Weinig toestellen in de geneeskunde worden zo vaak gebruikt als de bloeddrukmeter. Het is dan ook uiterst verwonderlijk dat weinig toestellen voldoen aan de strikte kwaliteitseisen.

De onthutsende waarheid kwam enkele jaren geleden aan het licht. In 2001 stipte cardioloog Jan Staessen in de nieuwsbrief van de Leuvense Universitaire Ziekenhuizen al aan dat men bij de aankoop van een bloeddrukmeter alleen voor een gevalideerd toestel zou mogen kiezen. ‘Andere bloeddrukmeters zijn hun geld niet waard’, zei de internationaal befaamde expert. Gevalideerde bloeddrukmeters hebben zeer strikte testprotocols doorstaan. Ze meten dus zeker betrouwbaar.

Hoe onwaarschijnlijk het ook mag lijken, bij de niet-gevalideerde toestellen is dat niet het geval. Er zijn er die behoorlijk grote afwijkingen of zeer wisselende resultaten geven en bijgevolg een heel vertekend beeld opleveren van de bloeddruk. Dat foute meetgegevens absoluut niet gunstig zijn voor een juiste diagnose – en behandeling – hoeft geen betoog. Zelfs bloeddrukmeters van schijnbaar degelijke merken kunnen het laten afweten. Namen zijn absoluut geen garantie voor kwaliteit. Van Omron bijvoorbeeld scoren verschillende bloeddrukmeters hoog in de validatietests, maar andere toestellen van hetzelfde merk faalden daarin en worden dus niet aanbevolen.

Wie meent dat de toestellen voor huis-, tuin- en keukengebruik sowieso wat minder van kwaliteit zijn dan de professionele toestellen die huisartsen gebruiken, komt bedrogen uit. De meeste van die professionele toestellen zijn al evenmin gevalideerd en worden nauwelijks gecontroleerd.

Toch zijn er degelijke toestellen op de markt. Dokter Staessen benadrukt al jaren het belang van betrouwbare bloeddrukmeters, al lijkt zijn boodschap slechts moeizaam door te dringen. Er is in Vlaanderen over dit onderwerp dan ook nauwelijks informatie te vinden. Zo biedt de webstek van de Belgische verdeler van Omron nauwelijks verstaanbare informatie over dit onderwerp. Wat er staat, is alleen te begrijpen voor mensen die het Engels machtig zijn en wat medische achtergrond hebben.

Recent ontweek de anders zo kritische consumentenorganisatie Test-Aankoop deze problematiek in een lauw artikel in Test-Gezondheid. De consumentenorganisatie had een lans kunnen breken voor de aankoop van gevalideerde toestellen en kunnen wijzen op de twijfelachtige kwaliteiten van de andere toestellen. Het zou perfect hebben aangesloten bij haar ‘beste koop’-strategie. Test-Aankoop hoefde het onderzoek zelfs niet meer uit te voeren: het wetenschappelijke bewijs is al beschikbaar.

DE GOUDEN STANDAARD

De beste plaats om duidelijkheid te krijgen, is de website van de British Hypertension Society (www.bhsoc.org). Daarop is een lijst van gevalideerde bloeddrukmeters te vinden. Op de website staan wel de technische benamingen, en dat zijn niet noodzakelijk de namen waaronder de meters in België verkocht worden. Voor de correcte productnamen moeten geïnteresseerden een beroep doen op de Belgische verdelers.

Het is riskant om alleen rekening te houden met de kwaliteitslabels die sommige fabrikanten of verdelers zelf op hun producten plakken. Daarop staat soms te lezen dat het apparaat voldoet aan de Europese normen of klinisch gevalideerd is. In feite nemen die labels de klant bij de neus. De verwijzing naar de Europese normen slaat alleen op de richtlijnen inzake veiligheid, en heeft niets met de nauwkeurigheid van de metingen te maken. Ook een etiket ‘klinisch getest’ heeft geen enkele waarde.

Artsen verwijzen steeds naar de kwikbloeddrukmeters als de gouden standaard voor de controle van de bloeddruk. Maar voor thuisgebruik zijn deze toestellen ten sterkste af te raden. Ermee werken, vereist namelijk een specifieke opleiding en een minimum aan expertise. Kwikbloeddrukmeters moeten ook geregeld gecontroleerd worden. Bovendien zijn ze erg kwetsbaar en is kwik giftig. Om die reden zijn kwikbloeddrukmeters in verschillende landen verboden. En dat lijkt maar een goede zaak ook.

Jan Etienne