In de zuidelijke Alpen laat piloot Andreas Lubitz Germanwings-vlucht 9525 neerstorten. Alle 150 inzittenden komen om.
Ilias Maragakis: (veiligheidsanalist bij het European Aviation Safety Agency): Het was bij mijn weten de eerste keer dat een vliegtuig op volle snelheid frontaal tegen een bergwand aanvloog.De impact moet enorm zijn geweest. Onze specialist ter plaatse had in elk geval nog nooit zulke kleine resten teruggevonden na een crash.
De Europese Commissie heeft uw organisatie gevraagd nieuwe veiligheidsrichtlijnen voor het vliegverkeer op te stellen. Wat moet er volgens jullie veranderen?
Maragakis: We stellen een aantal concrete maatregelen voor. Zo moeten er te allen tijde twee piloten in de cockpit aanwezig zijn. Daarnaast leggen we veel nadruk op de psychologische gesteldheid van de piloten: ze moeten psychologisch getest worden, wat nu nog niet altijd het geval is. Ze moeten regelmatig onaangekondigde alcohol- en drugstesten ondergaan én ze moeten hun mentale problemen gemakkelijker kunnen melden.
In het begin van zijn carrière heeft Andreas Lubitz psychologische testen ondergaan. Daarna werd hij amper opgevolgd. Specialisten zeggen dat uw aanbevelingen niet ver genoeg gaan.
Maragakis: We pleiten niet voor een terugkerende, volledige psychologische screening. Er moet een evenwicht gevonden worden tussen de privacy van de piloten en de publieke veiligheid. Het is erg belastend om elke twee jaar mentaal volledig doorgelicht te worden. Als je de screening te streng maakt, loop je bovendien het risico dat piloten problemen zullen verzwijgen, waardoor de maatregel een averechts effect heeft.
Veel belangrijker is het om een klimaat te creëren waarin mentale problemen bespreekbaar zijn en piloten ze uit zichzelf aan hun werkgever melden. Ze mogen niet het gevoel hebben dat ze meteen hun baan zullen verliezen bij de minste mentale tegenslag.
Lubitz rapporteerde zijn mentale problemen wel, maar de informatie stroomde niet door. Zal zoiets met de voorgestelde nieuwe regels nog mogelijk zijn?
Maragakis: Nee. In Duitsland is de privacywetgeving rond patiënten erg streng. De nieuwe regels zullen dat aanpakken. Zo zal de informatiestroom tussen de behandelende artsen en de nationale luchtvaartautoriteiten – en dus niet de directe werkgever – beter verlopen. In veel andere landen is dat nu al het geval.
Is het niet tragisch dat er zo’n ongeluk nodig is om de regels strenger te maken?
Maragakis: Risico’s evolueren. Voor de aanslagen van 11 september waren de cockpitdeuren nauwelijks beveiligd. Bij de Germanwings-crash bleek dat ze tegenwoordig te goed beveiligd zijn. Net daardoor kon Andreas Lubitz de andere piloot buitensluiten.
We moeten soepel zijn en ons continu aanpassen aan nieuwe gevaren. Sinds dit jaar weten we dat conflictgebieden om extra veiligheidsmaatregelen smeken, en ook nieuwe technologieën zoals drones en hacking verdienen onze aandacht: het zou binnenkort zomaar eens kunnen dat een hacker de computer van een vliegtuig vanop een afstand in de war stuurt, of zelfs helemaal overneemt. Het is dus zaak om alert te blijven.
