Rutte sluit samenwerking met FVD niet uit: Baudet bereid tot compromis

De Nederlandse premier Mark Rutte (VVD) zegt dat zijn regering ook zal kijken of het radicaalrechtse Forum voor Democratie (FVD), de winnaar van de provincieraadsverkiezingen, wil samenwerken met het kabinet in de Eerste Kamer. Coalitiepartner D66 sprak zich eerder uit tegen samenwerking met het FVD.

Er zal volgens premier Mark Rutte per onderwerp worden gekeken naar meerderheden. ‘Ik zou er ook op rekenen dat de partij die de grootste is geworden daartoe bereid is’, zei hij in de marge van de EU-top over de brexit in Brussel.

Rutte feliciteerde FVD-leider Thierry Baudet met het feit dat diens partij de grootste is geworden in de Eerste Kamer.

De nieuwe rechts-populistische partij Forum voor Democratie (FVD) liet vandaag weten bereid te zijn om compromissen te sluiten om zoveel mogelijk van haar doelen te halen. ‘We snappen dat we water bij de wijn moeten doen’, zei FVD-leider Thierry Baudet. Zijn partij is de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen en wordt de grootste partij in de Eerste Kamer.

Het FVD gaat zich eerst richten op de provincies. ‘We gaan proberen tot stabiele besturen in de provincies te komen.’ Volgens Baudet heeft zijn partij voldoende mensen om alle zetels in de Provinciale Staten te vullen. Ook als het FVD gaat besturen heeft het genoeg kandidaten. ‘We hebben veel mensen achter de hand. We zijn nu echt klaar voor een besturende rol.’

Baudet denkt dat regeringspartijen VVD en CDA ‘enorm zijn geschrokken’ van het succes van het FVD bij de provinciale verkiezingen. Ze zullen mogelijk gaan nadenken over hun koers, aldus de partijleider. Hij is bereid met iedereen te praten in de Eerste Kamer. ‘Wij zitten hier zakelijk in’

Verloren

Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie verloor daar zijn meerderheid. De coalitie moet op zoek naar zeven zetels in de Senaat.

Rutte vindt dat zijn VVD een ‘fatsoenlijke uitslag heeft behaald’. Het ziet ernaar uit dat zijn partij niet langer de grootste is: ze verloor één zetel en komt uit op 12 zetels, Baudets FVD wordt vanuit het niets de grootste met 13 zetels.

Rutte zei dat hij uitkijkt naar het contact met Baudet en zijn partij ‘om te kijken hoe wij tot verstandige meerderheden kunnen komen’. Hij hoopt dat Forum bereid is ‘de basis onder het bestuur van Nederland te versterken’.

De Nederlandse premier heeft nog geen contact gehad met Baudet sinds de uitslag van de verkiezingen bekend werd.

In zijn toespraak woensdagavond had Baudet Rutte nog als een ‘onbenul’ omschreven. ‘Wij sturen een boodschap aan Rutte: FVD langer negeren, dat lukt je nooit.’

‘Uitgesloten’

De uitgestoken hand van Rutten is opmerkelijk omdat eerder D66-voorman Rob Jetten had gezegd dat, wat hem betreft, het FVD met zijn eisen zichzelf al heeft uitgesloten van samenwerking met het kabinet.

‘Er is natuurlijk wel een partij die tegen het klimaatbeleid is, die grenzen wil sluiten, die wil dat bewindspersonen aftreden en Nederland uit de Europese Unie gaat’, zegt hij. ‘Dus die partij heeft zichzelf al uitgesloten van samenwerking met de coalitie. Maar we gaan kijken of dat ze dat enorme zetelaantal ook gaan omzetten in verantwoordelijkheid.’

Ook Jesse Klaver van oppositiepartij GroenLinks, dat er ook flink op vooruitging bij de verkiezingen, gaat ervan uit dat het kabinet in de nieuwe Eerste Kamer voor samenwerking met de linkse oppositie zal kiezen. ‘Het kabinet moet kiezen: gaat het over rechts of over links’, meent Klaver. ‘Ik ga ervan uit dat het kiest voor de klimaatdoelen van Parijs. Dat betekent dat samenwerking op rechts geen optie is.’

‘Verantwoordelijkheid’

CDA-leider Sybrand Buma, ook in de coalitie, spreekt geen voorkeur uit, maar vindt dat op een transparante manier samenwerking met de oppositie gezocht moet worden. ‘We hebben de vorige periode altijd gezegd als oppositie dat we goede plannen steunen. Geen gedoogconstructies in achterkamers. En dat is nu niet anders. Deze verkiezingen vragen om transparantie.’

Het is volgens Buma van belang dat de oppositie daarbij niet van tevoren een eisenpakket op tafel legt. ‘Als coalitie hebben we een grote verantwoordelijkheid om Nederland verder te helpen. De coalitie kan dat niet alleen, ze kan dat alleen met een verantwoordelijke oppositie, die niet eerst met eisen komt die moeten worden ingewilligd.’

FVD grootst in 3 provincies en 91 gemeenten

In Nederland heeft het rechtspopulistische Forum voor Democratie (FVD) van Thierry Baudet woensdag in 91 gemeenten de meeste stemmen gekregen. De liberale VVD van premier Mark Rutte werd het vaakst de grootste partij, namelijk in 97 gemeenten. Het christendemocratische CDA won 94 gemeenten, GroenLinks en SGP (Staatkundig Gereformeerde Partij) pakten allebei in 21 gemeenten de meeste stemmen. Dat blijkt uit gegevens van het Nederlandse persbureau ANP.

Vier jaar geleden kreeg de VVD in 146 plaatsen de meeste stemmen en was het CDA het meest geliefd in 135 gemeenten. De Socialistische Partij (SP) won in 2015 in 32 gemeenten, maar woensdag kwam de partij in vier gemeenten als grootste uit de bus. De sociaal-liberale D66 kreeg woensdag nergens de meeste stemmen, terwijl de partij vier jaar geleden in dertien gemeenten won. Elf van die dertien gemeenten gingen nu naar GroenLinks. Het FVD kreeg onder meer veel stemmen in Rotterdam en omgeving.

Vier jaar geleden stemden de kiezers in die regio vooral voor de extreemrechtse PVV van Geert Wilders. In Edam-Volendam boekte de partij van Thierry Baudet haar grootste zege met 40,7 procent van de stemmen. Van de 91 gemeenten waar het FVD won, stemden 44 vier jaar geleden vooral op de VVD. Het CDA moest de koppositie zeventien keer afstaan aan het Forum en PVV vijftien keer.

In drie provincies werd het FVD de grootste partij: Zuid-Holland, Noord-Holland en Flevoland. Het CDA won in Overijssel, Friesland, Zeeland en Limburg. De VVD kreeg de meeste stemmen in Gelderland en Noord-Brabant. De sociaaldemocratische PvdA zegevierde in Groningen en Drenthe en GroenLinks in Utrecht. Vier jaar geleden won de VVD in zeven provincies, het CDA in vier en de SP in één.