‘De inflatie is een raar beestje’

De inflatie daalt mee met de energieprijzen, maar is nog lang niet weg.

De afgelopen weken waren nogal wat mensen ongelukkig omdat hun loon deze maand niet stijgt, in tegenstelling tot wat eerder werd voorspeld. De lonen van de ambtenaren en de sociale uitkeringen stijgen als de spilindex wordt overschreden, kort gezegd als de prijzen in vier maanden tijd met meer dan 2 euro op 100 duurder worden. Maar de inflatie viel vorige maand lager uit dan verwacht, de spilindex werd niet overschreden. En dus zullen de ambtenaren pas in november een loonsverhoging krijgen. Het gros van de werknemers krijgt zijn automatische indexaanpassing bij het begin van het jaar. Door de lagere inflatie zal die loonsverhoging niet 2,54 procent bedragen, zoals eerst werd becijferd, maar bijna gehalveerd worden tot 1,33 procent.

Nu is de inflatie en de berekening daarvan een raar beestje. In september klokte de inflatie af op 2,39 procent, het leven werd dus 2,39 procent duurder dan een jaar eerder. Dat is heel dicht bij het inflatiecijfer van 2 procent dat de Europese Centrale Bank (ECB) nastreeft. Maar wat als je de energieprijzen niet meerekent? Economen spreken dan over de kerninflatie, en die bedroeg in België 7 procent. Voeding, inclusief alcoholische dranken, steeg vorige maand met meer dan 11 procent. De daling van de inflatie tot 2,39 procent komt vooral door de daling van de energieprijzen.

Daarbij hoort een essentiële bemerking: bij het berekenen van de inflatie wordt gekeken naar de nieuwe energiecontracten. De Gentse econoom Gert Peersman merkte al vaker op dat toen de energieprijzen vorig jaar zo sterk stegen, veel gezinnen een vast contract hadden met lagere tarieven, en dus niet werden getroffen door de sterkte stijging. Toen werd de inflatie dus overschat, want over het algemeen gaven de gezinnen niet zoveel uit aan energie als gedacht. Als gevolg van de hoge inflatie stegen de lonen en wedden vorig jaar met 10 procent. Maar de uitgaven van de gezinnen stegen minder sterk, zoals Knack recent uitbracht: van elke 100 euro extra beschikbaar inkomen werd 75 euro gespaard. Dat geldt zeker voor de hogere inkomens.

Nu gebeurt het omgekeerde. Volgens de inflatiecijfers is elektriciteit meer dan 40 procent en aardgas zelfs 65 procent goedkoper dan een jaar geleden. Maar de meeste mensen met een vast energiecontract merken van die forse daling niets. Dat is vooral een probleem voor de lagere inkomens, die niet konden sparen.

Dus ondanks het officiële cijfer van 2,39 procent is de inflatie zeker niet weg. Het leven wordt nog steeds flink duurder en toch zal u wat langer moeten wachten op uw loonsverhoging of wat minder krijgen dan verwacht.

Ewald Pironet is senior writer van Knack.