Opvangcrisis: Merkel spant zich in voor een coalitie van bereidwillige landen in de EU

Terwijl Merkel en Davutoglu over vluchtelingen praten, verdrinken in de Egeïsche Zee weer mensen. Omdat de EU in de crisis zo verdeeld is, zoekt de bondskanselier steeds meer naar individuele bondgenoten.

Om de vluchtelingencris aan te kunnen, richt bondskanselier Angela Merkel zich steeds meer op een coalitie van bereidwilligen in de EU en een rechtstreekse Duits-Turkse samenwerking. Tegelijkertijd veroordeelde ze samen met de Turkse premier Ahmet Davutoglu de luchtaanvallen van het Syrisch regime en Rusland onder andere op de stad Aleppo. Beiden pleitten voor een deelneming van de NAVO aan de strijd tegen mensensmokkelaars in het zeegebied tussen Griekenland en Turkije.

Beschuldigingen, dat de bondsregering Turkije ontziet wegens zijn uitgesproken rol in de vluchtelingencrisis met kritiek op schendingen van de mensenrechten, wees Merkel na gesprekken met Davutoglu in Ankara van de hand. Die reageerde zichtbaar geërgerd op een vraag van een journalist over de strijd van Turkije tegen de verboden Koerdische Arbeiderspartij en zei dat Turkije geen inmenging van buitenaf zal dulden. Turkije is een democratische staat.

Bij de schipbreuk van twee vluchtelingenboten in het Turkse deel van de Egeïsche Zee verdronken ondertussen minstens 38 mensen, onder hen 11 kinderen.

Voor de tienduizenden noodlijdende Syrische vluchtelingen, die voor de bombardementen in hun land naar de Turkse grens zijn gevlucht, beloofde Merkel de Turkse premier noodhulp door technische ondersteuning. Ankara probeert de vluchtelingen op Syrisch grondgebied op te vangen, maar laat de mensen niet binnen.

Merkel benadrukte dat ook in de toekomst Syrische vluchtelingen naar Europa en daarmee ook naar Duitsland zullen komen. “We willen legale wegen vinden onder de vorm van quota”. Belangrijk is dat de weg uit Syrië naar Turkije niet illegaal verloopt, maar “gecontroleerd, legaal en door ons georganiseerd”.

Ze heeft met Davutoglu over een werkgroep gesproken, die bij de EU-top volgende week de mechanismen voor dergelijke quota moet voorstellen. “Want we kunnen aan de ene kant niet van Turkije verwachten dat het land alles tegenhoudt, en aan de andere kant pas over een half jaar over quota praten”. Er is een groep landen in de EU die vrijwillig “de eerste stappen zullen doen”.

De regering in Ankara heeft de EU toegezegd de grenzen beter te beschermen. In ruil belooft de EU Turkije minstens drie miljard euro voor de opvang van vluchtelingen in het land. Turkije heeft naar eigen zeggen al rond de 2,5 miljoen vluchtelingen uit Syrië opgenomen. Op de vraag of Turkije niet veel meer geld nodig heeft, zei Merkel: “Laat ons nu eerst dit geld uitgeven. Als het niet volstaat, kunnen we opnieuw praten”.

Merkel, die voor haar terugvlucht ook nog met president Recep Tayyip Erdogan samenkwam, zei dat Rusland met de bombardementen de VN-resolutie tegen aanvallen op burgers schendt. Ze is “ontzet over het menselijk leed”. Davutoglu betichtte Moskou ervan “niets aan de vrede te willen bijdragen”.

Volgens de linkse politica Sevim Dagdelen staat het bezoek van de bondskanselier gelijk met “een politieke capitulatie”, volgens het principe van “geld voor vuil werk”. Merkel zei dat met Turkije goed kan gepraat worden over kritische kwesties. Duitsland heeft grote hoop gesteld in het verzoeningsproces met Koerden en PKK. “Maar er moet ook gezegd worden dat bij terroristische activiteiten elk land het recht heeft om op te treden tegen terrorisme”. Anders dan twee jaar geleden is met de oorlog in Syrië ook de problematiek veranderd.

Davutoglu verdedigde het optreden van Turkse regeringstroepen tegen Koerdische milities in de stad Cizre, waar volgens onderscheiden bronnen zondagnacht 10 tot 60 doden zijn gevallen. Er is geen land dat terroristische activiteiten binnen zijn grenzen zou toelaten. Turkije wordt in de EU al jaren door de beperkingen van de rechtsstaat en persvrijheid gehekeld.