Tijdens de onderhandelingen over een handelsakkoord proberen de VS de Europese lidstaten uit elkaar te spelen. Ook Belgische chocolade komt daarbij in het vizier, schrijven Europese media.
Europa kan opgelucht ademhalen. Heel even toch. Amerikaans president Donald Trump kondigde zondag aan dat hij de deadline van zijn zelfverklaarde tarievenpauze met drie weken uitstelt – de nieuwe datum ligt voorlopig op 1 augustus. Het geeft de Europese Unie wat meer de tijd om alsnog een handelsakkoord met de Verenigde Staten te sluiten en aanzienlijk hogere invoertarieven te vermijden. Maar Trumps tarievenpauze is relatief: de zogenaamde wederkerige tarieven zijn tijdelijk naar 10 procent teruggebracht, maar op wagens gelden nog steeds bijkomende heffingen van 25 procent, op aluminium, staal en hun afgeleiden zelfs 50 procent.
De Europese Commissie, die in naam van de EU de handelsgesprekken verzorgt, zit in een uiterst lastig parket. Naar verluidt willen de VS tijdens de onderhandelingen met de bevoegde Eurocommissaris Maros Sefcovic geen duimbreed toegeven – hun enige concessie houdt in dat ze de wederkerige tarieven niet opnieuw naar 20 procent zouden verdubbelen. Binnenskamers valt te horen dat de VS de EU nog minder toegevingen willen doen dan bij het recente akkoord met het Verenigd Koninkrijk. Toen Londen en Washington die overeenkomst afgelopen juni bereikten, klonk het in Brussel dat de EU de Britse voorwaarden nooit zou kunnen aanvaarden.
Moet Europa zich neerleggen bij een Amerikaans basistarief van pakweg 10 procent? Of zijn voedselstandaarden aanpassen zodat Amerikaanse chloorkippen in de EU mogen worden verkocht? Daarover bestaat er in de EU grote onenigheid.
Dat laatste is maar de vraag. Stilaan daalt het in Brussel neer dat de EU hier niet zonder kleerscheuren uitkomt. Maar moet Europa zich neerleggen bij een Amerikaans basistarief van pakweg 10 procent? Of zijn voedselstandaarden aanpassen zodat Amerikaanse chloorkippen in de EU mogen worden verkocht? Daarover bestaat er in de EU grote onenigheid. Duitsland, Italië en de Oost-Europese lidstaten, die vooral de Amerikaanse militaire steun belangrijk vinden, willen koste wat kost een akkoord om escalatie te vermijden. Spanje, Frankrijk, Portugal, Ierland en Luxemburg stellen zich forser op. Zij willen niet dat Europa over zich heen laat lopen en haar internationale geloofwaardigheid te grabbel gooit.
Tarievenopbod
De regering van premier Bart De Wever (N-VA) kiest als vanouds voor een middenpositie. ‘We moeten vermijden dat er tussen de EU en de VS een onbehouwen tarievenopbod ontstaat zoals dat eerder dit jaar tussen de VS en China het geval was – daar heeft niemand iets bij te winnen. Bovendien zijn tegentarieven een vorm van belastingen die eenvoudigweg zullen worden doorgerekend aan de Europese consument’, waarschuwt een bron. ‘Maar zomaar buigen voor Trumps tarieven is evenmin een optie. We moeten een geloofwaardig pakket aan tegentarieven op tafel hebben liggen zodat het Witte Huis tijdens de onderhandelingen weet dat het ons menens is.’
Dat laatste is niet zo evident als het lijkt. Ondanks haar forse taal van de voorbije maanden heeft de EU nog geen enkele tegenmaatregel genomen. Wel stelde de Commissie in mei een Europees tarievenpakket ter waarde van 95 miljard euro voor, waartegen de lidstaten een heleboel bezwaren formuleerden – ook België. De Commissie maakte de lidstaten echter duidelijk dat er maar 25 miljard euro aan heffingen zouden overblijven als ze met ieders grieven rekening hield. Lees: wie tijdens de onderhandelingen geloofwaardig wil overkomen, moet een zekere sneuvelbereidheid tonen.
‘Het kan niet de bedoeling zijn dat, bijvoorbeeld, de Duitse autosector een heleboel voordelen in de schoot geworpen krijgt, terwijl de Belgische farmaceutische sector de volle laag krijgt.’, vertelt een ingewijde.
