Zuhal Demir wil spijbelaars sneller financieel straffen. Sommige spijbelaars toch. Wie het zich financieel kan veroorloven, blijft buiten schot.
Minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) is van plan om spijbelaars harder aan te pakken. Dat liet ze gisteren weten in Het Laatste Nieuws.
Vandaag mag een leerling dertig halve dagen spijbelen voor de ouders die daar recht op hebben hun zogenaamde schooltoeslag kunnen verliezen. Dat is een extra bijdrage van de Vlaamse overheid aan ouders met een laag inkomen om de schoolrekeningen te kunnen betalen. Demir wil die termijn fors naar beneden krijgen, naar bijvoorbeeld tien halve dagen. De concrete beslissing wordt een zaak van de Vlaamse ministerraad. Voor de ouders van de overige spijbelaars verandert er niets.
Dat is dus geen pakket maatregelen om spijbelen als algemeen probleem aan te pakken, laat staan dat er sprake is van een nieuw ambitieus beleid. Met alleen al dit voorjaar 23.835 problematische spijbelaars (het getal dat Het Laatste Nieuws ‘exclusief kon inkijken’) lijkt dit fenomeen nochtans alleen maar ingedijkt te kunnen worden met een totaalaanpak. Die heeft minister Demir niet, of zo communiceert ze er althans niet over. Haar verstrenging beperkt zich tot een extra straf voor mensen met een laag inkomen.
Schoolmoeë scholieren
Voor de goede orde: als de minister een zaak wil maken van spijbelen, dan heeft ze groot gelijk. Nog erger dan geen beleid is laks beleid: regels opstellen en dan soms niet eens echt de moeite doen om ze te laten naleven. Dat geldt ook voor schoolverzuim en spijbelen. En het is bekend dat Demir over het algemeen er een punt van maakt om de ouders te responsabiliseren. Dat kan door hen te raken waar dat pijn doet: in hun portemonnee. Die aanpak is best een discussie waard, al is het de vraag hoe (zeker werkende) ouders van schoolmoeë scholieren zich moeten organiseren om hun balorige adolescenten op school te krijgen. Ga je een achttienjarige nog zelf aan de schoolpoort afzetten, kusje en ‘tot straks om vier uur’?
En wat als er wéér eens een leerkracht afwezig is, studie wordt gegeven en in de praktijk de leerlingen toch vroeger naar huis worden gestuurd? Elke ouder van een middelbare scholier heeft het al meegemaakt. Zou de minister dan niet mogen nadenken om ook de scholen meer te responsabiliseren voor hún spijbelaars? Of is dat te delicaat?
De verstrenging van Zuhal Demir beperkt zich tot een extra straf voor mensen met een laag inkomen.
En wat met rijke ouders uit bijvoorbeeld de randgemeenten van Antwerpen? Zouden hun kinderen spijbelvrij zijn? Of is er straks, als Demir haar zin krijgt, meteen een financiële bovengrens? De ouders van een spijbelaar die méér poen hebben dan bedrag x of y, worden namelijk niet aangesproken, toch niet in hun beurs. Alsof voor rijke ouders geld geen argument zou zijn.
Zeker, zoals zo vaak zit het ergste probleem aan de onderkant van de samenleving. Nog altijd volgens Het Laatste Nieuws ontvangt niet minder dan één derde van de problematische spijbelaars zo’n schooltoelage. Het is een zoveelste illustratie van wat nog altijd de falende democratisering van het onderwijs mag worden genoemd, dat taaie ongelijkheidsfenomeen waarbij schoolprestaties al te vaak blijven samenhangen met de sociale, psychische en zelfs financiële draagkracht van de betrokkenen.
Laatste schooldag
Wat het maandagnieuwsje extra wrang maakt, en zelfs venijnig, is die ene zin die Zuhal Demir tussen neus en lippen in de ochtendkrant liet vallen: ‘Voor mij is één dag onwettig afwezig al problematisch.’ Is het toeval dat dit gezegd wordt op amper één week voordat zo veel aandacht zal gaan naar dat belachelijke conflict over die volstrekt overbodige laatste schooldag op maandag 30 juni? Als één dag eigenlijk al te veel is, zou het dan kunnen dat ze broedt op nog een financiële straf? Een soort eerste ‘opstapstraf’, om het zo snel mogelijk af te leren?
Voor hen die samen met hun kroost al tijdens het weekend het vliegtuig hebben genomen naar een verre exotische bestemming, kan de minister met haar gekijf natuurlijk de rug op. Dat zou wel eens anders kunnen zijn voor die ouders die nog bezig zijn hun minibusje overvol te laden met kinderen en cadeaus om na een veel te lange rit van twee tot drie dagen ergens in Anatolië of Noord-Afrika te belanden, bij de familie. Schooltoelage, kindergeld, noem maar op: sommigen hebben het meer nodig dan anderen. De minister van Onderwijs is veel te verstandig om dat niet te weten.