Istanboel is al enkele dagen het epicentrum van betogingen tegen Turks premier Erdogan, die uitmondden in rellen tussen manifestanten en de politie. Knack.be sprak met Derya uit Istanboel, die het gebeuren van op de eerste rij meemaakte.
De betogingen begonnen vrijdag als aanklacht tegen de plannen van de regering om een winkelcentrum neer te planten op het Gezi-natuurpark nabij het bekende Taksim-plein. De Turkse Derya – een doctoraatsstudente die verder anoniem wil blijven – woont in de nabijheid van het plein, en zegt dat het er aanvankelijk heel vreedzaam aan toeging. “Er waren in het begin zo’n 50 mensen aan het protesteren, maar dat gebeurde niet op een agressieve manier. De manifestanten deden niks verkeerd, ze hadden geen wapens bij zich. Toen kwam de politie de buurt blokkeren en de mensen hardhandig aanpakken met traangas en waterkanonnen. Ze maakten daarbij geen onderscheid tussen jong of oud, Turk of toerist. Er waren zelfs kinderen aanwezig! Het zijn dus de agenten die de chaos hebben veroorzaakt. Meer en meer mensen kwamen mee marcheren, omdat ze het niet eens waren met het excessieve geweld dat de politie gebruikte.”
Derya ging vrijdag- en zaterdagnacht zelf ook mee de straat op. Vooral vrijdagnacht ging het er nabij het Taksim-plein heftig aan toe. “Mijn vrienden en ik begaven ons tussen de massa. Mensen liepen alle kanten uit. We werden bestookt met traangas. Sommige van mijn vrienden zijn op de grond gevallen en bezeerden zich. Toen was ik wel een beetje bang.” Zaterdag was het kalmer om en rond het plein. “Het was er nog altijd druk, maar er was geen politie meer te bespeuren. In andere districten zoals de Besiktas-wijk, waar vrienden van mij vertoefden, was de situatie dan weer wel ernstig.”
Natuurlijk draait het conflict al lang niet meer om dat ene winkelcentrum. De betogingen zijn massaal gericht tegen de islamitisch-conservatieve regering van premier Tayyip Erdogan. Derya: “De mensen voelen dat hun vrijheden steeds meer ingeperkt worden. Vorige week werd nog een wet goedgekeurd die alcoholconsumptie na tien uur ’s avonds verbiedt.” Ook zou Erdogan gezegd hebben “dat de alcoholwetgeving destijds door twee zatlappen is uitgevonden.” Daarmee doelde hij onder andere op voormalig president Atatürk.
Mensen die een andere mening hebben dan de regering, worden onderdrukt of opgesloten. En Erdogan en de zijnen beïnvloeden ook de media. Er wordt nauwelijks bericht over de opstanden waarbij duizenden mensen betrokken zijn. “Er zijn wel enkele onafhankelijke zenders die beelden tonen van de demonstraties, maar de grote tv-zenders, zoals CNN Turk, zwijgen erover. En als ze dan toch iets uitzenden, draaien ze het in het voordeel van de regering”, zegt Derya, die vindt dat “Erdogan zich haast als een dictator gedraagt. Ik heb nooit voor hem gestemd, en hoop dat hij snel weg is. Ook al zie ik hem niet gauw aftreden, toch hoop ik dat dit een waarschuwing zal zijn. Het is de eerste keer in het tienjarige bewind van deze regering dat zoveel mensen van zoveel verschillende strekkingen samenkomen om te betogen. Dat is geweldig.”
Ondertussen wijst de premier de kritiek op zijn “autoritaire bewind” terug. “Als ze iemand die een dienaar van het volk is, een dictator noemen, heb ik niets meer te zeggen”, zei hij in de Turkse media. Hij beschuldigt de manifestanten ook van brandstichting en plunderingen. (MI)