Intussen heeft de Commissie haar voorstel wat bijgeschaafd en is het pakket nog goed voor 75 miljard euro. Ook hier is het voor de Europese Commissie opletten geblazen. Veel lidstaten, ook België, benadrukken dat de impact van dit alles min of meer eerlijk verdeeld moet worden doorheen de Europese Unie – of het nu om een eventueel akkoord met de VS gaat of over een mogelijk pakket aan Europese tegenmaatregelen. ‘Het kan niet de bedoeling zijn dat, bijvoorbeeld, de Duitse autosector een heleboel voordelen in de schoot geworpen krijgt, terwijl de Belgische farmaceutische sector de volle laag krijgt’, vertelt een ingewijde.
Van tractoren tot hop: België waarschuwt Europa voor tegenmaatregelen Amerikaanse importheffingen
Chocolade
Voorlopig lijken de VS niet onder de indruk. Vorige week donderdag dreigden de VS met heffingen van 17 procent op Europese landbouwproducten. Spanje, Frankrijk en Italië mogen tarieven op olijfolie verwachten, Ierland en Frankrijk op melkproducten. Ook België blijft niet buiten schot. De Duitse zakenkrant Handelsblatt en het Britse The Guardian merken op dat ook Belgische chocolade getroffen zou worden. Binnen de regering-De Wever geeft men aan niet van de tarieven op chocolade op de hoogte te zijn omdat het vooralsnog om dreigementen gaat.
Momenteel gelden er al Amerikaanse tarieven van 16 procent op chocolade en chocoladeproducten komende vanuit de EU – zes procent basistarief en tien procent van de wedekerige tarieven. In 2024 bedroeg de export van chocolade en cacaoproducten uit België naar de VS ongeveer 220 miljoen euro – de Belgische chocoladesector telt volgens koepelorganisatie Choprabisco 14.700 werknemers.
Met tarieven op zulke symbolische landbouwproducten lijken de VS opnieuw te proberen om de Europese lidstaten verder tegen elkaar uit te spelen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen was voorlopig nog niet welkom in het Witte Huis om de kwestie te bespreken, terwijl Italiaans premier Giorgia Meloni, de Duitse bondskanselier Friedrich Merz en Frans president Emmanuel Macron dat sinds Trumps herintrede wel waren. Von der Leyen belde maandag wel met Trump en had naar eigen zeggen een ‘een goed gesprek’ – zij wil door middel van een principeakkoord met de VS de politieke spanning wegnemen om vervolgens de verdere details van de overeenkomst uit te werken.
Big Beautiful Bill
Het is maar de vraag of Trump dat ziet zitten. Hier en daar zijn er positieve signalen. Dinsdag zei Trump dat de EU een dezer dagen ‘waarschijnlijk’ een brief mag verwachten. ‘Een brief betekent een deal’, voegde de Amerikaanse president er nog aan toe. Anderen zijn minder optimistisch. Binnen de Belgische regering wijst men naar Trumps Big Beautiful Bill, de zopas goedgekeurde lastenverlaging die de Amerikaanse begroting verder in het rood zal duwen. De regering-Trump rekent erop dat de handelstarieven haar schatkist elk jaar met honderden miljarden euro’s spijst – ook al is dat maar een peulschil in het licht van de totale Amerikaanse begroting.
Daarom, zo wordt in en rondom de Wetstraat gevreesd, is het einde van de tarievenoorlog met de VS nog niet meteen in zicht. Naast de bovenvermelde landbouwproducten worden ook nog Amerikaanse tarieven van maar liefst 200 procent op onder meer farmaceutische producten, halfgeleiders, houtproducten, kritische mineralen en vrachtwagens verwacht. De farmaceutische sector is goed voor maar liefst 56 procent van de totale Belgische uitvoer naar de Verenigde Staten, en voor 31.000 banen in ons land. Aanstaande maandag vergaderen de Europese ministers van Handel in Brussel. De tarievenkwestie staat, samen met de handelsrelaties met China, bovenaan de agenda.
Hoe Donald Trump met zijn ‘One, Big Beautiful Bill’ miljoenen Amerikanen én Amerika in de problemen brengt