NBA-basketballer Toumani Camara: ‘Ik ben bijzonder trots op mijn roots. België zal altijd deel van mij blijven’

Als zoon van een alleenstaande moeder uit Watermaal-Bosvoorde leek zijn NBA-droom onhaalbaar. Toch slaagde Toumani Camara (25) erin. In twee seizoenen heeft hij al naam gemaakt in ’s werelds grootste basketbalcompetitie. ‘Ik wil dat Belgische jongeren durven te dromen en hun comfortzone verlaten.’

Hij wordt in de NBA de ‘Tax Man’ genoemd, omdat veel spelers tot 35 procent van hun scorepercentage inboeten als ze worden verdedigd door Toumani Camara. Een expert in belastingen is hij niet, maar interesse in business heeft hij wel. Daarom wilde hij graag te gast zijn op de Summer University van Knacks zusterblad Trends, vorige week in Knokke.

Camara vertelde er over zijn ‘American Dream’: hoe hij op zijn zestiende Watermaal-Bosvoorde verliet voor een avontuur in Florida. Een avontuur dat zeven jaar later uitmondde in de NBA, als lid van de Portland Trail Blazers.

U bent de zoon van een alleenstaande moeder. Welke waarden heeft zij u gegeven die u hebben geholpen op weg naar de NBA?

Toumani Camara: Ze heeft me nooit iets opgelegd. ‘Je móét dit!’ Nee, ze gaf simpelweg het goede voorbeeld, als de meest positieve persoon die ik ooit heb ontmoet, altijd dankbaar en erg bescheiden. Ze was kleuterjuf en is nu met pensioen. Geen gemakkelijke job, maar ze hield ervan om kinderen iets bij te brengen en daarvan te genieten. Die mentaliteit heeft me geholpen en wil ik doorgeven. Dankzij mijn positie als NBA-speler kan ik die waarden nog sterker uitdragen en anderen inspireren, zoals zij dat deed.

Hoe belangrijk was uw twee jaar oudere broer?

Camara: Zonder hem was ik niet de persoon of speler die ik nu ben. Dankzij Tidiane ben ik zelfs met basketbal begonnen. Als kind keek ik naar hem op en wilde ik beter zijn dan hij. Dat heeft mijn competitieve mindset gevormd.

Hoewel ik zonder vader opgroeide, nam mijn broer die rol op zijn manier op zich. Hij was een pijler in mijn leven, ook al besefte ik dat toen nog niet. We maakten vaak ruzie, maar toen ik op mijn zestiende naar de VS vertrok, is onze band veel sterker geworden. Hij is nu mijn beste vriend.

U hebt vlinders getatoeëerd op uw been, ter ere van uw moeder, broer, uzelf en uw overleden zus. Waarom die keuze?

Camara: Het is een eerbetoon aan mijn zus, die stierf toen ze twee maanden oud was, nog voor ik geboren werd. Mijn moeder sprak zelden over haar, maar ik zag het verdriet in haar ogen. Het voelt alsof ik het aan mijn moeder verschuldigd ben om haar leven te eren. Ik heb altijd een zus gewild, en haar verhaal draag ik met me mee.

Ik koos voor vlinders omdat ze voor iets moois staan. Ze komen en gaan, net als verloren dierbaren – het zijn prachtige wezens. Eén vlinder vond ik vreemd, dus besloot ik mijn familie met vier vlinders te symboliseren.

Waarom besloot u op uw zestiende om België te verlaten en naar de VS te verhuizen?

Camara: Op school had ik het moeilijk. Ik bleef zelfs een jaar zitten. Ook in het basketbal zag ik weinig toekomst. In de nationale U16-ploeg speelde ik amper, vaak slechts tien minuten per wedstrijd. Ik zag geen perspectief als prof in België. Toen hoorde ik over Manu Lecomte, een Brusselaar die naar de University of Miami was getrokken. Dat opende mijn ogen. Via mijn coach kreeg ik een kans om naar een high school in Zuid-Florida te gaan. Dat klonk aanlokkelijk: zon, palmbomen en een nieuwe omgeving.

