Frankrijkkenner Christophe Giltay: ‘Marine Le Pen scoort met een heel sociale boodschap’

Emmanuel Macron won de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen. © GettyImages
Han Renard

‘Le Pen komt over als de redder van het gewone volk, Macron als kandidaat van de elite’, zegt Christophe Giltay, Frankrijkkenner van RTL-TVI.

Enkele weken geleden leek de herverkiezing van de Franse president Emmanuel Macron haast een formaliteit. Nu ziet het ernaar uit dat de tweede en beslissende ronde van de Franse presidentsverkiezingen, op 24 april, een bloedstollende nek-aan-nekrace wordt tussen de zittende president en de extreemrechtse Marine Le Pen. Dezelfde tweestrijd als vijf jaar geleden, maar nu liggen de kaarten voor Le Pen een stuk gunstiger. ‘Het gaat in de grond tussen de winnaars en de verliezers van de mondialisering’, zegt journalist en opiniemaker Christophe Giltay.

Wat wordt de campagnestrategie van Macron en Le Pen in de spannende weken tot de tweede ronde?

Christophe Giltay: Le Pen zal op hetzelfde elan doorgaan, ze zit in een stijgende lijn. Dat betekent zo veel mogelijk mensen ontmoeten op markten en dorpspleinen, en een zo aaibaar en netjes mogelijk imago ophouden, zoals het een geloofwaardige presidentskandidate betaamt. Macron heeft in aanloop naar de eerste ronde heel weinig campagne gevoerd. Voor hem begint het nu pas echt. Het wordt een gevecht op het scherp van de snede. Een peiling zondagavond gaf Macron 52 procent en Le Pen 48 procent, dus je kunt zeggen dat ze op dit moment min of meer gelijk opgaan.

Hoe spannend wordt het? Maakt Le Pen echt een kans?

Giltay: Macron heeft de steun van het traditionele politieke establishment. De avond van de eerste ronde was ik in Parijs op het hoofdkwartier van Macron. Daar was bijvoorbeeld ook Jean-Pierre Raffarin, gewezen premier onder Jacques Chirac, om hem te steunen. Normaal zou Macron het moeten halen, maar heel veel Fransen geven aan dat ze thuis zullen blijven. Hoe hoger het aantal mensen dat niet gaat stemmen, hoe onvoorspelbaarder de uitslag. Daarnaast is er een grote groep Fransen die zegt: ‘We hebben nu echt alles geprobeerd, dus waarom zouden we het niet eens met Le Pen proberen?’ Dus hoewel Macron de logische winnaar zou zijn, is de kans reëel dat Le Pen het haalt. Ze is ook veel beter voorbereid dan vijf jaar geleden en heeft uitstekende jonge medewerkers, die in niets lijken op de oud-fascisten met wie haar vader, Jean-Marie Le Pen, zich omringde.

Macron moet de thuisblijvers en onbesliste kiezers bereiken, anders haalt hij het niet.

Voeg daarbij dat het stemmenreservoir van Macron beperkt is. Le Pen heeft de steun gekregen van onder meer Éric Zemmour – dat gaat over ongeveer 10 procent van de kiezers. De potentiële reserve van Macron oogt veel kleiner. Het lijkt alsof alle gematigde kiezers in de eerste ronde al een nuttige stem hebben uitgebracht, wat de hoge score van Macron in die eerste ronde verklaart (27,6 procent, tegenover 23 procent voor Marine Le Pen, nvdr). Maar nu moet de president op zoek naar andere kiezers en de vraag is waar hij die moet gaan halen. Er zijn natuurlijk de 26 procent thuisblijvers van de eerste ronde, maar hoe moet je die ertoe overhalen om straks toch te gaan stemmen? Vaak zijn het mensen die denken dat de politiek één pot nat is en dat het niets uitmaakt wie er straks in het Elysée zit.

Worden de kiezers van de radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon, die 20 procent behaalde in de eerste ronde, doorslaggevend?

Giltay: Zeker. Volgens een peiling is 34 procent van Mélenchons achterban bereid op Macron te stemmen in de tweede ronde. Ongeveer 30 procent steunt Le Pen en de rest zegt thuis te zullen blijven. Macron moet die thuisblijvers en onbesliste kiezers zien te bereiken, anders haalt hij het niet. Maar zoals Macron zelf pleegt te zeggen, loopt hij politiek op een links en een rechts been. Tot dusver heeft hij echter vooral geleund op zijn rechtse been, met zijn linkse been wil het niet goed lukken.

Terwijl koopkracht en de stijgende kosten van het levensonderhoud hét campagnethema zijn.

Giltay: In zijn toespraak na de eerste ronde heeft Macron een aantal vage voorstellen gedaan voor het behoud van de koopkracht, maar zoals de meesten van zijn voorgangers heeft hij meer belangstelling voor buitenlands beleid, zijn rol op het internationale toneel en geopolitieke vraagstukken dan voor het dagelijks leven van de Fransen. Bovendien wil Macron in een tweede ambtstermijn de pensioenleeftijd in Frankrijk verhogen naar 65 jaar. Dat is een heel onpopulaire hervorming, waar de overgrote meerderheid van de Fransen niets van moet weten. Terwijl Le Pen juist scoort met een heel sociale boodschap. Ze heeft in het departement Nord-Pas-de-Calais, de oude mijnstreek die behoort tot de zogenaamde verloren gebieden van de republiek en die in een niet zo ver verleden communistisch stemde, de hoogste score van alle presidentskandidaten behaald. Le Pen komt over als de redder van het gewone volk, terwijl Macron overkomt als de kandidaat van de hoge kaders, de intellectuelen en de bourgeoisie, kortom van de elite.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content