Afscheid Ivan Boesky (1937): ‘Je kunt hebzuchtig zijn en jezelf toch oké vinden’

In San Diego overleed Ivan Boesky op zijn 87e. De ooit steenrijke parvenu veroorzaakte als beursmakelaar een nooit gezien schandaal op Wall Street.

Boesky komt van Russische ouders die naar Detroit zijn geëmigreerd. Zijn pa beheert er bijna failliete kroegen en een striptent. Zeer jong klussen zijn vijf zonen daar bij. Ook Ivan. Studeren, dat lukt niet zo best. In drie colleges moet hij afhaken – hij blijkt alleen goed in worstelen – en met enig gekonkel raakt de jongen toch aan een diploma van het Detroit College of Law. Hij trouwt met Seema Silberstein, dochter van een puissant rijke vastgoedmakelaar. Haar vader noemt de gold digger ‘Ivan de zwerver’, behept met ‘het vel van een neushoorn’.

Menukaart

Die solliciteert bij gereputeerde beurshuizen, maar zij willen de zwamneus niet. Hij verhuist naar New York en betrekt een door de Silbersteins betaald appartement op Park Avenue. Boesky vindt werk bij een effectenmakelaar op de arbitrageafdeling – arbitrageanten speculeren op minieme prijsverschillen van waardepapier op de verschillende markten. Hij vliegt eruit na een blunder. Op het volgende kantoor wordt hij beboet voor handel in aandelen die hij niet bezit.

In 1975 start hij met geld van zijn schoonvader zijn eigen arbitragehandel: Ivan F. Boesky & Co. De poen komt echt binnen als hij zwaar gaat gokken op overnames of fusies van bedrijven. Boesky heeft er een onfeilbare neus voor en financiert zijn operaties met rommelobligaties of junkbonds. Midden jaren tachtig beheert hij 3 miljard dollar. Wie bij hem belegt, krijgt onwaarschijnlijke rendementen voorgeschoteld waarvan 50 procent naar Boesky gaat.

De brutale trader bejubelt in een hagiografie zijn eigen genie. Hij rijdt in een limousine met drie telefoons, bodyguards en IFB als nummerplaat. Dat monogram staat ook op alle tapijten in zijn pompeuze villa. Als hij in de Forbeslijst van 400 rijkste Amerikanen opduikt, barst Boesky in woede uit: hij staat veel te laag. In exquise restaurants bestelt hij soms de hele menukaart om van elk gerecht één hap te nemen. Maar elke dag zit hij zestien uur in zijn marmeren kantoor vol schermen om de koersen te volgen en zijn werknemers te controleren.

Beroepsverbod

In september 1986 viert een vriend een bar mitswa op de afgehuurde Queen Elizabeth 2. Boesky komt met opzet te laat en landt spectaculair met zijn helikopter op het schip. ’s Anderendaags zit hij in de cel op verdenking van massale en illegale insider trading. Openbaar aanklager Rudy Giuliani, later de kierewiete papegaai van Trump, gebruikt hem al een tijdje als informant – inclusief microfoons in zijn driedelige pak. Hij praat 12 zwaargewichten van Wall Street aan de galg, onder wie junkbondkoning Michael Milken.

Boesky’s grote geheim: een netwerk van tipgevers uit de financiële wereld informeerde hem over ophanden zijnde fusies en overnames. Hij betaalde daar valiezen vol cash voor. De overname van Gulf door Chevron? 65 miljoen dollar winst dankzij simpele voorkennis. Philip Morris koopt General Foods? In één klap 50 miljoen binnen. Op zijn proces krijgt de gevallen diva een levenslang beroepsverbod en 100 miljoen dollar boete, maar slechts 3,5 jaar gevangenis. Om zijn torenhoge advocatenrekeningen te betalen – ook klanten gaan achter hem aan – verkoopt zijn vrouw het kroonjuweel uit haar erfenis. Het Beverly Hills Hotel in Los Angeles brengt 136 miljoen op.

Als Boesky na 22 maanden licht regime vrijkomt, scheidt zij meteen. Hij krijgt 20 miljoen dollar uit hun fortuin mee en een jaarlijkse alimentatie van 180.000 dollar. De man die model stond voor Gordon Gekko in Oliver Stones Wall Street, hertrouwt, trekt zich terug in Californië en bestudeert er de talmoed. ‘Ivan de Verschrikkelijke’ (Time Magazine) gaat de geschiedenis in als keizer zonder kleren die op de Universiteit van Californië ooit declameerde: ‘Ik denk dat hebzucht gezond is. Je kunt hebzuchtig zijn en jezelf to