Regen, sneeuw en ijs zorgen de komende maanden voor verraderlijk gladde wegen. Winterbanden kunnen de veiligheid aanzienlijk verhogen, maar daar moet de Belg achter het stuur nog van overtuigd worden.

‘Een natte weg is twee keer zo glad als een droge weg. Een besneeuwde weg is twee keer zo glad als een natte weg. Een bevroren weg is twee keer zo glad als een besneeuwde weg.’

Maarten Matienko (VAB) baseert zich voor zijn quote op ernstig proefondervindelijk onderzoek. De meeste bestuurders putten ook uit ervaring en gaan voorzichtiger en langzamer rijden. Ze kunnen bovendien rekenen op de assistentie van allerlei elektronische antislipsystemen in de wagen zoals ABS en andere. Volgens Roland Thoelen van Banden Verveer in Mechelen kunnen ze echter de meeste hulp verwachten van de nieuwe generatie winterbanden. Thoelen spreekt met kennis van zaken vanuit een jarenlange ervaring als bandenspecialist. ‘Automobilisten onderschatten de gevaren van de weg in de winter. Regen en koude maken dat het loopvlak van de zomerbanden hard en minder soepel wordt en zijn optimale grip op de weg verliest. Daardoor vergroot de remafstand in aanzienlijke mate en kan er aquaplaning optreden. Bij sneeuwval verliezen zomerbanden nog meer grip. Een auto met zomerbanden die 80 km per uur op sneeuw rijdt, heeft 112 meter nodig om tot stilstand te komen. Mét winterbanden bedraagt de remafstand maar 70 meter. Door toevoeging van silica (SiO2) blijft het rubber van de nieuwe generatie winterbanden ook bij lage temperaturen in alle omstandigheden soepel. Daardoor verhogen zowel de grip op nat wegdek als de prestaties op sneeuw en ijs met vele procenten.’

Silica staat voor silicumoxide en wordt gewonnen uit zand. Het nieuwe rubbermengsel met silica en het specifieke loopvlakprofiel maken winterbanden geschikt voor alle weer, van begin november tot midden april. De koude doet geen afbreuk aan hun eigenschappen en kwaliteiten, het originele blokprofiel van het loopvlak zorgt voor een betere waterafvoer en voorkomt aquaplaning. De nieuwe generatie winterbanden verslijt en verbruikt ook minder en biedt een verhoogd rijcomfort. Almaar meer automobilisten schakelen daarom elk najaar over op winterbanden. In vergelijking met 2001 steeg de verkoop in Europa met meer dan 25 procent, in Scandinavië rijdt zowat iedereen met winterbanden.

Strenge winters

In België ligt de belangstelling met 5 procent aan de zeer lage kant. Heeft het met de prijs te maken? Winterbanden kosten tussen 70 en 120 euro per stuk, vergelijkbare zomerbanden zijn 15 à 20 procent goedkoper. Roland Thoelen: ‘Geld speelt altijd een rol, maar ik zie ook andere redenen. België en Nederland hebben geen traditie van strenge winters met veel sneeuw op de weg. Wij zijn daardoor minder overtuigd van de noodzaak van winterbanden. Zoals wij ons ook onvoldoende bewust zijn van de gevaren op de weg tijdens de winter. Veiligheid is voor de meeste Belgen geen topprioriteit. Ze tonen ook weinig interesse voor technologische vooruitgang. Zij weten bijvoorbeeld niet dat de moderne winterband een echte allrounder is geworden, geschikt voor alle weer en veilig in alle omstandigheden.’

De ontwikkeling en productie van winterbanden zijn hightech geworden en gaan gepaard met enorme investeringen. ‘De kleine producenten zijn de ene na de andere verdwenen’, zegt Thoelen. ‘De markt wordt nu beheerst door enkele grote multinationals, waaronder het Japanse Bridgestone dat voor enkele jaren een felle concurrentiestrijd heeft ontketend die nu in het voordeel speelt van de consument. Grote kwaliteitsverschillen bestaan niet meer. Sommige merken leggen meer nadruk op rijcomfort terwijl andere het element duurzaamheid of prestatievermogen beklemtonen.’

Marktleider Goodyear pakte onlangs uit met een hoogtechnologische winterband die gehomologeerd is voor snelheden tot 240 km per uur. De UltraGrip 7 combineert maximale wintereigenschappen met precieze en dynamische stuureigenschappen. Nieuwe polymeertechnologie en de dubbele V-groeven zorgen voor een uitstekende grip op sneeuw en bieden meer weerstand tegen aquaplaning in modder en plassen. Een indicator geeft aan wanneer de slijtage een kritisch punt bereikt, het loopvlak moet minimum 4 mm profiel bezitten. Deze nieuwkomer kost vanzelfsprekend meer dan een doorsnee winterband, maar we hebben hier dan ook te maken met een product dat speciaal is ontworpen voor krachtige auto’s en sportieve rijders. Zij vormen echter een kleine minderheid. Roland Thoelen: ‘De meeste van onze klanten zijn minder veeleisend, zij willen een duurzame en betaalbare winterband die maximaal rijcomfort garandeert. Ons advies richt zich in die eerste plaats naar die criteria. De ene keer geven we de voorkeur aan merk A, de andere keer aan merk B. Ook de vergelijkende tests van de grote autobladen wijzen zelden een winterband aan die in alle domeinen de beste is en ook nog de goedkoopste.’

Pechverhelping

Op winterse piekdagen registreert de VAB-Alarmcentrale meer dan 2000 oproepen, een veelvoud van het jaarlijkse daggemiddelde van 800 oproepen. Ook bij Touring Wegenhulp zorgen regen, sneeuw en ijs voor een verhoogde activiteit van de wegenwachters, zegt Ann Buytaert (TW). ‘De eerste koudegolf met aanhoudende vorst tot -5 °C krijgen we meestal begin december en die veroorzaakt een plotse stijging van het aantal startproblemen door defecten aan de batterij en de ontsteking. Bij temperaturen van -8°C zorgt paraffineverstopping van de brandstoftoevoer voor problemen bij dieselmotoren. De drukste periode valt begin januari.’

Nog volgens Ann Buytaert veroorzaakt hevige regenval meer pechgevallen dan sneeuw. De VAB-ranglijst van de vijf meest voorkomende pechgevallen wordt aangevoerd door batterijproblemen (32 %), gevolgd door koelvloeistof (12 %), ontsteking (9 %), vastgevroren onderdelen (8 %) en dieselbrandstof (3 tot 14 %). Een laatste, ietwat verrassende vaststelling: het aantal verkeersongevallen stijgt tijdens de wintermaanden niet of nauwelijks in vergelijking met de rest van het jaar. Marnic Speltdoorn (P&V-verzekeringen) heeft de statistieken van de voorbije jaren uitgepluisd en stelt geen abnormale stijging vast van het aantal ongevallen tijdens de natste en koudste periode van het jaar. Dat pleit in het voordeel van de Belgische automobilisten, van roekeloos rijgedrag en onaangepaste snelheid kunnen zij voor een keer niet worden beticht. Federaal minister van Onverantwoorde Snelheidsbeperkingen Renaat Landuyt moet op zoek naar andere zondebokken.

Urbain Vandormael