Human Rights Watch maakt zich grote zorgen over de manier waarop in Irak de vervolging van IS-verdachten wordt afgehaspeld: te snel, te oppervlakkig en zonder oog voor slachtoffers. ‘Het recept voor een nieuwe ramp’, waarschuwt de mensenrechtenorganisatie.
Human Rights Watch (HRW) deed het voorbije jaar in Irak uitgebreid onderzoek naar de vervolging en berechting van IS-verdachten en bundelt zijn bevindingen in een nieuw rapport, dat vandaag gepubliceerd werd.
De mensenrechtenorganisatie maakt zich grote zorgen over tal van gebreken in alle stadia van het proces, van de screening van verdachten tot de rechtszaken zelf, die volgens HRW vaak niet langer dan vijftien minuten duren.
Zo wordt informatie amper onderzocht op betrouwbaarheid, zijn er vermoedens van bekentenissen onder foltering en wordt er maar één aanklacht gebruikt: lidmaatschap van of banden met IS met levenslang of de doodstraf tot gevolg, ongeacht de ernst van de misdaad die iemand begaan zou hebben. ‘Een kok of dokter in een ziekenhuis onder IS-controle is even schuldig als een strijder,’ zegt onderzoekster Belkis Wille in een gesprek met Knack.be.
HRW betreurt ook dat er geen oog is voor slachtoffers. Een en ander ondermijnt de geloofwaardigheid van de Iraakse en Koerdische autoriteiten en dreigt de toekomstige verzoening tussen gemeenschappen en re-integratie drastisch te bemoeilijken, luidt het.
Risico
De organisatie waarschuwt voor de gevolgen op lange termijn. Wille: ‘Je zou denken dat IS overwinnen prioriteit nummer één is voor Irak. Maar nu worden duizenden mannen langdurig vastgehouden en gefolterd en ook hun families worden vastgehouden in kampen zonder te weten waar man, vader of zoon is of wat er met hem gebeurd is, terwijl hij mogelijk niet meer deed dan een maaltijd maken.
‘Ik heb behoorlijk wat tijd doorgebracht in zulke kampen en vastgesteld dat de toon dramatisch veranderd is. Die kampen vormen een groot potentieel voor extremistische rekruteerders. Stel dat een jongen vrijkomt na negen maanden te zijn vastgehouden zonder aanklacht en gefolterd, dat is het recept voor een ramp.’
HRW roept enerzijds Irak op om een nationale strategie uit te tekenen voor de vervolging van IS-verdachten, met onder andere een onderscheid in de ernst van misdaden en met de betrekking van slachtoffers, en anderzijds de internationale gemeenschap om de lokale autoriteiten bij te staan.
‘Als je IS écht weg wil, dan kan je niet doen alsof dit de juiste manier is,’ aldus Wille. ‘De coalitie wilde ten strijde trekken tegen IS, maar doet niets aan de manier waarop mensen nu behandeld worden. Dat ondermijnt volgens ons hun hele operatie.’
Lees het volledige interview met HRW-onderzoekster Belkis Wille
