Volgende week maandag komt de Franse regering naar alle waarschijnlijkheid voor de tweede keer ten val. In vergelijking met de regering-Bayrou is de ploeg van premier Bart De Wever een baken van stabiliteit. En dat ondanks Gaza.
Frankrijk is in crisis. Het schrikbarende Franse begrotingstekort heeft geleid tot een ambitieus reddingsplan onder leiding van de huidige premier François Bayrou. Maar zijn regering staat op het punt om kopje onder te gaan.
Tandeloze debatten
De gelijkenissen en verschillen met de Belgische regering-De Wever zijn interessant. In België zijn de budgettaire uitdagingen ongeveer even indrukwekkend als bij de zuiderburen. Bij ons dijt het gat in onze begroting dit jaar uit tot 5,4 procent van het bbp, in Frankrijk gaat het volgens dezelfde rapporten van de Europese Commissie richting 5,6 procent. De internationale druk op de rente is net iets minder groot dan in Frankrijk. De markten hebben op dit ogenblik meer vertrouwen in Belgisch dan in Frans staatspapier. Maar veel verschilt het allemaal niet. Het grootste contrast zit in de relatieve stabiliteit in onze Wetstraat, ondanks de voortdurende, maar politiek tandeloze debatten over Gaza.
Iedereen weet dat het ook bij ons snel verkeerd kan gaan, niet zozeer vanwege de gruwel van het Israëlisch leger, als wel vanwege de begrotingsoefening die er nu snel aankomt. Maar de goede verstandhouding tussen de centrumrechtse premier Bart De Wever (N-VA) en de centrumlinkse Vooruit-voorzitter Conner Rousseau doet hopen dat een Frans scenario kan worden afgewend.
Zucmantaks
In Parijs is het probleem dat Bayrou geen parlementaire steun vindt voor zijn plannen. Zowel extreemlinks als extreemrechts is tegen, en ook de centrumlinkse PS zal het plan in het parlement niet steunen komende donderdag. Olivier Faure, de Franse tegenhanger van Conner Rousseau, heeft een eigen plan met besparingen op tafel gelegd, met onder meer een ‘Zucmantaks’ voor de allerrijksten, vernoemd naar Gabriel Zucman, een medestander van de wereldberoemde econoom Thomas Piketty. Dat PS-plan zou ook de financiën saneren, maar Faure wil de Franse werknemers en de openbare dienstverlening sparen.
De centrist Bayrou voelt de bui al weken hangen en heeft zelf om een vertrouwensstemming gevraagd. Tenzij er een mirakel gebeurt ligt de Franse regering, die sowieso geen meerderheid in het parlement heeft, volgende week aan diggelen.
België heet een complexer land te zijn dan Frankrijk, maar de regering-De Wever presteert beter dan de Franse regering.
Feestdagen schrappen
Bayrous plannen zijn bekend, maar niet geliefd. Hij wil twee feestdagen schrappen, waaronder de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog op 8 mei. Dat is een feestdag die bij ons al vijftig jaar geleden werd geschrapt. Bayrou wil ook een op de drie afzwaaiende ambtenaren niet vervangen, wat duizenden jobs zal kosten. Hij wil snijden in de werkloosheidsuitkeringen. En hij wil de pensioenen niet meer indexeren.
Dat klinkt ons bekend in de oren, al zijn er hier nog geen concrete plannen om feestdagen te schrappen. In Frankrijk was precies die maatregel bijzonder onpopulair, zowel bij de andere partijen als bij de meerderheid van de Fransen. Maar snijden in de werkloosheid en in de pensioenen, dat behoort wél tot de kern van het besparingsprogramma van Arizona.
Le Pen en Mélenchon
België heet een complexer land te zijn dan Frankrijk, maar de regering-De Wever presteert beter dan de Franse regering, met dank aan de kiezer. Die heeft de kaarten in België veel makkelijker gelegd dan bij de buren. In eigen land was de Arizona-coalitie een min of meer logische uitkomst van de onderhandelingen. In het sterk gepolariseerde Frankrijk zijn extreemlinks en extreemrechts te groot geworden om het land goed te kunnen besturen.
Onder de kop ‘Het socialisme, de Franse ziekte’, somde de Franse krant Le Figaro afgelopen maandag alle cruciale momenten op van de ‘Franse achteruitgang’ in de laatste decennia. De krant rekent daarbij het pensioen op zestig jaar, en de werkweek van 35 uur. Beide staan op naam van de socialisten. Een retour van de socialisten zou volgens de centrumrechtse krant een ramp zijn. Maar het succes van de extreemrechtse Marine Le Pen en de extreemlinkse Jean-Luc Mélenchon lijken een groter probleem. Het zijn extreemrechts en extreemlinks die van Frankrijk een puinhoop maken.
Scherpslijpers
In Frankrijk kun je vandaag amper nog een centrumregering vormen, niet linksom en niet rechtsom. België heeft het geluk, onder meer door de centristische eindspurt van Bart De Wever net voor de verkiezingen vorig jaar, dat er nog bestuurd kan worden.
De entente tussen De Wever en Rousseau is voor scherpslijpers van N-VA en Vooruit een doorn in het oog. Maar vandaag is die verstandhouding de beste garantie op een regering die voort kan ploegen. In Frankrijk hebben de scherpslijpers gewonnen. Daar is de chaos aan de macht.
