Wat betekent artikel 155 van de Spaanse grondwet?

Catalaans president Carles Puigdemont brengt zijn stem uit bij de motie voor de onafhankelijkheid van Catalonië © Belga
Kamiel Vermeylen

De Spaanse Senaat keurde zopas de activering van artikel 155 goed. Maar wat betekent dat precies voor Catalonië?

De Spaanse Senaat heeft zonet artikel 155 van de Spaanse grondwet goedgekeurd, een uitzonderingsmaatregel die de Spaanse overheid de macht geeft om de Catalaanse autonomie over te nemen om zo de grondwettelijke orde in Catalonië te herstellen. 214 mensen stemden voor, 47 stemden tegen, waarmee de vereiste absolute meerderheid werd behaald. De Spaanse oppositiepartijen PSOE en Ciudanados hebben eveneens voor de activering van het artikel gestemd.

Artikel 155 stelt dat de Spaanse regering alle nodige middelen kan inzetten om de grondwettelijk orde in een Spaanse regio te herstellen. Maar de maatregel is tijdelijk, en eens de grondwettelijke orde wordt hersteld, zal de uitzonderingsmaatregel ook terug worden ingetrokken. Het voorziet dus eerder een opschorting vaneen deel van de Catalaanse autonomie, dan wel de afschaffing ervan.

De Spaanse regering wil de Catalaans president Carles Puigdemont en zijn regering uit hun functie zetten. Bovendien wil ze de macht van het Catalaanse parlement inperken. Vervolgens zullen er binnen de zes maanden nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven. Bovendien staat het ook toe dat Spanje de hele Catalaanse administratie per direct kan overnemen. Ook kunnen ook de Catalaanse overheidsmedia onder Spaanse controle worden geplaatst.

De afgelopen dagen hebben de Spaanse regering en de oppositiepartijen echter aangegeven dat ze niet ‘met de botte bijl, maar met een scalpel’ te werk wil gaan. Zo is de Partido Popular en de socialistische PSOE vandaag nog tot een akkoord gekomen dat de televisiezender van de Catalaanse overheid TV3 niet zal worden overgenomen.

Normaal zou het slechts enkele uren duurt alvorens de concrete implicaties van artikel 155 in Catalonië voelbaar zullen zijn. De Spaanse overheid heeft in ieder geval al aangekondigd dat de maatregelen per direct van kracht zullen gaan. Om vijf uur komt de Spaanse regering bij elkaar, waarbij ze naar alle waarschijnlijkheid de eerste concrete maatregelen zal aankondigen. De vorige keer dat Catalonië de onafhankelijkheid uitriep, in 1934, verkeerde Spanje tien uur in staat van oorlog waarbij er 46 dodelijke slachtoffers vielen.

De goedkeuringsprocedure van artikel 155 voorzag overigens dat Puigdemont naar Madrid zou komen om zich te verdedigen tegen de mogelijke maatregelen die de Spaanse regering wil nemen. Puigdemont weigerde echter om naar Madrid te gaan, omdat hij de activering van het artikel niet als legitiem beschouwt.

Gisteren wilde Puigdemont nog regionale verkiezingen uitschrijven om de activering van artikel 155 te voorkomen, omdat hij van Spaans premier Mariano Rajoy te weinig garanties zou hebben gekregen.

Een woordvoerder van de Spaanse regering heeft laten weten dat het Spaanse gerecht momenteel bekijkt of de verantwoordelijken van de onafhankelijkheid kunnen worden vervolgd. Voor rebellie bedraagt de maximale celstraf 25 jaar.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content