Salvadoraanse president Nayib Bukele, pas 44, mag zich voortaan onbeperkt herkiesbaar stellen.
Voor wie vertrouwd is met hoe autocraten te werk gaan, kwam de laatste zet van president Nayib Bukele niet als een verrassing. Op 31 juli stemde de wetgevende vergadering van El Salvador — waarin zijn partij Nuevas Ideas de meerderheid heeft — voor de afschaffing van het grondwettelijk verbod op presidentiële ambtstermijnen.
Sinds Bukele in 2019 de presidentsverkiezingen won, heeft hij stap voor stap de controlemechanismen op zijn macht uitgehold. In 2021 hief het Hooggerechtshof — vol vertrouwelingen van Bukele — het verbod op opeenvolgende ambtstermijnen op, door de grondwet ‘te herinterpreteren’. Veel Salvadoranen steunden dat. Zijn harde aanpak van bendes, ingezet in 2022, maakte hem razend populair. De moordcijfers daalden van 51 per 100.000 inwoners in 2018 tot 1,9 in 2024 — lager dan in de VS. Afpersing verdween vrijwel volledig. In 2024 werd Bukele met een verpletterende meerderheid herverkozen en genoot hij goedkeuringscijfers tot 80%.
Veel Salvadoranen lijken Bukele’s harde koers te aanvaarden in ruil voor orde en veiligheid. De voorbije drie jaar zijn ongeveer 85.000 mensen gearresteerd zonder proces. Gevangen worden gemarteld, stelde Human Rights Watch vast. Maar Bukele richt zich niet langer uitsluitend op vermeende criminelen, ook mensenrechtenverdedigers, journalisten en advocaten worden bedreigd.
Veel Salvadoranen aanvaarden Bukele’s harde koers in ruil voor orde en veiligheid.
Zijn getrouwen vieren feest, maar er groeit ook ontgoocheling. Op sociale media circuleren beschuldigingen van corruptie tegen de familie Bukele. In mei publiceerde onderzoeksmedium El Faro videobeelden van bendeleiders die geheime afspraken met Bukele onthulden: in ruil voor vrijlating of veilige doorgang zouden ze het aantal moorden laag houden. Dat tastte zijn reputatie als bendestrijder aan.
Ook het buitenland kijkt steeds argwanender toe. In de voorbije jaren trokken cryptofanaten, toeristen en techbedrijven als Google naar El Salvador, aangetrokken door de lage criminaliteit en Bukele’s technologische bravoure. Het vooruitzicht dat één man daar veertig jaar aan de macht blijft, lijkt een stuk minder hip.
De aftakeling van de democratie gaat razendsnel. De steun van Donald Trump hielp daarbij. Die prijst Bukele als een ‘geweldige vriend’ omdat hij gedeporteerde migranten uit de VS in El Salvadors zwaarbeveiligde gevangenissen opsluit. Hoe enthousiast de Salvadoranen nog zijn over hun president, valt moeilijk in te schatten. Feit is dat ze aan Bukele vastzitten — of ze dat nu willen of niet.
Democratische senator ontmoet in El Salvador ten onrechte gedeporteerde man