‘The king of charge’: geen enkele NBA-speler incasseert beter dan de Belg Toumani Camara

Was het moeilijk om uw familie achter te laten?

Camara: Het was niet zo zwaar, vooral omdat mijn moeder me volledig steunde. Ze vroeg alleen: ‘Maakt dit je gelukkig?’ Toen ik ‘ja’ zei, gaf ze zonder aarzelen haar zegen. Ik ben haar zo dankbaar voor die kans, want veel ouders zouden hun kind op die leeftijd niet laten gaan.

Natuurlijk waren er eenzame momenten. Ik heb de eerste maanden soms gehuild. Ik sprak geen Engels en had heimwee. Maar ik wilde mijn moeder niet ongerust maken. Dus hield ik me sterk aan de telefoon, want zij had ook nooit geklaagd. Mijn broer motiveerde me ook: ‘Het wordt niet makkelijk, maar je kunt het.’

Achteraf gezien ben ik heel blij dat ik die stap heb gezet. Die drie jaar op high school waren cruciaal: ik leerde Engels, werd zelfverzekerder en sterker als speler. Het basketbal was veel intenser. Zo was ik al aangepast toen ik naar de universiteit van Georgia ging en kon ik me meteen in de kijker spelen bij NBA-scouts.

Wanneer begon u te geloven dat u de NBA kon halen?

Camara: Misschien pas een jaar voor ik in de NBA terechtkwam. Het was altijd een droom om NBA-speler te worden. Als tiener had ik posters van NBA-sterren in mijn kamer en droomde ik ervan om in Miami of Los Angeles te spelen. Maar ik durfde dat nooit hardop te zeggen. Als je uit België komt, lijkt dat bijna onbereikbaar. Pas aan de universiteit besefte ik: als ik mezelf blijf uitdagen om de beste speler te worden die ik kan zijn, heb ik een kans. Het is gelukt.

Kunt u de emoties beschrijven van uw eerste NBA-match, toen uw droom realiteit werd?

Camara: Het vreemde is: ik was niet emotioneel. Vooral gefocust. Mijn familie en vrienden zaten in de tribune, dus ik wilde mezelf bewijzen. Het was magisch om hen daar te zien terwijl ik op een NBA-veld stond. Ik zal nooit de ogen van mijn moeder vergeten. Ze straalden van trots. Zij en mijn familie waren emotioneler dan ik. Zij zagen het van buitenaf en beseften hoe bijzonder het was. Ik zat nog te veel in het moment om het echt te beseffen. Maar zo heb ik wel zeven punten gescoord – niet slecht voor een NBA-debuut. Helaas mocht ik mijn eerste shirt niet houden, de NBA neemt dat in beslag. Toen ik voor het eerst een double-double had – meer dan tien punten en tien rebounds of assists – mocht ik wel een shirt aan mijn broer geven. Dat was ook zo’n mooi moment.

Wat verraste u het meest in uw eerste seizoen?

Camara: De intensiteit van het schema met 82 wedstrijden. Na vijf wedstrijden dacht ik: ‘Wacht, ik moet er nóg 77?’ Dat was een eyeopener. Ik wist dat het veel was, maar niet hoe intens en zwaar het voelt om zo veel matchen in zulke korte tijd te spelen. Tijdens een lange trip ‘on the road’ speel je soms vijf wedstrijden per week, met veel reizen en weinig rust. Een grote aanpassing in vergelijking met de één of twee wedstrijden per week toen ik nog studeerde.

Hoe blijft u gemotiveerd tijdens zo’n zwaar seizoen?

Camara: Het is een uitdaging, vooral omdat basketbal nu mijn werk is en niet meer alleen een hobby. Zelfs als je van basketbal houdt, voel je je mentaal en fysiek soms leeg. Daarom creëer ik routines: gezond eten, voldoende slaap, goed herstel. Daarnaast zoek ik afleiding in muziek, tekenen of wandelen met mijn vriendin en hond. Dat houdt me mentaal in balans. En als ik het echt moeilijk heb, herinner ik mezelf eraan hoe dankbaar ik mag zijn: ik leef mijn droom en word ervoor betaald. Dat heb ik van mijn moeder geleerd. Ze had zware dagen als kleuterjuf, maar ging altijd met een glimlach naar de klas.

