Het ebolavirus blijft zich snel uitbreiden in onder meer Liberia, Sierra Leone en Nigeria. Intussen zijn al bijna 3.000 personen gestorven aan de ziekte, meldt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Het ebolavirus blijft zich snel uitbreiden in West-Afrika. Volgens een mededeling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn intussen al 2.917 mensen aan de ziekte overleden. Het aantal besmette mensen in Guinee, Liberia, Sierra Leone, Nigeria en Senegal is al naar 6.263 gestegen. Het zwaarst getroffen is Liberia met 1.677 dodelijke gevallen gevolgd door Guinee (635) en Sierra Leone (597).
Hoe komt het toch dat de ebola-epidemie zo snel kon uitbreiden, vraagt Time zich af. Vijf verklaringen op een rij.
1. Reactie kwam veel te laat
De eerste berichten dat een nieuw ebola-virus zich snel verspreidde in onder meer Guinee verschenen in het voorjaar. Toen de ebola-uitbraak in april even afnam, weerklonk een luide zucht van opluchting in de getroffen landen. Maar toen al waarschuwden experts dat de epidemie nog niet achter de rug was. Onder meer Robert Garry, viroloog aan de Tulane Universiteit, bracht een bezoek aan een ziekenhuis in Sierra Leone. Daar stelden hij en zijn collega’s vast dat de opvang van zieken ‘erg hartelijk gebeurde, maar dat er tegelijkertijd niets structureels wijzigde.’ Ik was erg bezorgd.’ En inderdaad de ebola-epidemie doofde niet uit, integendeel.
Ook in Europa werd de epidemie aanvankelijk niet echt ernstig genomen. Volgens de Eurocommissaris voor Humanitaire Hulp Kristalina Georgieva werden de eerste signalen miskend, waardoor kostbare tijd verloren ging. ‘Gelukkig is de ernst intussen wel doorgedrongen.’
2. Geen rekening met culturele gevoeligheid
‘De grootste fout is dat de basisgezondheidszorg die reeds bestond in de getroffen landen genegeerd werd en de lokale gemeenschappen niet werden betrokken in de nieuwe gezondheidscentra die allerlei ngo’s opzetten’, zegt Patricia Omidian antropologische gezondheidsmedewerker bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). ‘Programma’s werden op touw gezet en er werd gezegd wat de mensen wel en niet mochten doen. Maar geen enkel initiatief werd ondernomen om vertrouwen te winnen of lokale, reeds bestaande, initiatieven te betrekken.’
Ook Simon Rushton, onderzoeker aan de universiteit van Sheffield in Groot-Brittannië, stelt in Vox, dat een van de grootste problemen het gebrek aan vertrouwen is. ‘De lokale bevolking wantrouwt vaak niet alleen de lokale regering, maar ook het Westen. De aanwezigheid van Amerikaanse soldaten, zal dat vertrouwen niet doen toenemen, integendeel’, waarschuwt hij. Op dit moment verstoppen zieken zich al geregeld om niet in quarantaine te worden geplaatst.
3. Onvoldoende medisch inzetbare teams
Jack C. Chow, professor en de voormalige assistent van de directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt een ander probleem aan de kaak. ‘WHO en de Verenigde Naties, hebben belangrijke jobs wat betreft het indijken van een besmetting. Maar wanneer het aankomt op de behandeling van patiënten hebben ze geen dokters of verpleegsters in dienst die kunnen helpen.’
Vorige week kondigde de Amerikaanse president Barack Obama aan om troepen naar West-Afrika te sturen, om de epidemie te bestrijden. Het Amerikaanse leger zal zeventien ziekenhuizen bouwen met telkens honderd bedden, zowel in Liberia, Sierra Leone als Guinee. In Liberia komt er bovendien een commandocentrum. Ook de eerste teams van de speciale VN-missie voor de bestrijding van de ebola zijn intussen aangekomen in West-Afrika. De UNMEER genaamde missie is ermee belast de uitbraak van de epidemie te stoppen, patiënten te behandelen, de noodzakelijke medische hulp naar West-Afrika te brengen, de vrede en veiligheid te bewaren en mogelijke bijkomende ebola-uitbraken te voorkomen.
‘De aanwezigheid van militairen verandert niets aan de wortels van de epidemie, zoals de gebrekkige gezondheidsinfrastructuur en de armoede’, aldus Rushton.
4. Geen medicijn of kuur voorhanden
Voorlopig bestaat er nog geen enkel vaccin tegen de ziekte, noch een geneesmiddel. Patiënten worden indien mogelijk overgebracht naar een ziekenhuis, waar ze vers bloed krijgen toegediend. Het ontbreken van een vaccinatie is niet het gevolg van een gebrek aan onderzoek. Al jaren lang wordt er onderzoek gevoerd, maar de farmaceutische bedrijven financieren het onderzoek zelden. ‘Onderzoekers zoals mij, raken erg gefrustreerd’, vertelt Thomas Geisbert, professor in microbiologie en immuniteit aan de Universiteit van Texas aan Time. ‘Maar keer op keer botsen we op een financiële muur.’
De aanwezigheid van militairen verandert niets aan de wortels van de epidemie, zoals de gebrekkige gezondheidsinfrastructuur en de armoede
Het experimentele middel ZMapp heeft bij een studie op apen aangetoond werkzaam te zijn. Alle apen die bij de studie met ebola waren besmet, overleefden het virus door de behandeling, zelfs in gevorderde stadia van de ziekte. Maar ZMapp moet nog klinisch getest worden om de efficiëntie en onschadelijkheid vast te stellen. Al is het geneesmiddelen bij enkele spoedgevallen al toegediend.
5. Ebola niet behandelen als een ‘West-Afrikaans probleem’
‘Het is belangrijk dat niet alle landen op een hoop worden gegooid’, zegt de Nigeriaanse minister Ngozi Okonjo-Iweala. Volgens hem veralgemenen de media al te vaak waardoor er geen onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende landen in West-Afrika of zelfs in heel Afrika. ‘Daardoor wordt ook de economie getroffen van landen die niet te kampen hebben met ebola-problemen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier