VRT moet toplonen bekendmaken

PAUL LEMBRECHTS (ceo VRT), BJÖRN SOENENS (hoofdredacteur Het Journaal), CHANTAL PATTYN (nethoofd Klara en manager cultuur VRT), LUC RADEMAKERS (algemeen hoofdredacteur VRT-nieuwsdienst).
Jan Lippens
Jan Lippens Freelancejournalist

De VRT weigert al jaren om de salarissen van haar managers en kaderleden publiek te maken. De Raad van State maakt een einde aan die ‘geheimhouding’.

In 2013 ontstond deining over de topsalarissen van enkele federale overheidsmanagers (onder andere bij Belgacom, Bpost en de NMBS). Op Vlaams niveau bestond al langer discussie over het salaris en de onkostenrekeningen van topfiguren van de VRT. De vorige Vlaamse regering besliste toen dat het salaris van haar topmanagers openbaar moest worden, en dat hun jaarwedde niet hoger mag zijn dan die van de minister-president: vandaag zo’n 242.000 euro bruto. Bovendien werd ook de variabele bezoldiging (premies, bonussen of winstaandelen) beperkt tot maximaal 20 procent van het salaris. Een vertrekpremie mag niet hoger zijn dan een jaarsalaris, en zogenaamde managementvennootschappen zijn uit den boze. Daarmee wilde de Vlaamse regering buitensporige lonen een halt toeroepen. Knack nam de proef op de som en vroeg inzage in de salarissen van een vijftigtal VRT-managers. Ook een ‘geïnteresseerde VRT-kijker’ had even voordien inzage in de bezoldiging gevraagd. Dat kan volgens het principe van openbaarheid van bestuur, dat is verankerd in de grondwet en in een apart Vlaams decreet.

De VRT wees de vraag van de VRT-kijker echter af, en kort nadien ook die van Knack. De argumentatie was samengevat telkens dezelfde: de informatie is te gevoelig in een sterk concurrerende sector waar de financiële, commerciële en economische belangen groot zijn. Als de concurrentie weet hoeveel de VRT haar managers betaalt, worden ze misschien weggekocht. En als die toplonen bekend worden, zal de ‘subtop’ (sic) misschien opslag vragen. Tweede argument: informatie over salarissen behoort tot het privéleven van de VRT-managers. Merkwaardig, want salarissen van federale overheidsmanagers worden wel vrijgegeven. Ook de beroepsinstantie ketste de vraag naar de VRT-salarissen af.

De ‘VRT-kijker’ trok naar de Raad van State en kreeg vorige week in een 24 bladzijden tellend arrest over zowat de hele lijn gelijk. Advocaat Raf Jespers voerde de procedure voor de Raad van State en zegt dat de beroepsinstantie op de vingers wordt getikt omdat ze geen enkel argument inhoudelijk onderbouwde. ‘Het arrest heeft het over “een grondrecht” om zulke bestuursdocumenten in te zien, en wijst erop dat eventuele uitzonderingen zeer restrictief geval per geval beoordeeld moeten worden. Dat heeft de VRT noch de beroepsinstantie gedaan.’

De Raad van State is scherp: ‘De beroepsinstantie verliest het algemeen belang dat met de openbaarheid van bestuur is verbonden geheel uit het oog.’ Professor Dirk Voorhoof, specialist in openbaarheidswetgeving, bekritiseerde enkele jaren geleden de beroepsinstantie, toevallig op de VRT-website deredactie.be: ‘Op Vlaams niveau is er de (schijn van) onvoldoende onafhankelijkheid van de Vlaamse beroepsinstantie, aangezien de leden van de commissie ook zelf allemaal Vlaamse ambtenaren zijn, die dus op een of andere manier verbonden zijn aan de Vlaamse regering of de Vlaamse administratie. Een aantal beslissingen van de beroepsinstantie geven de indruk dat men niet te strak tegen de haren van bepaalde administratieve overheden heeft willen instrijken.’

De weigering van de beroepsinstantie is dus vernietigd. Moet de VRT de salarissen nu meteen vrijgeven?

Jespers: ‘De VRT kan toch moeilijk anders na zo’n vernietigend arrest? De bevolking moet weten wat met haar belastinggeld gebeurt. Volgens de Raad van State is de privacy niet van toepassing, en ook die financiële en commerciële belangen gelden niet. De argumenten van de VRT zijn van tafel geveegd, en die kan de VRT dus niet meer gebruiken om te blijven weigeren. Als je met overheidsgeld werkt, moet je openheid van zaken geven, ook van salarissen.’

De lopende besparingsronde en geplande inkrimping van het personeelsbestand van de VRT maken het extra delicaat om de informatie nog te weigeren. Jespers: ‘Als de VRT de salarissen toch niet zou vrijgeven, kan er opnieuw geprocedeerd worden.’ De ‘VRT-kijker’ die Jespers vertegenwoordigde, werkt intussen zelf voor de VRT – weliswaar niet voor een topsalaris.

Jan Lippens

‘Als je met overheidsgeld werkt, moet je openheid van zaken geven, ook van salarissen.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content