Uit onderzoek van verschillende Belgische en Zweedse universiteiten blijkt dat Zweedse kranten in hun verslaggeving over de vluchtelingencrisis minder aandacht besteden aan de negatieve aspecten. Waalse journalisten berichtne op hun beurt dan weer positiever dan Vlamingen.
Welke invloed hebben de media op onze houding tegenover migranten en vluchtelingen? Dat is de belangrijkste onderzoeksvraag in het IM²MEDIATE-project. Aan het project werken onderzoekers mee van de universiteiten van Leuven, Louvain-la-Neuve, Brussel en het Zweedse Halmstad.
Het team van IM²MEDIATE, onder leiding van Leen D’Haenens (KU Leuven), vergeleek in een inhoudsanalyse, die Knack in primeur kon inkijken, 900 nieuwsartikels uit Belgische en Zweedse kranten. ‘De Zweden staan aan kop in Migration Integration Policy Index, België op zeven. Verder blijkt uit Eurobarometer-onderzoek dat Zweden het enige land is in de Europese Unie dat overwegend positief staat tegenover niet-EU migranten’, verklaart professor d’Haenens de keuze.
De lezers van Zweedse kranten lijken niet beïnvloed te worden door de positievere berichtgeving. Meer dan de Belgen geven ze aan bang te zijn voor een terroristische aanval.
En journalisten schrijven er daar ook positiever over, zo blijkt. De Zweedse pers besteedt minder aandacht aan negatieve politieke reacties dan de Belgische en spreekt minder over vluchtelingen als bedreiging voor economische welvaart en nationale veiligheid. Ook opvallend is dat in Zweedse kranten vluchtelingen wat meer zelf aan het woord komen. ‘In de Belgische pers spreekt men eerder over dan mét vluchtelingen’, verduidelijkt d’Haenens.
De Zweedse journalisten maken niet het verschil op alle criteria. Zo besteden ze niet meer aandacht aan succesverhalen of positieve politieke reacties en schrijven ze zelfs minder over hoe vluchtelingen integreren na hun aankomst. Toch doen ze dit nog meer dan de Vlaamse journalisten. Het zijn in het bijzonder de Franstalige journalisten die meer positieve thema’s brengen.
De lezers van Zweedse kranten lijken niet beïnvloed te worden door de positievere berichtgeving. Meer dan de Belgen geven ze aan bang te zijn voor een terroristische aanval, al heeft dat volgens d’Haenens wellicht te maken met de aanslag in Stockholm in april van dit jaar. Zweden geloven ook meer dan Belgen dat vluchtelingen en migranten een bedreiging vormen voor hun veiligheid.
Een mogelijke oorzaak van de paradox tussen pers en publiek is het mediavertrouwen, stipt d’Haenens aan met behulp van de enquête die zij en haar team afnamen. Nauwelijks 37,4 procent van de Zweden geven aan de media te vertrouwen (48 procent voor publieke tv, 37 procent voor commerciële) tegenover 57,4 procent van de Belgen (71 procent voor publieke tv, 48 procent voor commerciële).
