Korea-expert Koen De Ceuster, professor aan de universiteit van Leiden, kadert de hevig oplopende spanningen tussen Noord-Korea enerzijds en de Verenigde Staten en Zuid-Korea anderzijds.
Tegen alle VN-resoluties in en ondanks de dreigementen van de Verenigde Staten met een militair antwoord, heeft Noord-Korea opnieuw een (mislukte) rakettest uitgevoerd, althans volgens Zuid-Korea en de VS. Enkele dagen eerder testte het land een nieuwe raketmotor voor hoge prestaties. Half maart zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson tijdens een bezoek in Seoul dat het ‘strategisch geduld’ met Noord-Korea op is en dat ‘alle opties, ook de militaire’ nu op tafel liggen. Deze week tweette president Donald Trump dan zelf weer dat hij het probleem-Noord-Korea ‘desnoods zelf wil oplossen.’ Dreigementen die het regime in Pyongyang kennelijk onberoerd naast zich neerlegt.
In tegenstelling tot wat vaak gesuggereerd wordt, handelt Noord-Korea absoluut niet irrationeel
‘Het Noord-Koreaanse leiderschap heeft de constante behoefte om te bewijzen dat het als klein land wel degelijk zijn mannetje kan staan,’ legt Koen De Ceuster uit. ‘Het laat zich niet intimideren en wil niet afgedreigd worden. Het volgt zijn eigen koers, ingegeven door een eigen analyse van wat het zelf beschouwt als de dreiging waaraan het blootgesteld is. Er is met andere woorden een kader waarbinnen Noord-Korea opereert. In tegenstelling tot wat vaak gesuggereerd wordt, handelt Noord-Korea absoluut niet irrationeel’.
Spierballengerol
Dat er de jongste tijd plots verhoogde militaire activiteit is, heeft ook alles te maken met de militaire oefeningen die de VS samen met Zuid-Korea houden in Zuid-Korea. De Ceuster: ‘Die oefeningen zijn een jaarlijks terugkerend fenomeen en ieder jaar weer reageert Noord-Korea furieus omdat het die oefeningen als een bedreiging ziet. De Verenigde Staten mobiliseren zwaar wapentuig en veel troepen en die oefeningen duren ruim twee maanden, maart en april. Opmerkelijk dit jaar is dat er speciale troepen deelnemen (SEAL’s) die tot doel hebben te infiltreren en specifieke doelen (personen) uit te schakelen. De boodschap is duidelijk en wordt logischerwijs niet op gejuich onthaald in Pyongyang.
‘Op de langere termijn zijn er de VN-sancties die de Noord-Koreaanse overheid ziet als een niet-militaire poging om het regime op de knieën te krijgen. Pyongyang ziet daarin een continuïteit die uiteindelijk teruggaat op voormalig VS-president George W. Bush en de neoconservatieven en hun plannen voor een regimewissel. Kortom, Noord-Korea is ervan overtuigd dat enkel een stevige defensie het regime overeind houdt.’
De Ceuster merkt ook op dat Kim Jong-un hiermee het paradepaardje van zijn overleden vader Kim Jong-il verderzet. ‘Zijn daadkracht in het doorzetten van raketontwikkeling legt hem geen windeieren in Noord-Korea zelf. Het is onderdeel, samen met het verbeteren van de levensstandaard van de bevolking, van zijn tweesporenbeleid.’
Gevaarlijke cocktail
Is de vrees voor een gewapende escalatie van het conflict gegrond? In dat opzicht vindt De Ceuster de onervarenheid en onberekenbaarheid van de Trump-administratie de grootste risicofactor. ‘Trump heeft er zijn handelsmerk van gemaakt onberekenbaar te zijn.
‘Voeg daaraan toe dat er in het Witte Huis figuren rondlopen als Steve Bannon, iemand die ervan overtuigd is dat er een conflict zit aan te komen, en dat deze groep zich niets aantrekt van het advies van diplomaten. Dan hebben we te maken met een gevaarlijke cocktail.’
Papieren tijger
De Ceuster is van mening dat de dreiging van Noord-Korea niet onderschat, maar ook niet overschat moet worden. ‘Momenteel hebben we met testen te maken. Het is duidelijk dat Noord-Korea zijn wapentechnologie aan het moderniseren is. Het haalt daarmee een achterstand in op zijn belangrijkste belagers. Operationeel is een en ander nog niet, zeker niet als we het over een nucleaire intercontinentale ballistische raket hebben.’
‘Ook al praat de Noord-Koreaanse ambassadeur bij de VN in Genève nu over het uitbouwen van een pre-emptive first strike capability (de mogelijkheid om eerst toe te slaan) dan nog herhaalt het hiermee enkel waar Washington al jaren mee zwaait. Het is een retorisch gebaar – wat niet wil zeggen dat het niet ernstig moet genomen worden. Maar Noord-Korea blijft militair natuurlijk een papieren tijger in vergelijking met de militaire macht van Zuid-Korea, de Verenigde Staten en Japan’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
