3M loosde te veel PFOS in de Schelde, overheid reageerde amper
Chemiebedrijf 3M heeft de voorbije jaren herhaaldelijk te hoge hoeveelheden PFOS in de Schelde geloosd, afkomstig uit afvalwater. De overheid wist dat, maar trad amper op. Pas in 2019 kreeg 3M een administratieve boete van 7.200 euro. Dat meldt VRT NWS.
Sinds 2006 waren er regelmatig metingen van de PFOS-concentraties in het lozingswater, door zowel de Vlaamse Milieumaatschappij VMM, de milieu-inspectie als afvalstoffenmaatschappij OVAM. Daaruit blijkt dat 3M herhaaldelijk de maximumwaarde uit zijn eigen omgevingsvergunning uit 2008 – 30 microgram per liter – overschreed. Met piekwaarden boven de 500 microgram per liter, of 16 keer de maximumnorm.
Verder gebeurde er met de meetresultaten sinds 2011 niet heel veel, aldus VRT NWS. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gaf haar metingen uit 2011 – met de allerhoogste pieken uit de serie – niét door aan de milieu-inspectie, de instantie die bestraffend kan optreden. De VMM zegt daar nu over dat de meettechniek nog niet op punt stond en dat er geen afspraken of instructies waren om de resultaten door te geven. In 2016 gaf de VMM de overschrijdingen wél door, maar daar gebeurde niets mee omdat de eigen metingen van de milieu-inspectie niet diezelfde piekwaarden vertoonden. Hoe dat komt, is niet helemaal duidelijk.
Geen maatregelen
Al die tijd zat de overheid er dus met haar neus bovenop, maar nam ze heel lang geen maatregelen. Pas in 2019 ging de milieu-inspectie optreden en stelt ze een proces-verbaal op voor het ongezuiverd lozen van regenwater, wat uiteindelijk in december van 2020 uitmondde in een administratieve boete van 7.200 euro. Daarna zijn de waarden van de PFOS-concentraties gedaald. Ondertussen zijn ook strengere normen in de maak.
Voormalig minister Joke Schauvliege, die tussen 2009 en 2019 op Leefmilieu zat, reageert kort aan VRT NWS. ‘Als dat zo is, zal de onderzoekscommissie dat moeten uitklaren. In ieder geval werkt de milieu-inspectie totaal onafhankelijk.’
Zuhal Demir, de huidige minister van Omgeving, wil niet vooruitlopen op het werk van de onderzoekscommissie. ‘Ik ga ervan uit dat alle diensten die betrokken zijn en hun onderlinge samenwerking voorwerp zullen zijn van de onderzoekscommissie. Als er een systeemfout was of te veel verkokering, moet dat aangepakt worden voor de toekomst.’
In De Ochtend voegde de minister er donderdag wel aan toe dat ‘dit niet is hoe de Vlaamse inspectiediensten moeten werken’. ‘Ik heb begrepen dat verschillende diensten ermee bezig waren, maar niet van elkaar op de hoogte waren’, zei ze.
De minister herinnerde er daarom aan dat ze werk maakt van een Vlaams sanctieregister, waarvan het ontwerp inmiddels klaar zou zijn. ‘Zodat de verschillende inspectiediensten – en we hebben er 43 in Vlaanderen – het in het register inschrijven als ze vaststellingen doen bij een bepaald bedrijf of actie ondernemen. Op die manier zijn de verschillende diensten goed op de hoogte van wat er gebeurd is.’ Bedoeling is dat ook lokale besturen en politie het register kunnen consulteren, klinkt het.
Demir haalde daarbij ook aan dat er in 2019 een pv is opgesteld, en een milieu-overtreding is vastgesteld bij 3M, maar dat het parket besliste om niet te vervolgen. ‘Dat is natuurlijk dramatisch.’
Hallucinant
Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) vindt het verhaal ‘hallucinant’. ‘Een bedrijf dat wetten en milieuregels negeert en daar amper 7.500 euro voor moet betalen, is ronduit lachen met onze gezondheid. Dit moet ook tot op het bot uitgespit worden in de onderzoekscommissie’, vindt ze.
Schauvliege vreest ook dat 3M niet het enige bedrijf is dat milieuregels overtreedt. ‘Dat denken is naïef. Een Vlaamse regering die milieubeleid al zo lang niet als prioritair behandelt, moet vroeg of laat tot een milieuschandaal leiden en daar zijn we nu getuige van.’