De Verenigde Naties veroordelen de etnische zuiveringen in Zuid-Soedan. In de jonge Afrikaanse staat die permanent in crisis verkeert, dreigt nu ook een hongersnood.
De Verenigde Naties beschuldigen de troepen van de voormalige Zuid-Soedanese vicepresident Riek Machar er van bij de inname van de stad Bentiu honderden burgers te hebben gedood vanwege etnische motieven. Het gaat om een van de grootste slachtpartijen sinds het begin van het conflict tussen de regeringstroepen van president Salva Kiir en het rebellenleger van Machar.
De rebellen zelf bevestigen dat ze Bentiu hebben ingenomen, maar ontkennen de beschuldigingen. “Het regeringsleger en zijn bondgenoten zijn volledig verantwoordelijk voor de systematische moorden van burgers en buitenlanders in Bentiu”, aldus Lul Koang, militair woordvoerder van de rebellen, in een persbericht.
Toch houdt de VN voet bij stuk. “Er liggen stapels lijken op de weg, voor en in de gebedshuizen waar ze geëxecuteerd werden; andere lichamen liggen verspreid op de straat, de meeste gekleed in burgerkledij”, aldus Tony Lanzer, de verantwoordelijke voor de humanitaire operaties van de VN in Zuid-Soedan. De slachtoffers werden bewust als doelwit uitgekozen, zei hij nog.
Oproep tot haat via de radio
Volgens de United Nations Mission in the Republic of South Sudan (UNMISS), de VN-missie in Zuid-Soedan, doorzochten de troepen van Riek Machar een aantal plaatsen waar honderden Zuid-Soedanese burgers en buitenlanders onderdak hadden gevonden, zoals ziekenhuizen, moskeeën en kerken, en doodden ze honderden van hen nadat ze hun etnische afkomst of nationaliteit hadden gecontroleerd. Onder meer buitenlanders, zoals inwoners uit Darfoer in Soedan, en Zuid-Soedanezen uit andere stammen, zoals de Nuer-stam, zouden zijn gedood.
UNMISS verklaarde ook nog dat “bepaalde rebellenleiders via de radio opriepen tot haat”, en opriepen bepaalde stammen uit Bentiu te jagen of de mannen opriepen om vrouwen uit andere stammen te verkrachten.
Intussen stijgt het aantal vluchtelingen zienderogen. Zo zijn er vandaag ongeveer 800.000 ontheemden. De VN luidt de alarmbel voor meer middelen voor humanitaire hulp. Uit een humanitair rapport van de VN blijkt immers dat er binnen de 60 dagen meer dan 167 miljoen euro nodig is om de situatie onder controle te krijgen. Als dat bedrag er niet komt, dan dreigt Zuid-Soedan in de ergste hongersnood te vervallen in het Afrikaanse continent sinds de jaren 80. Toen vielen er in Ethiopië honderdduizenden doden door een voedseltekort.
Momenteel hebben ongeveer 3,7 miljoen mensen nood aan hulp. Dat is een derde van het volledige land. De mensen hebben water, voedsel en zaaivoorzieningen nodig of ze redden het niet. Het probleem is niet dat er geen geld is om hen te helpen, wel dat Zuid-Soedan niet het enige land is dat hulp nodig heeft. Ook Oekraïne en Syrië eisen de aandacht op waardoor de situatie in Zuid-Soedan soms on hold moet worden gezet.
Vicepresident vs. president
Alles begon in december 2013 met het ontslag van voormalig vicepresident Machar door president Salva Kiir omdat hij volgens die laatste een staatsgreep had proberen te plegen. De ex-vicepresident noemt Kiir dan weer een dictator en vindt dat hij moet aftreden omdat het volk niet achter hem staat. Maar de problemen liggen dieper dan enkel en alleen een politiek dispuut. Machar stamt af van de Nuer, een moslimstam in Zuid-Soedan. President Kiir is afkomstig van de christelijke Dinka-stam. Beide stammen staan, met nu elk hun ‘leidersfiguur’, lijnrecht tegenover elkaar. Na het ontslag van Machar ontpopte zich een rebellenleger van Nuer-stamleden tegenover de soldaten van de Zuid-Soedanese Dinka-regering. Ook de verdeling van de olie-inkomsten zorgt voor spanning tussen beide partijen. Zuid-Soedan is, in tegenstelling tot het noorden, een olierijk land.
Een reactie van de Verenigde Naties bleef niet uit. De wereldorganisatie zette in december 2013 6.000 extra blauwhelmen in. Momenteel zijn er 8.500 vredesmilitairen die de situatie in Zuid-Soedan onder controle proberen te houden. De vredesonderhandelingen mochten niet baten, want diezelfde maand nog laaiden de conflicten hoog op en werd er wereldwijd gesproken van een burgeroorlog. In Bentiu in de oliestaat Unity en in Juba ontdekte men massagraven die wezen op etnische moorden tussen de Dinka en de Nuer.
De IGAD (Intergovernmental Authority on Development), de intergouvernementele organisatie van de Oost-Afrikaanse landen, riep op tot dialoog tussen de rebellen en de Zuid-Soedanese regering. De regering van president Kiir ging akkoord met een staakt-het-vuren waarop beslist werd dat er voor 31 december 2013 een oplossing moest komen, anders zouden er maatregelen volgen. Maar een verzoening kwam er niet.
Zuid-Soedan in cijfers
Het VN-rapport is duidelijk: er moet iets veranderen. Recent vluchtten 100 moslims van de Nuer-stam weg, waaronder voornamelijk vrouwen en kinderen. Ze hebben angst voor de christenen en vrezen voor hun leven. Maar ook Dinka-gezinnen ontvluchten het land. Tot nu toe zijn er al 800.000 vluchtelingen, waarvan er 22.000 in de VN-kampen verblijven. Het persagentschap Reuters zegt dat de VN verwacht dat het aantal vluchtelingen nog zal stijgen met 160.000 mensen in 2014. (TE/KVW/Belga)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier