‘Er is geen ontkomen aan hemel en hel’

‘Het is waar dat het islamitisch onderwijs in scholen toe is aan hervorming,’ zegt Othman El Hammouchi. ‘maar niet omdat jongeren bang zijn van het volgende leven.’

Jihadexpert Montasser AlDe’emeh verkondigde onlangs dat men moslimjongeren het traditionele islamitische wereldbeeld niet zou mogen aanleren. De bestraffingen in het volgende leven, die daarin vervat zitten, zouden hen namelijk traumatiseren.

In dit verband moeten we twee eigenschappen die God volgens de islamitische leer bezit, in acht nemen.

Om te beginnen bevatten de islamitische geloofsbronnen ontelbaar veel verwijzingen naar de onbegrijpelijke barmhartigheid en genade van God. Zo begint elk hoofdstuk (soera) van de Koran – met uitzondering van het negende – met volgende spreuk, de Basmala.

‘In naam van God, de Barmhartige, de Genadevolle.’

Overal waar de Heer geboden afkondigt en de bestraffingen toelicht die volgen indien men ze verloochent, benadrukt Hij zijn vergiffenis voor zij die berouw tonen.

Hij beschouwt mensen niet als slaven waarmee Hij kan doen wat Hij wil, maar als veredelde plaatsvervangers die de aarde mogen besturen tot de dag des oordeels.

Maar God is ook rechtvaardig. En rechtvaardigheid impliceert dat zonden gestraft moeten worden. Het impliceert ook dat er een hemel en een hel is, waar respectievelijk de goede gelovigen en de zondaars na hun dood terechtkomen. Daar is geen ontkomen aan.

Men kan discussiëren over welke mate van bestraffing al dan niet noodzakelijk is, maar dat is een filosofisch en theologisch debat. Zomaar stellen dat dit gegeven niet te rijmen valt met onze waarden is oneerlijk.

Het is waar dat vele moslimgezinnen, in het bijzonder die uit minder bedeelde regio’s, er ongezonde visies op nahouden over het hiernamaals. Bovendien laten hun opvoedmethodes vaak te wensen over.

Maar dit betekent niet dat de islam an sich slecht is. Het betekent enkel dat de manier waarop ze begrepen en aangeleerd wordt verdorven is.

Het beginpunt bij elke discussie moet steeds de erkenning zijn van het recht van de traditionele joodse, christelijke en moslimgemeenschappen om conservatief te zijn. Je kan geen dialoog voeren met gelovigen én hen vertellen dat hun standpunt eigenlijk buiten elke discussie hoort te staan.

Wat de islamleer in scholen betreft, geldt hetzelfde verhaal. Het overtollige vet moet weg, maar we moeten het vlees behouden.

En vergeet vooral niet bij de waarschuwingen voor de dag des oordeels de goede boodschap toe te voegen, dat God vergeeft en vergeet, als het je maar spijt.

Het is waar dat het islamitisch onderwijs in scholen toe is aan hervorming, maar om andere redenen. Het ontbreekt haar aan een systematische visie en substantie. Islamitische geschiedenis, cultuur, filosofie, wetenschap, recht worden grotendeels genegeerd. Daarom heeft ze niet de allure van een volwaardige les, maar wel van een babbeluurtje. Zo gaat zowel de tijd van de leerlingen als het talent van de leerkrachten verloren, en wordt de achtergestelde toestand van delen van de moslimgemeenschap gehandhaafd.

In plaats van te zeuren over de buitensporige symptomen van het probleem, zouden we beter de bron ervan aanpakken.