partijdigheid te vermijden, kan hij daarom beter vandaag dan morgen onbetaald verlof nemen.