Nieuwe documenten die Duitse kerkhistorici opgediept hebben in het Vaticaan, tonen volgens hen aan dat paus Pius XII op de hoogte was van een belangrijke Amerikaanse brief over de gruweldaden van de holocaust. Dat meldt een groep vorsers rond kerkhistoricus Hubert Wolf in het nieuwe nummer van het Duitse weekblad Die Zeit.
Net als andere internationale wetenschappers doorploegt de Duitse equipe sinds maart enkele archieven die lang achter slot en grendel bleven in het Vaticaan. Meer dan 60 jaar na zijn dood is er immers nog steeds de controverse over ‘oorlogspaus’ Pius XII.
Het pontificaat van de Italiaan, die in 1876 geboren werd als Eugenio Pacelli, liep van 1939 tot 1958. De huidige paus Franciscus maakte een jaar geleden de beslissing tot vrijgave van het archief bekend in de hoop dat het de naam van de toenmalige paus zal zuiveren van beschuldigingen dat hij aan nazi-Duitsland geen weerwerk heeft geboden bij de Jodenvervolging en de holocaust. Begin maart werden de documenten bewaard in het Apostolische Archief toegankelijk gemaakt.
Vorsers stelden zich de vraag waarom Pius XII niet duidelijker protesteerde tegen de jodenvervolging. De Duitse kerkhistorici zeggen nu in Die Zeit dat zijn medewerkers in september 1942 een brief overhandigden aan de paus van de Amerikaanse afgezant bij het Vaticaan, Myron Charles Taylor. Die schreef in de brief over de moord op joden in Nazi-Duitsland.
De brief was al langer bekend, maar de Duitse onderzoekers tonen nu aan dat Pius XII die gezien heeft. De brief heeft het onder meer de deportatie van honderdduizenden joden naar Duitse concentratiekampen, massa-executies en bloedbaden in Oost-Polen. De Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt wilde met de brief de paus op de hoogte stellen, en hem overhalen om publiekelijk protest aan te tekenen. ‘Nu pas is duidelijke dat de paus persoonlijk inkijk had op de de brief’, klinkt het in het artikel ‘De paus, hij wist het en zweeg’ in Die Zeit.
