Angela Merkel en Martin Schulz op weg naar een verstandshuwelijk

Angela Merkel en Martin Schulz. © Reuters
Jeroen de Preter

SPD-voorzitter Martin Schulz mag van zijn partij verder onderhandelen over een regeerakkoord met Angela Merkel.

Na weken van heftige strijd en discussie hebben de Duitse sociaaldemocraten (SPD) op een bijzonder spannend partijcongres in Bonn beslist om verder te onderhandelen over een coalitie met de CDU van bondskanselier Angela Merkel en de CSU, haar zusterpartij in Beieren. Het jawoord kwam er afgelopen zondag, en werd gegeven door net iets meer dan de helft van de circa zeshonderd SPD-afgevaardigden. Een bijzonder krappe meerderheid, dus, die bovendien geen spijkerharde garanties biedt op het scenario dat zowel SPD-voorzitter Martin Schulz als zijn voormalige opponente Angela Merkel nastreeft: een heruitgave van de zogenoemde Grosse Koalition.

Met het ‘ja’ van het partijcongres zijn nieuwe verkiezingen nog niet definitief afgewend. De Grosse Koalition kan pas aan de slag als ook de 450.000 SPD-leden hun goedkeuring geven aan het uiteindelijke regeerakkoord.

Liever vandaag dan morgen wil Angela Merkel opnieuw regeren. Daar zal ze allicht een prijs(je) voor moeten betalen.

Een mogelijke hinderpaal wordt de figuur van Martin Schulz. Werd hij begin vorig jaar nog met buitengewoon enthousiasme op het schild gehesen als de Rode Redder, dan bleek afgelopen zondag dat hij nog nauwelijks de handen op elkaar krijgt. Dat een krappe meerderheid alsnog de mogelijkheid op een grote coalitie open wilde houden, had wellicht minder met zijn overtuigingskracht dan met de angst voor nieuwe verkiezingen te maken. Had het congres afgelopen zondag ‘nee’ gezegd, dan waren die verkiezingen zo goed als onvermijdelijk geweest. Stellen dat zo’n stembusgang de SPD nu even niet goed uitkomt, is een eufemisme. Net als zo veel andere Europese sociaaldemocraten verkeren ook de Duitse kameraden niet in topvorm.

Voorstanders van een Grosse Koalition kunnen overigens ook om een andere reden beter nog even de adem inhouden: het ‘ja’ van afgelopen zondag was geen onvoorwaardelijk ‘ja’. In een ultieme poging om het partijcongres te overtuigen, wezen zowel Schulz als SPD-fractievoorzitster Andrea Nahles erop dat een voorakkoord geen regeerakkoord is, en dat er de komende weken nog wat uit de brand te slepen valt.

Daarmee speelde het duo in op een onder sociaaldemocraten breed gedeeld sentiment. Veel leden en/of militanten menen dat de SPD-onderhandelaars te gemakkelijk een aantal wezenlijke verkiezingsbeloftes hebben laten varen. Zo staat er in het voorakkoord niets over de afschaffing van het aparte private ziekteverzekeringssysteem en wordt met geen woord gerept over hogere belastingen voor de rijken. Dezelfde sentimenten bestaan als het gaat over het zo gevoelige vluchtelingenthema. Als het voorakkoord straks wordt uitgevoerd, zijn familieleden van vluchtelingen maar in beperkte mate welkom in Duitsland en komt er ook een bovengrens.

Schulz en Nahles beloofden afgelopen zondag dat ze nog zwaar op het bestaande akkoord zullen wegen. Dat het uiteindelijke regeerakkoord er iets ‘socialistischer’ zal uitzien, is inderdaad niet ondenkbaar.

Politieke analisten wijzen erop dat de onderhandelingspositie van de SPD vandaag niet zo veel slechter is dan die van de CDU/CSU. Ook Angela Merkel wil nieuwe verkiezingen vermijden, en liever vandaag dan morgen wil ze opnieuw regeren. Daar zal ze allicht een prijs(je) voor moeten betalen. Doet ze geen verdere toegevingen aan Schulz, dan riskeert die op het njet van ‘zijn’ 450.000 SPD-leden te stuiten. De angst voor dat scenario verbindt hem met Angela Merkel, tot voor kort zijn opponent, nu vooral zijn lot- en bondgenoot.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content