De Chinese overheid heeft de gewoonte verwijzingen naar die gewelddadige gebeurtenis zo veel mogelijk te censureren. Maar aan de vooravond van de dertigste verjaardag lijkt een ommekeer in zicht. Of toch niet?
Op 4 juni 1989 maakte het Chinese leger op bloedige wijze een einde aan een zeven weken durend protest op het Tiananmenplein, ook bekend als het Plein van de Hemelse Vrede. De actievoerders – voornamelijk studenten en arbeiders – waren op het plein in het centrum van Peking samengekomen om meer democratie en minder corruptie te eisen. De gewelddadige onderdrukking van het protest heeft aan honderden mensen het leven gekost. Een exact dodental is nooit bekendgemaakt.
De Chinese overheid heeft de gewoonte verwijzingen naar die gewelddadige gebeurtenis zo veel mogelijk te censureren. Maar aan de vooravond van de dertigste verjaardag, wordt in de Engelstalige versie van de regimekrant Global Times opvallend genoeg toch een opiniestuk besteed aan de historische gebeurtenis, die in het artikel steevast als een “incident” wordt omschreven.
Immuun tegen onrust
‘Sinds het incident is China op succesvolle wijze uitgegroeid tot op de een na grootste economie ter wereld, met een snelle toename van de levensstandaard van de bevolking’, zo klinkt het. ‘Als een vaccin voor de Chinese samenleving, zal het Tiananmenincident de Chinese immuniteit tegen grote politieke onrust in de toekomst fel doen toenemen.’
Voorts acht Global Times het weinig waarschijnlijk dat China opnieuw met een dergelijk protest geconfronteerd zal worden. ‘De Chinese samenleving, inclusief haar intellectuele elite, is vandaag veel volwassener dan in 1989’, zo luidt het argument. ‘De Chinese samenleving heeft voldoende politieke tragedies gezien, in de Sovjet-Unie, Joegoslavië en sommige Arabische landen.’
Het opiniestuk sluit aan bij de verklaring die de Chinese minister van Defensie Wei Fenghe zondag had afgelegd op een veiligheidsconferentie in Singapore. Hij beklemtoonde dat de Chinese regering toen gezorgd heeft voor de stabiliteit die de grote veranderingen in de Chinese samenleving mogelijk maakten.
Huisarrest
Ondanks de recente uitspraken van het Chinese regime, lijkt er nog geen sprake te zijn van meer openheid vanuit Peking. De verklaring van de minister van Defensie in Singapore, werd immers niet opgepikt in de Chinese media. En het opiniestuk in Global Times is wel in de Engelstalige editie van de krant verschenen, maar werd niet in het Mandarijn gepubliceerd.
Mensenrechtenorganisaties melden bovendien dat naar aanleiding van de dertigste verjaardag ook verschillende activisten en familieleden van slachtoffers opgepakt werden of onder huisarrest zijn geplaatst. Human Rights Watch zegt ook dat bij de vooraanstaande leden van “Moeders van Tiananmen”, een netwerk van betrokken familieleden, de controle op de communicatie fors werd opgevoerd.
4 juni is traditioneel de drukste dag van het jaar voor de Chinese censoren. China doet er dan alles aan om elke discussie op het internet over de tragedie te verhinderen. Ook in de Chinese media wordt doorgaans met geen woord gerept over de tragedie.
