Vive la musique!

Boeiend zijn de foto’s in close up van toeschouwers die op festivals als konijnen naar een lichtbak hun helden op het podium euforisch bewonderen.

Men moet het zich even voorstellen: enkele jonge curatoren zitten samen aan de vergadertafel. Waar gaan we het bij de volgende tentoonstellingen over hebben. In enkele oren zwiepen, vanuit Q-Music, de jongste hits en hots door hun iPods en ondertussen malen de gedachten rond om inspiratie. Gevonden roept er een, laten we nu eens een expositie opzetten rond muziek, never done before en helemaal van deze tijd. Applaus op alle stoelen want, wordt gezegd, zo trekken we de jeugd aan hun oren het museum binnen. Nu nog een cryptische titel en klaar is kees. En zo geschiedde. In het FOMU in Antwerpen wordt je dan ook uitgenodigd op Muziek en Fotografie, lees You ain’t seen nothing yet.

Onder muziek wordt hier verstaan in the picture zijnde ontspannings- , ik schreef haast ontsnappingsmuziek die over de ontelbare festivalweiden de zomernachten wordt ingestuurd over de hoofden van even ontelbare half hysterische jongeren die er trouwens vele eurodukaten voor over hadden om hun idolen te zien en te horen optreden. Het is dan ook nogal evident dat alle soorten fotografen uitgedaagd worden om zowel uitvoerders als publiek tot onderwerp van reeksen te kiezen. Maar het moet wel erg actueel zijn.

De iconische foto’s die destijds bijvoorbeeld Herman Selleslags voor Humo maakte van The Beatles, de Rolling Stones en andere groepen die toen en vogue waren worden nu als voorbijgestreefd aanzien al hadden ze verbazend goede fotografische kwaliteiten.

En Selleslags stond niet alleen aan de rand of achter de Bühne, er waren ook collega’s en concurrenten die zich rond de vedetten verdrongen. Het is nu niet anders met dit verschil dat er heel wat meer performerende groepjes zijn waarvan de muzikale kwaliteit vaak ondergeschikt is aan het aantal decibels die ze produceren.

Maar goed, de tijden veranderen en zo ook de fotografie. Bij haar verantwoording in de tentoonstellingscatalogus schrijft curator Rein Deslé dat “muziekfotografie is meer dan ooit aanwezig, maar speelt een andere rol dan ze voordien deed… iedereen zorgt voor haar of zijn persoonlijk fotoverslag met een gsm en dankzij de smartphone reizen de beelden meteen de wereld rond”. En verder “Muziek en fotografie gaan meer dan ooit hand in hand, waardoor het moeilijker wordt om enkele iconische beelden te distilleren. De tijd dat je partij moest kiezen tussen The Stones en The Beatles is lang voorbij. Er zijn dus niet minder iconische beelden. Er zijn er net veel meer”.

De tentoonstelling zelf is dus even wennen voor de niet festivalganger en de neofieten bij de allernieuwste muziektrends. De diverse hoofdstukken maken het kijken en evalueren wel iets gemakkelijker. Nog altijd is backstagefotografie een item dat beelden toont van het performers leven dat niet voor het grote publiek bestemd is maar dat er wel gretig naar is. Boeiend zijn dan weer de foto’s in close up van toeschouwers die op festivals als konijnen naar een lichtbak hun helden op het podium euforisch bewonderen. Ontroerd, nieuwsgierig, beaat of tot tranen toe bewogen. Of de op één lijn gemonteerde jongens en meisjes in een outfit die gekopieerd is op die van hun helden.

Alex Van Hee is een buitenbeen in deze reeks omdat hij een sociologische dimensie toevoegt. Hij drong binnen in doodgewone huiskamers waar jongelui, in het aanschijn van hun familie, een act van een vedette nabootsen. Het is een schrijnende voorstelling in besloten kring.

Interessant zijn dan weer de verzameling fotohoezen die, althans op vinylplaten destijds, hun inhoud aan de man moesten brengen. Daar ging de fantasie van de ontwerper en de creativiteit van de fotograaf hand in hand. Ook bevreemdend is de manier waarop harde fans trachten hun idool te kopiëren tot in de kleinste details. Het levert aandoenlijke beelden op en haast paradoxaal hoe gewone mensen trachten zich in het imago van de stars te verplaatsen.

De jonge curatoren van het museum en deze expositie hebben in zekere zin de grens tussen hoge en lage cultuur willen doorbreken. Het levert, althans voor de jongeren, een wereld op die zij zullen herkennen en over niet al te lange tijd met nostalgie op terugkijken. Want het gaat snel in de muziekindustrie en in de fotografie en dat is ook haar functie anno 2013.

Ludo Bekkers

Tentoonstelling “You ain’t seen nothing yet”. Antwerpen, Museum voor Fotografie, nog tot 6 oktober.