De Scala, een vervallen bioscoop tussen de pitazaken van de Dendermondsesteenweg, begint een nieuw leven als cultuurhuis. Een nieuw voorbeeld van Gentse stadsvernieuwing, deze keer met amateurtheater als trekker. Alzerop?

In 2001 richtte Johan Van Hoorde, een voormalige badmeester, de vzw Theaterplatform Gent op. Het gezelschap legde zich toe op volkstheater, bracht stukken van Herman Brusselmans, Alan Ayckbourn en Neil Simon, en had een jeugdtheaterwerking. Maar Van Hoorde wou de naam van zijn vzw waarmaken: een echt platform voor alles wat met kunst te maken had. Alleen had hij daar niet de infrastructuur voor. Gelukkig spoorden zijn plannen met de realpolitik van toenmalig schepen van Cultuur Sas van Rouveroij (Open VLD) en het Gentse stadsbestuur om verloederde wijken systematisch aan te pakken en gefaseerd aan stadsvernieuwing te doen. Na de binnenstad, de Brugse Poort en het Rabot zag men in de renovatie van de oude wijkbioscoop Scala een kans om de Dampoortbuurt een nieuwe impuls te geven.

Bij de officiële opening in december was het duidelijk dat de investeerders – de Europese en de Vlaamse Gemeenschap, het Oost-Vlaamse provinciebestuur en de stad Gent – waar voor hun geld hadden gekregen. Het aftandse gebouw, dat in 2001 door de stad was aangekocht, is vandaag een geoutilleerd theater met twee polyvalente zalen, waarvan één met 251 zitplaatsen, en twee foyers in loungestijl.

In ruil voor zijn investering van 2 miljoen euro verwacht het stadsbestuur wel iets terug. De Scala is niet alleen het privilege van Theater Platform. Het huis zal ook andere verenigingen opnemen die het zonder zaal moeten stellen. ‘Iedereen krijgt de kans om in de Scala te repeteren, een repertoire uit te bouwen en de infrastructuur te delen’, aldus Van Hoorde. Maar bovenal: na drie jaar moet de Scala zelfbedruipend zijn. En dat heeft zo zijn gevolgen voor de programmering en ticketverkoop.

De laatste jaren hebben de grote theaterhuizen, zeg maar de stadstheaters, afgehaakt wat schooltoneel betreft. Matinees voor een schoolpubliek als vast onderdeel van hun theaterwerking behoort al lang tot het verleden. Een verduisterde zaal vol hormoontieners is nu eenmaal niet echt de natte droom van veel acteurs. Scala ziet brood in dat unserved audience. De Gentse schepen van Onderwijs en Opvoeding Rudy Coddens (SP.A) werd intussen warm gemaakt voor het initiatief. ‘De 3 euro korting die de scholen netoverstijgend per leerling krijgen op de entreeprijs, wordt bijgepast uit het budget van het departement onderwijs’, bevestigt kabinetsmedewerker Paul Connehaye.

Turkse wijk

De Scala ligt langs de drukke Dendermondsesteenweg, in een uitgesproken Turkse buurt. Van het nieuwe cultuurhuis verwacht de stad dat het zich inpast in die multiculturele omgeving. Over de Turkse interesse voor Vlaams volkstoneel maken de organisatoren zich weinig illusies. Wel verwachten ze veel van Turkse popgroepen die Gent tijdens hun tournees aandoen. Intussen werd er een mondeling akkoord bereikt met het ÇDF, roepnaam voor het Cagdas Dernekler Federasyonu. Deze Federatie van Vooruitstrevende Verenigingen vertegenwoordigt zeven plaatselijke socioculturele verenigingen en telt veertig lidorganisaties. Het is de bedoeling dat zij in de Scala geregeld culturele activiteiten organiseren.

Het aanbod van de openingsmaand, waarin de couleur locale maar niet de multiculturele diversiteit overheerst, was alvast sterk. Behalve Bij Tante Wanne, een eresaluut aan Romain Deconinck, stonden ook Herman Brusselmans, Vanessa Van Durme, poppentheater, zang en muziek, ontbijt- en senioren- en kinderproducties op het programma. Het lijkt onmogelijk om dat tempo aan te houden, onbetaalbaar ook gezien het beperkte publieksbereik. Maar voorlopig lijkt de inventiviteit van Van Hoorde te volstaan om het plaatje financieel rond te krijgen: ‘Ik krijg dagelijks aanvragen binnen van verenigingen die onze zaal willen huren, van toneel via variété en muziekgroepen tot modeshows.’

Dirk Lajoie, die andere ervaringsdeskundige van het Gentse volkstoneel, weet voor welke uitdaging de Scala staat. Hij bespeelt met zijn gezelschap Goe Weere an de Zuid al jaren de Minardschouwburg. ‘Ik doe mijn hoed af voor Johan Van Hoorde. Dat Gent er een extra zaal bij heeft, is mooi meegenomen. Het is afwachten of dezelfde mensen twee of drie keer geld zullen willen uitgeven voor een theaterticket, maar goed. Er is bovenal geduld voor nodig. Wat wij doen in de Minard hebben we ook traag moeten opbouwen. We zijn begonnen met acht vertoningen in december. Nu zitten we aan 27 vertoningen en 5000 op voorhand verkochte plaatsen.’

INFO: www.scalaplatform.be

DOOR JAN DE SMET