Vrouwen aan het Oekraïense front: ‘Niemand is geboren om oorlog te voeren’

Sinds de grootschalige Russische invasie hebben veel jonge vrouwen en genderneutrale personen dienst genomen in het Oekraïense leger. Met zo’n 50.000 zijn ze nu. En de oorlog heeft hen veranderd.

‘Het is oké om af en toe te ontspannen en je gewonde benen te laten rusten’

Hanna was na haar doctoraat in de cultuurfilosofie lange tijd artistiek directeur van een nachtclub. Kort nadat Rusland op 24 februari 2022 Oekraïne was binnengevallen, sloot ze zich aan bij het leger, waar ze momenteel werkt als gevechtsarts op de eerstehulppost. Als @hannavasyk is ze heel actief op Instagram. Ze vertelt er vaak over haar ervaringen aan het front. ‘We hebben niet gekozen waar we geboren werden, maar ik ben ervan overtuigd dat we kunnen kiezen welk pad we bewandelen’, schrijft ze. ‘En hoe moeilijk en hobbelig die weg ook is, het is oké om af en toe te ontspannen en je gewonde benen te laten genezen. Want we hebben nog een lange weg te gaan.’

‘De weg naar huis loopt via de oorlog, want thuis is de Krim’

Een foto die afgelopen voorjaar werd genomen in Dnipro, toen Klementyna revalideerde van een beenletsel. Op dat moment was hen 22 jaar oud en werkzaam als drone-operator bij de 93^e gemechaniseerde brigade ‘Kholodnyi Yar’. Klementyna is geboren op de Krim en woonde daar tot 2015, tot hen werd gedwongen te vertrekken nadat Rusland de Krim had bezet. Toen in 2022 de grootschalige Russische invasie begon, sloot hen zich aan bij het Oekraïense verdedigingsleger. ‘De weg naar huis loopt via de oorlog, want thuis is de Krim’, zegt Klementyna. ‘Niemand is geboren om oorlog te voeren, maar nu moet iedereen vechten, ongeacht leeftijd, religie, geslacht en culturele achtergrond.’

‘Onlangs realiseerde ik me hoeveel ouder ik ben geworden sinds vorig jaar’

Rina (23) sloot zich in februari 2022 aan bij het verdedigingsleger en schreef zich daarna in bij het hospitaalbataljon. Nu dient ze in de Azov-aanvalsbrigade. Voor de invasie studeerde ze biologie aan de universiteit. In 2022 was Rina verantwoordelijk voor de medische evacuatie van de eerste linie naar de dichtstbijzijnde eerstehulppost. Ze werkte ook een tijdje bij het Oekraïense ministerie van Volksgezondheid in Kiev aan de verbetering van het systeem voor bloedtransfusies. ‘Onlangs realiseerde ik me hoeveel ouder ik ben geworden sinds vorig jaar’, zegt Rina. ‘Je voelt minder opwinding dan tijdens de eerste weken van de invasie, omdat je zo veel verantwoordelijkheid op je schouders hebt genomen. En je herinnert je al die mensen die je zag sterven alsof ze achter je stonden. Het is een heel vreemd gevoel: je bent 23 jaar oud, je wordt beschouwd als een jong persoon, maar je bent nu volwassen, je weet beter hoe je bepaalde dingen moet doen en je kunt niemand vertrouwen.’