Dertien ngo’s vragen in een open brief aan minister van Asiel en Migratie Maggie De Block (Open VLD), dringend(e) actie te ondernemen om de vluchtelingencrisis in de Middellandse Zee te bezweren. De minister zou dat om te beginnen moeten doen op de volgende Informele Europese Raad Justitie en Binnenlandse Zaken op woensdag.
De brief is onder meer opgesteld door de organisaties 11.11.11, CNCD-11.11.11, Oxfam-Solidariteit, Caritas International, Artsen Zonder Grenzen en Vluchtelingenwerk Vlaanderen.
Sinds januari 2018 verdronken minstens 2.500 vrouwen, kinderen en mannen op de Middellandse Zee, maar de ‘Europese leiders blijven in gebreke bij het beantwoorden van deze tragedie’, zo leest de brief.
De jongste zes maanden hebben Europese regeringen – vergeefs – geprobeerd om een akkoord te bereiken over een systeem dat reddingsschepen toelaat om veilig te ontschepen wanneer ze een Europese haven bereiken. De kwestie is nochtans dringend, want ‘ondertussen blijven mensen die vaak al vreselijke fysieke en mentale beproevingen doorstonden (…) vast zitten op zee’.
Bovendien dreigt SOPHIA, de EU-operatie in de Middellandse Zee, bij gebrek aan een akkoord stopgezet te worden en zetten Europese regeringen buitensporige druk op de organisaties die zoek- en reddingsmissies uitvoeren op de Middellandse Zee. ‘In plaats van hun activiteiten te ondersteunen, maakt een aantal EU-lidstaten het moeilijker voor deze organisaties om te opereren, uiten ze ongegronde beschuldigingen en verhinderen ze reddingsschepen om hun havens te verlaten’, luidt het.
De ngo’s herinneren in hun gezamenlijk schrijven er voorts aan dat steeds meer mensen die vanuit Libië vertrekken, door de Libische kustwacht worden onderschept, en terechtkomen in situaties van arbitraire detentie, misbruik, foltering en slavernij.
De ngo’s hebben het internationale recht aan hun kant: dat schrijft voor dat mensen die gered worden op zee, teruggebracht moeten worden naar de dichtstbijzijnde veilige plaats waar ze bescherming kunnen vinden. Het Verdrag van de Europese Unie, dat het recht op asiel en het non-refoulement garandeert, stipuleert voorts dat de lidstaten de verantwoordelijkheid voor de opvang van vluchtelingen delen.
Concreet vragen de ngo’s de minister om drie specifieke zaken aan de Raad voor te leggen: de EU moet zoek- en reddingsoperaties steunen, Brussel moet vlotte en voorspelbare ontschepingsakkoorden sluiten en het terugkeerbeleid naar Libië moet wegens de veiligheidsrisico’s stopgezet worden.
Sowieso moet een punt gezet worden achter de huidige ‘schip per schip-aanpak’, oordelen de organisaties.
