Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk wil dat economische migranten de toegang tot de Europese Unie ontzegd worden nog voor ze voet op EU-grondgebied hebben gezet.
In landen buiten de EU wil hij centra openen waar zulke migranten gescheiden worden van vluchtelingen die wél recht hebben op internationale bescherming. Dat staat in de ontwerpconclusies van de Europese top die dinsdag uitgelekt zijn.
De top vindt donderdag 28 en vrijdag 29 juni plaats. Het Europese asiel- en migratiebeleid, dat een steeds diepere wig drijft tussen de lidstaten, staat er bovenaan de agenda. Tusk zal volgens een Europese diplomaat een ‘potentiële gamechanger’ op tafel leggen en de staatshoofden en regeringsleiders voorstellen om in te stemmen met het idee van regionale ontvangstcentra waar migranten en vluchtelingen naartoe worden gebracht die op zee gered zijn. Die centra zouden in samenwerking met het VN-Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR) en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) opgezet worden en snel het onderscheid mogelijk moeten maken tussen ‘economische migranten en al wie nood heeft aan internationale bescherming’.
Tunesië en Albanië worden in de wandelgangen genoemd als kandidaat-gastlanden, maar voor concrete toezeggingen van die landen is het nog te vroeg. Enkele weken geleden stelde ook de Belgische staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) voor om migranten die vanuit Afrika de oversteek naar Europa wagen en op de Middellandse Zee worden gered, naar Tunesië over te brengen en hen daar te triëren.
In 2016 lanceerde de Hongaarse eerste minister Viktor Orban een gelijkaardig idee. Een Europese topdiplomaat wijst erop dat het voorstel van Tusk zeker de goedkeuring van de 28 Europese leiders moet kunnen krijgen omdat het om ‘laaghangend fruit’ in het migratiedebat gaat.
Vorige week stemden ook de Franse president Emmanuel Macron en de nieuwe Italiaanse premier Giuseppe Conte al met het idee in. ‘Iedereen is het hiermee eens,’ luidde het dinsdag, ‘maar deze centra lossen maar een deel van het probleem op.’ Over waar de migranten die recht hebben op asiel precies naartoe zouden worden gebracht, staat niets in de tekst van Tusk.
Ook over de haperende hervorming van de Dublin-verordening – die bepaalt welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielaanvraag – worden voorlopig geen knopen doorgehakt. Het is nochtans precies deze kwestie die voor de meeste verdeeldheid onder de EU-lidstaten zorgt.
Europees commissaris voor Asiel en Migratie Dimitris Avramopoulos riep de Europese landen dinsdag nogmaals op meer vertrouwen en solidariteit te tonen en ’te handelen in de Europese geest’. Hij wees er ook op dat Europa niet met een migratiecrisis geconfronteerd wordt zoals dat drie jaar geleden wel het geval was. Behalve de oprichting van ontvangstcentra, stelt Tusk voor dat er extra geld wordt uitgetrokken om illegale migratie naar Europa af te remmen en meer steun te bieden aan de Libische kustwacht en lokale Afrikaanse gemeenschappen.
In de aanloop naar de top zal de Pool een zo breed mogelijke steun voor zijn voorstellen trachten te vinden bij de verschillende Europese leiders. Hij zal heel wat telefoontjes afwerken en reist onder meer naar Spanje, Italië, Oostenrijk, Hongarije en Berlijn. Maandag bracht hij ook een bezoek aan Belgisch premier Charles Michel, maar wat daar gezegd werd en welk standpunt Michel verdedigde, raakte niet bekend.