Al in uw tweede seizoen werd u verkozen tot een van de beste tien verdedigers in de NBA, als lid van het All-Defensive Second Team. Waarom houdt u van verdedigen?

Camara: Het vreemde is: vroeger in België was ik slecht in defense. Ik herinner me een training waarin we een oefening deden, en ik kreeg het maar niet onder de knie. Thuis huilde ik bij mijn moeder: ‘Mam, ik kan niet verdedigen. Hoe word ik ooit prof als ik dit niet kan?’ Tot mijn coach zei: ‘Je kunt niet goed zijn in verdedigen als je het niet leuk vindt.’ Dat moment was een keerpunt. Die zin bleef hangen. Ik moest manieren vinden om ervan te houden. Dus werkte ik aan mijn voetenwerk, de kracht in mijn bovenbenen, en begon ik het te omarmen. Nu geef ik altijd honderd procent en doe ik alles om een nog betere verdediger te worden: fysieke trainingen in het zand om mijn benen te versterken, tegenstanders bestuderen op video…

Wat is het mooiste compliment dat u hebt gekregen over uw verdediging?

Camara: Het eerste was toen ik na de NBA-draft werd getraded van Phoenix naar Portland. Ik zag de teleurstelling op de gezichten van Kevin Durant, Devin Booker en Bradley Beal, de sterren van het team. Toen Booker me het nieuws vertelde, dacht ik eerst dat hij een grapje maakte. Maar hij en Durant waren boos. Voor mij was het een groot compliment dat zulke spelers mijn talent toen al erkenden, terwijl ik nog geen match had gespeeld.

Het tweede compliment kwam er toen ik na een wedstrijd naar de bus liep. Ik botste op Isiah Thomas, de legende van de Detroit Pistons en een van de beste verdedigers ooit. Hij zei: ‘Ik hou echt van je spel, je hebt een grote toekomst.’ Zo’n compliment van een icoon was enorm motiverend.

Spelers van andere teams zeggen me na een wedstrijd ook vaak: ‘Keep pushing, keep doing your thing.’ Leuk is ook als ik merk dat tegenstanders de bal sneller passen omdat ze niet tegen mij op willen dribbelen. Ze weten hoeveel druk ik zet en willen geen risico nemen. Zo tonen ze me onbewust dat ze mijn inzet waarderen.

Lucratieve herverdeling: NBA-competitie was zelden zo evenwichtig

U hebt al verdedigd op de beste spelers ter wereld, zoals Steph Curry en LeBron James. Hoe zorgt u ervoor dat u niet geïntimideerd raakt?

Camara: De eerste keer kun je dat niet vermijden. LeBron James lijkt in het echt nog groter dan op tv. En Steph Curry is ook sneller dan op tv. De eerste drie, vier minuten was ik een beetje ‘star struck’ en probeerde ik te genieten van het moment. Maar daarna was het pure competitie. Uiteindelijk wil ik gewoon winnen en ervoor zorgen dat ze minder scoren dan normaal. En dan vergeet je rap hun reputatie.

Is uw selectie voor het All-Defensive Second Team uw mooiste moment tot dusver in de NBA?

Camara: Dat was mooi, maar ik ben nu gewend aan het NBA-leven en weet beter waar ik sta. Een All-Defensiveselectie kan ik opnieuw halen. Misschien haal ik zelfs het First Team, of word ik Defensive Player of the Year. Maar mijn eerste wedstrijd, mijn eerste double-double, met mijn familie in de tribune – die momenten komen nooit meer terug. Ze hebben mijn leven getekend.

Een dilemma over de toekomst. Een carrière als All-Star in een kleinere ploeg, waar u een paar miljoen meer verdient maar zelden wint. Of een rol als defensieve anker in een topteam dat drie keer kampioen wordt. Wat kiest u?

