‘Dat topvoetballer minder bijdraagt aan sociale zekerheid dan werkman, het moet vandaag stoppen’

Woensdag vergaderen federale parlementsleden over een hervorming van de sociale lasten die profvoetballers betalen op hun lonen. Voor professor arbeidseconomie Stijn Baert is het nu of nooit voor deze hervorming. Ze moet er voor zorgen dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, ook in het voetbal.

Dat profvoetballers minder zouden afdragen aan de sociale zekerheid dan een gewone arbeider of bediende, u hoorde het misschien ook al waaien. Zal wel met een korreltje zout te nemen zijn, dacht u? Wel, dan dacht u verkeerd.

Als werknemer draag je in België typisch 38% van je brutoloon af aan de sociale zekerheid. Voetballers betalen die 38% ook, maar niet op hun werkelijke maandloon maar op een fictief bedrag van ongeveer 2350 euro. Of een voetballer dus 2500 euro per maand verdient, of 25.000, of 250.000, hij betaalt slechts 900 euro sociale zekerheidsbijdragen. Een arbeider draagt 38% van zijn loon af richting de sociale zekerheid, een topvoetballer minder dan 1%.

D-Day

Als u het met me eens bent dat dit sociaal onverdedigbaar is, dan is er mogelijk goed nieuws. Vandaag (woensdag) zullen federale parlementsleden van verschillende politieke partijen elkaar spreken om een compromis te zoeken tussen hun voorstellen om deze ontzettend kromme situatie recht te trekken. Als ze een compromis vinden, staat weinig een hervorming in de weg. Mijn oproep: laat het vandaag effectief D-day zijn.

Wat mij betreft zijn er twee logische opties. Ofwel schaft men de hele RSZ-korting af. Geleidelijk, over een termijn van 10 jaar bijvoorbeeld, zodat de schok voor de economische sector die de profsport is, niet te groot is. Zo verdwijnt een koterij uit onze arbeidsmarkt in plaats van dat er weer één bijgebouwd wordt. En zo draagt een voetballer een even hoog percentage af als wie slechts voldoende talent heeft om haar/zijn voetbalkunsten te tonen in de achtertuin.

Ofwel keert men het hele systeem om. Concreet: de eerste honderden euro die topsporters verdienen worden vrijgesteld van RSZ-lasten maar voor alles wat meer wordt verdiend, wordt de volle pot van 38% geïnd. Niet alleen in het voetbal, maar in alle sporten. Zo zal een weinig verdienende sporter duidelijk minder dan 38% afdragen, terwijl een topverdiener dicht tegen die 38% zal zitten. Het voordeel van dit systeem, is dat we de huidige steun die vooral bij de rijkste sporters en sporttakken terechtkomt gedeeltelijk verschuiven naar de armste sporters en sporttakken.

Alleen maar extra argumenten

Dat laatste is wat ik al anderhalf jaar verdedig. Sinds het losbarsten van het grote voetbalschandaal in oktober 2018 dus. Toen bleken we met z’n allen via de RSZ-korting op voetballonen een sector te steunen waar de labels ‘matchfixing’, ‘witwaspraktijken’ en ‘persoonlijke verrijking’ op werden gekleefd.

In de eerste reactie vanuit het voetbal bleken de bomen plots tot aan de hemel te reiken. Er zou een onafhankelijk ‘clearinghouse’, met transparantie over alle transacties, de percentages die makelaars aan transfers verdienen zouden aan banden gelegd worden en het aantal spelers dat een makelaar bij één club heeft, zou worden beperkt. En politici kondigden aan de RSZ-korting op korte termijn te zullen hervormen.

Maar vervolgens gebeurde er weinig goeds. De RSZ-korting is voorlopig nog steeds even hoog. En we kregen enkel maar extra argumenten waarom dat absurd is. Zo oordeelde de arbeidsrechtbank van Antwerpen (afdeling Hasselt) vorige week, verwijzend naar de grondwet, dat de RSZ-regeling “zodanig disproportioneel dat deze maatregel niet redelijk verantwoord is“. Dus naast economen en fiscalisten hebben nu ook rechters een momentum gecreëerd voor de hervorming.

Andere argumenten werden vanuit het voetbal zelf op een dienblaadje aangebracht. Zo keken sommige voetbalclubs, ondanks hun beperkte bijdragen tot de sociale zekerheid, gauw richting diezelfde kas om medewerkers op tijdelijke werkloosheid te plaatsen tijdens de huidige coronacrisis. Bovendien bleken de voetbalclubs in ons land op één jaar tijd 44 miljoen euro per jaar te betalen aan makelaars. Zoveel geld kunnen uitgeven aan makelaars en er toch in slagen om de RSZ-korting te behouden die ervoor zorgt dat op voetballonen minder lasten worden betaald dan op het loon van een arbeider… Het ontlokte bij mij op Twitter de vraag hoe doortastend de voetballobby wel niet moet zijn als dat kan.

Politieke moed

Het is aan de parlementairen die vandaag samenkomen om te bewijzen dat zij minstens even doortastend zijn. Dat zij in staat zijn om ook in het voetbal te installeren wat ze elders van de burger verwachten: de sterkste schouders de zwaarste lasten laten dragen. Nooit zullen nog zoveel argumenten op tafel liggen als vandaag. Wordt het een now of wordt een never?