– Professor economie UGent.

Wereld: ‘De meeste cijfers wijzen erop dat de economie in 2014 nog lichtjes zal groeien. Er is geen aanwijzing dat we opnieuw in een recessie zullen sukkelen. Natuurlijk kan er altijd iets gebeuren wat paniek veroorzaakt en ons zo toch in een recessie duwt. Er zou bijvoorbeeld opnieuw een grote bank kunnen crashen, of er zou een vastgoedcrisis in China kunnen uitbreken. Zoiets kun je nooit uitsluiten.

‘Wereldwijd staat de Fed (de Amerikaanse centrale bank, nvdr) in 2014 voor de grootste uitdaging. Om de crisis te bestrijden hebben de VS massaal geld gedrukt en in de economie gepompt. Daardoor is de economie opnieuw gaan groeien maar stijgen ook de prijzen kunstmatig snel en zo neemt de kans op zeepbellen toe. Om dat te vermijden, zal de Fed minder geld moeten drukken en uiteindelijk zelfs geld uit de markt moeten halen. De timing van die operatie is uiterst belangrijk: doe je dat te snel, dan fnuik je de prille groei en zit je weer in de crisis; doe je dat te laat, dan creëer je zeepbellen die ook aanleiding kunnen geven tot een crisis. Daarbij komt dat zo’n drastische afbouw van de geldtoename in de geschiedenis nog nooit heeft plaatsgevonden. Die operatie tot een goed einde brengen, wordt een huzarenstuk. Het slagen of niet slagen daarvan zal de volgende jaren wereldwijd de economie beïnvloeden.’

Europa: ‘De hele westerse wereld kampt nog met de gevolgen van de schuldencrisis. Iedereen – particulieren, bedrijven en overheden – heeft de voorbije decennia schulden opgebouwd. Dat is niet langer houdbaar. Die schulden moeten worden afgebouwd. Hoe? Dat kan door economische groei, maar die is niet sterk. Of het kan door kwijtschelding, zoals in het verleden steeds is gebeurd, maar bij deze crisis nog niet. Het wegwerken van al die schulden blijft een grote uitdaging.

‘De eurocrisis blijft spelen: de grote verschillen tussen de zuidelijke en de noordelijke Europese landen bestaan nog steeds. Misschien worden ze zelfs groter. De Duitse economie groeit, iedereen is daar aan het werk, het vastgoed wordt er duurder… Daar merk je dus een opwaartse beweging. Maar in Italië bijvoorbeeld zie je het tegenovergestelde. De spanning binnen Europa is dus nog lang niet weg en een opflakkering van de eurocrisis behoort zeker tot de mogelijkheden.

‘De Europese Centrale Bank zal nog wel een tijdje geld in de economie blijven pompen, omdat we hier eerder richting deflatie gaan: het leven dreigt goedkoper te worden. Dan stellen mensen en bedrijven hun aankopen uit en zo raakt de economie in het slop. Japan zit in zo’n scenario en moddert nu al meer dan twee decennia aan. Dat moet Europa zien te vermijden.’

België: ‘In mei krijgen we verkiezingen en voor die datum zal er niet zo veel meer gebeuren. De vraag is of we er dan in slagen om nog voor het eind van het jaar een nieuwe regering te vormen. Als die nieuwe regering er is, moet ze drie uitdagingen aanpakken.

‘Ten eerste, zorgen dat we competitief zijn. Onze loonkostenhandicap bedraagt zo’n 5 tot 6 procent. Om het werk hier te houden, zal dat verschil kleiner moeten worden.

‘Ten tweede is er de begroting. We hebben beloofd om die tegen 2016 in evenwicht te brengen. Dat zou kunnen gebeuren dankzij een hoge economische groei, maar die wordt niet verwacht. Dus zal het geld van elders moeten komen. Je zou meer belastingen kunnen heffen, maar die zijn bij ons al zo hoog. Rest dus alleen nog besparen. Jammer genoeg heeft de huidige regering geen besparingsmaatregelen genomen die ook nog de volgende jaren doorwerken. De volgende regering zal dus op zeer korte termijn de begroting moeten rechttrekken.

‘En ten derde zal de regering maatregelen op lange termijn moeten nemen om onze pensioenen veilig te stellen en de kosten van de vergrijzing op te vangen. België zit in Europa met de allerhoogste vergrijzingskosten, we hebben ook nog eens de allerhoogste overheidsschuld en totaal geen reserves, want in het Zilverfonds zit zo goed als niets. Eigenlijk zijn we al te laat om dit nog tot een goed einde te brengen, maar hoe langer je het uitstelt, des te groter de schade zal zijn. Dit is een gigantische uitdaging voor onze regering in 2014 en de jaren daarna.’

‘De verschillen tussen de zuidelijke en de noordelijke Europese landen worden misschien zelfs groter.’