‘Zonder rekeningrijden los je de files niet op’

Bruno De Borger: 'Rekeningrijden is geen platte belastingverhoging, het is betalen om tijd te winnen.' © iStock
Jelle Dehaen
Jelle Dehaen Medewerker Knack, historicus, filosoof, auteur

‘Het rekeningrijden is op de lange baan geschoven, al zijn veel burgers en bedrijven gefrustreerd door de files’, zegt transporteconoom Bruno De Borger (UA).

9 april 2019

Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) voert het rekeningrijden af, omdat er onvoldoende draagvlak voor zou bestaan.

Bruno De Borger: Rekeningrijden is de enige efficiënte manier om de files terug te dringen. We hebben allerlei alternatieven geprobeerd: subsidies voor openbaar vervoer, investeren in infrastructuur, hogere brandstofprijzen. Maar de impact daarvan op de files is beperkt gebleken. Natuurlijk moet er meer fietsinfrastructuur en meer openbaar vervoer komen en moet het aantal bedrijfswagens teruggedrongen worden. Maar zonder rekeningrijden los je het fileprobleem niet op.

Er zijn nog niet zoveel experimenten met rekeningrijden.

De Borger:Dat klopt, maar ze wijzen er wel op dat de effecten groot zijn. In enkele steden kwam er een cordon: wie de stad binnenrijdt, moet betalen. In Milaan is het verkeersvolume zo met 12 procent teruggelopen, in Stockholm met 22 en in Londen met meer dan 30 procent.

Kan het rekeningrijden snel ingevoerd worden of zijn er grote investeringen nodig?

De Borger:In Antwerpen en Brussel zijn er nu al camera’s waarmee gecontroleerd wordt wie de lage-emissiezone binnenrijdt. Met enkele aanpassingen aan die bestaande apparatuur kun je ook de cordonheffing invoeren.

Dat is nog iets anders dan het veralgemeende rekeningrijden. Daarbij moeten automobilisten per kilometer en afhankelijk van de verkeersdrukte een vergoeding betalen. In theorie is dat de beste oplossing, maar het is nog nooit op grote schaal ingevoerd, onder andere door de technische complexiteit. Je moet van elke bestuurder kunnen observeren hoeveel kilometer hij in welke omstandigheden aflegt.

Hoeveel moet het rekeningrijden kosten om een impact te hebben op de files?

De Borger: In Stockholm kost het gemiddeld 2 à 3 euro, dus niet spectaculair veel. Toch heeft dat een groot effect gehad. Essentieel is wel dat je de tarieven in de tijd laat variëren. Om acht uur ’s ochtends moet het duurder zijn dan om halfzeven. Zo kun je de verkeersdrukte zowel spreiden als verminderen.

Moeten er uitzonderingen komen voor weinig vervuilende wagens?

De Borger:In tegenstelling tot wat veel mensen denken, heeft het rekeningrijden niet zozeer ecologische doelstellingen, het wil enkel de files terugdringen. Als je veel uitzonderingen toelaat, worden die effecten kleiner. In Stockholm werden schonere wagens aanvankelijk vrijgesteld, maar dat is afgeschaft.

Is rekeningrijden een platte belastingverhoging, zoals de tegenstanders beweren?

De Borger:Wie elke betaling aan de overheid een belasting noemt, zal dat misschien denken. Maar het klopt niet. Rekeningrijden is een heffing op autogebruik om de files te verminderen: je betaalt om tijd te winnen.

Wordt het rekeningrijden nog ingevoerd?

De Borger: Enkele maanden geleden schatte ik de kans hoog in. Maar net voor de verkiezingen van 26 mei veranderde het momentum compleet, zeker toen de N-VA zich plots tegen het plan keerde. Het rekeningrijden staat niet in het Vlaamse regeerakkoord, dus ik vrees dat het op de lange baan wordt geschoven. Toch zijn veel burgers en bedrijven gefrustreerd door de eindeloze files. Misschien zullen zij de politiek onder druk zetten.

Partner Content