‘Wanneer bekwame politici de parlementen gedesillusioneerd verlaten is er wel degelijk een probleem’

‘Quand les dégoûtés seront partis, il ne restera plus que les dégoûtants’, schrijft Maurits Vande Reyde (Open VLD). Volgens hem  het vertrek van Valerie Van Peel een verlies voor de politiek. Hij pleit voor een versterking van de parlementaire macht tegenover regeringen.

Philippe De Backer, Peter De Decker, Rob Beenders, Hermes Sanctorum en Valerie Van Peel. (Bijna) ex-politici van verschillende partijen met drie dingen gemeen: Allen waren het in hun functies gewaardeerde beleidsmakers. Allen probeerden ze over de grenzen van hun partij dingen te veranderen. Allen verlieten ze ontgoocheld de politiek na langdurig botsen op de vastgeroeste wetmatigheden.

Wanneer zoveel talentvolle mensen voelen dat het parlement niet de middelpuntvliedende kracht van verandering is in de samenleving en daardoor vroeg de politiek vaarwel zeggen, dan is er wel degelijk een probleem. Tijd om de hoofdoorzaak van die braindrain aan te pakken. De verstikkende almacht van regeringen moeten we overboord durven gooien. Wij als parlementsleden moeten daarvoor de democratische macht nemen die ons theoretisch toekomt.

Want in theorie kunnen we als volksvertegenwoordigers veel. Het parlement is in principe de ying en yang van elke euro belastinggeld. Het is in het parlement dat elke regel wetgeving tot stand zou moeten komen. We geven die controle echter veel te makkelijk volledig uit handen aan regering en partijen.

Daardoor stuitten gedreven parlementsleden uit zowel meerderheid als oppositie snel op een muur van veto’s wanneer ze iets echt willen veranderen. Niet zelden zijn dat dingen waar geen zinnig mens iets op tegen kan hebben. Toch stuit het op de njets van technici uit kabinetten en partijhoofdkwartieren.

En ja, uiteraard kan wie hard werkt wel steentjes verleggen. Met vragen, resoluties, langsgaan bij kabinetten, druk uitoefenen, smeken, bidden, trekken en sleuren. Maar als puntje bij paaltje komt wikt, weeg en beschikt nog steeds de regering. Dat is fout en niet meer van deze tijd.

Het ontmoedigt niet enkel hardwerkende parlementsleden. Geringe parlementaire macht zorgt ook gewoon voor slechter beleid. De stikstofsaga bijvoorbeeld toont aan hoe fout het kan lopen wanneer een beperkt groepje beleidsmakers het monopolie opeist over levensbelangrijke dossiers. Het risico op slechte wetgeving en verzuiling is constant aanwezig wanneer slecht een beperkt aantal ogen de beslissingen tot zich neemt.

Waarom blijven we het toch zo doen? Hoeveel goede parlementsleden moeten er nog vertrekken? We zijn met 150 in de Kamer en 124 in het Vlaams Parlement. Tijd om allemaal op onze grondwettelijke strepen te staan. Ik heb er een conceptnota geschreven om het debat in het parlement te openen. Hopelijk krijgt die medestanders.

Dat is het echte probleem van de huidige politiek. Niet de “ruwheid” waarmee soms gratuit wordt gestrooid. Meningsverschillen, discussies, uithalen en meerderheden zullen altijd bestaan. Wie daar niet tegen kan heeft in de politiek niets te zoeken. Maar over één ding moeten we ons na de zoveelste exit nu wel eens gaan verenigingen: je moet als volksvertegenwoordiger nog de mogelijkheid hebben om iets te veranderen. De regering heeft onredelijk veel macht. Quand les dégoûtés seront partis, il ne restera plus que les dégoûtants. We hebben er al te veel van de eerste soort verloren.