‘Omstreden antihomowet: Hongaarse regering handelt al jaren straffeloos, EU moet actie ondernemen’

‘De onliberale regering van Hongarije handelt al jaren straffeloos. De EU moet actie ondernemen tegen de meest recente homofobe wet of het risico lopen alle geloofwaardigheid te verliezen’, schrijft Carl Dolan van het Open Society European Policy Institute.

Oscar Wilde en Shakespeare verboden in Engelse literatuurklassen. Een kind dat op school wordt gepest vanwege zijn seksualiteit en een leraar die niet in staat is de zaak met andere leerlingen te bespreken. Een stijgend aantal zelfmoorden onder LGBTQI tieners die bang zijn om voor hun geaardheid uit te komen. Dit zijn slechts enkele van de mogelijke gevolgen van de nieuwe wet van de Hongaarse regering die de “bevordering van homoseksualiteit of geslachtsverandering” aan jongeren onder de 18 verbiedt.

Sinds zijn aantreden in 2010 heeft de Hongaarse premier Viktor Orban door de staat georkestreerde haatcampagnes gevoerd tegen vluchtelingen, Roma en moslims. Nu is het de beurt aan de LGBTQI-gemeenschap van het land om te strijden voor hun recht om in vrede te leven in een EU-lidstaat. Zal een regering die zo vijandig staat tegenover vluchtelingen uiteindelijk haar eigen regering creëren? Al meer dan een decennium slagen Brusselse beïnvloeders er niet in Orban te stoppen. Maar de internationale veroordeling en verontwaardiging van de afgelopen week zouden hen nu wel eens tot handelen kunnen dwingen.

Omstreden antihomowet: Hongaarse regering handelt al jaren straffeloos, EU moet nu actie ondernemen.

De situatie in Hongarije is aan het veranderen, en snel. De oppositie is begonnen zich te verenigen in een alliantie die hem mogelijk kan afzetten. Volgens sommige peilingen liggen ze voor. Het is dus geen toeval dat er plotseling een nieuwe “vijand” wordt opgeroepen, waartegen alleen de regering redding kan bieden. Het naast elkaar plaatsen van LGBTQI-mensen en pedofilie is een van de oudste homofobe stijlfiguren uit het boek. In december 2020 verbood het parlement adoptie door paren van hetzelfde geslacht. Dit was kort nadat Jozsef Szajer, een belangrijke bondgenoot van Orban en lid van het Europees Parlement, door de Brusselse politie werd betrapt toen hij tijdens een lockdown een mannenseksfeest probeerde te ontvluchten.

Veel daarvan heeft de EU zelf veroorzaakt. Brussel heeft de reputatie dat het de kandidaat-lidstaten jarenlang voor de toetreding door allerlei hoepels laat springen om hun politiek te hervormen. Maar eenmaal binnen de club kunnen de leden de vrije pers ontmantelen, de rechterlijke macht met handlangers stapelen en minderheden aanvallen zonder ook maar een tik op de vingers te krijgen. De onbestrafte autoritaire wending van Hongarije heeft ook landen als Polen – en Slovenië, dat eind deze week het voorzitterschap van de EU op zich neemt – geïnspireerd om te zien met welk intolerant beleid zij weg kunnen komen. En dankzij de unanieme besluitvorming in het blok wordt elke maatregel om de ene te straffen nu door de andere geblokkeerd. Evenzo kunnen pogingen om cruciale handelsovereenkomsten te sluiten en besluiten over het gemeenschappelijk buitenlands beleid worden geblokkeerd wanneer Orban dat nodig acht. Het stemsysteem van de EU zou niet op deze manier moeten kunnen worden gemanipuleerd.

Hongarije is een van de grootste begunstigden van de vrijgevigheid van de EU – fondsen die volgens het eigen antifraudebureau van het blok het grootste aantal onregelmatigheden van alle lidstaten te zien geven – en in ruil daarvoor slaat het een bres in de waarden die de gemeenschap die het beweert hoog in het vaandel te dragen. De Europese Commissie is echter verplicht om elke vorm van discriminatie op grond van seksuele geaardheid bij het gebruik van deze fondsen te voorkomen en heeft de bevoegdheid om fondsen op te schorten wanneer dit gebeurt. Zij heeft dit reeds in beperkte mate gedaan door EU-financiering te blokkeren voor Poolse gemeenten die “LGBT-vrije zones” hebben ingesteld. Als deze wet in werking treedt, moet zij onmiddellijk nagaan of alle bestaande en toekomstige EU-financiering, zoals steun voor de digitale en de audiovisuele sector, deze discriminatie in feite financiert. Dit is een noodzakelijke tegenhanger van de juridische stappen die de Commissie heeft beloofd te nemen. Positief is dat zij ook non-profitorganisaties zou moeten financieren die onschatbare hulp bieden aan jonge LGBTQI’s die hulp nodig hebben om deze door de staat gesanctioneerde vijandigheid het hoofd te bieden.

Heeft Hongarije de grens overschreden?

Het is al ontelbare keren gezegd, maar dit kan het moment van de waarheid zijn. En dat moet het ook zijn. Dit is geen op zichzelf staand incident, maar een tien jaar durend project om een eenpartijstaat op te bouwen ten dienste van een onliberale agenda. Zeventien lidstaten hebben nu een verklaring ondertekend waarin ze het Hongaarse wetsvoorstel veroordelen als “een flagrante vorm van discriminatie”. Diezelfde zeventien landen zouden zich ook moeten voorbereiden op de stemming over de staat van dienst van Hongarije op het gebied van de rechtsstaat in tuchtprocedures die meer dan drie jaar geleden werden ingeleid. Zij moeten nagaan of deze staat van dienst de opschorting rechtvaardigt van alle EU-financiering, met gebruikmaking van de nieuwe bevoegdheden die vorig jaar aan de EU zijn verleend om de rechtsstaat te beschermen. De instellingen – Parlement, Commissie en Raad – lijken het in deze kwestie zelden met elkaar eens te zijn. Het zou beschamend zijn als er niets gebeurt – hoe kan de EU enige geloofwaardigheid hebben door soortgelijke discriminerende praktijken in Rusland, het Midden-Oosten of Afrika aan de kaak te stellen als zij niet eens haar eigen burgers in een van haar eigen lidstaten kan beschermen?

Orban heeft de afgelopen elf jaar een confrontatie met het politieke leiderschap van de EU uit de weg gegaan. Nu moet de EU de moed vinden om een standpunt in te nemen dat allang had moeten worden ingenomen, om al haar burgers te beschermen en om niet langer de ondermijning van haar waarden te financieren.

Carl Dolan is adjunct-directeur en hoofd belangenbehartiging bij het Open Society European Policy Institute

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content