Camara: Kampioenschappen, zonder twijfel. Het is pas mijn tweede jaar in de NBA, en ik ben al die nederlagen nu al moe. Daar slaap ik slecht van. Winnen is alles voor mij. De sfeer is anders, je viert samen, iedereen krijgt meer waardering. Als ik 25 punten per match scoor en we verliezen veel, zou ik als enige blij zijn – en dat zou verkeerd aanvoelen.

Dat ik meer zou verdienen als All-Star? Geld is niet mijn drijfveer. Zelfs het minimumsalaris in de NBA bedraagt al een ruim een miljoen dollar. En als mijn rookiecontract (afgelopen seizoen 1,9 miljoen dollar, nvdr) in 2027 afloopt, zal ik een veelvoud verdienen (het gemiddelde salaris in de NBA is 12 miljoen dollar, nvdr).

U was te gast op de Trends Summer University, wegens uw interesse in ondernemerschap. Waar komt dat vandaan?

Camara: Als tiener dacht ik daar totaal niet over na. Die interesse kwam pas na mijn studie sportmanagement, toen ik prof werd en tijd kreeg om na te denken over mijn toekomst. We hadden het thuis niet breed. Nu ik wel in een bevoorrechte positie zit, wil ik nieuwe dingen ontdekken. Ondernemerschap voelt ook als een manier om mijn passies – zoals vastgoed – om te zetten in iets tastbaars. Het is ook een mentale uitdaging, net als basketbal. Ik wil niet alleen mijn geld op de bank zetten en aan het zwembad zitten. Ik wil iets opbouwen en mezelf ook op dat vlak blijven uitdagen.

Welke concrete ondernemingsplannen hebt u?

Camara: Mijn manager en ik willen België meer op de kaart te zetten. Een concreet idee is een Belgische frietketen in de VS, wat nog niet bestaat. Frieten heten er zelfs uitsluitend ‘French fries’. We willen daar ‘Belgian fries’ van maken.

Een ander plan is een school in Florida voor Belgische jongeren, waar ze kunnen studeren en basketballen, zoals ik dat deed. Ik wil hen de kans geven die ik kreeg: exposure in de VS, een betere opleiding. Daarnaast droom ik van een Belgisch toernooiteam dat in de zomer tegen Amerikaanse teams speelt. Zo kunnen scouts zien dat België echt talent heeft. Ik wil dat Belgische jongeren durven te dromen en hun comfortzone verlaten.

Doen ze dat te weinig?

Camara: Ik heb het gevoel dat in België – of we nu beperkt worden of onszelf beperken – veel mensen niet uit hun comfortzone durven te stappen. Dat zag ik al op jonge leeftijd. Veel jonge basketballers wilden niet eens buiten hun stad spelen. Bijvoorbeeld van Brussel naar Oostende verhuizen, terwijl daar een betere club is. Ik heb die comfortzone wel achter mij gelaten. En met succes.

Waarom vindt u het zo belangrijk om België te promoten?

Camara: In de VS kennen ze België amper, ze denken dat het een deel van Duitsland of Frankrijk is. Ik wil dat België even relevant wordt als Frankrijk. Daarom vertel ik er tegen iedereen: ‘Ik kom uit België, een land met zoveel moois dat je misschien niet kent.’ Naast frieten zijn er zoveel dingen die meer bekendheid verdienen. Ik leerde vandaag op de Trends Summer University bijvoorbeeld hoe groot de ruimtevaartsector hier is – ik wist dat zelf niet eens.

Ik ben bijzonder trots op mijn roots. Mijn moeder en familie wonen hier nog, en elke keer als ik terugkom, voelt het als thuiskomen – like fresh air. België zal altijd deel van mij blijven. Het heeft me gevormd tot wie ik ben. Ik voel de plicht om iets terug te geven.

Wilt u nog voor de Belgian Lions uitkomen, komende zomer op het EK?

Camara: Een selectie voor mijn land is zeker een doel, maar de tijd moet er rijp voor zijn. En daarvoor moeten er nog een aantal voorwaarden worden ingelost die ik niet helemaal zelf in de hand heb. Meer kan ik er nu niet over zeggen.