Ludwig Vandenhove
‘Waar ligt de toekomst van de Duitstalige gemeenschap?’
‘Als er in ons land gesproken wordt over communautaire problemen, gaat het over Brussel, Vlaanderen en Wallonië. Dat er ook nog een Duitstalige gemeenschap is, wordt meestal vergeten’, schrijft Ludwig Vandenhove van B Plus.
Als er in ons land gesproken wordt over communautaire problemen, gaat het over Brussel, Vlaanderen en Wallonië. Dat er ook nog een Duitstalige gemeenschap is, wordt meestal vergeten. Onze Duitstalige landgenoten komen zelden of nooit aan bod.
Voor B Plus tellen alle Belgen, ook de Duitstaligen. Daarom heeft secretaris-generaal Willy Peerens een dossier gemaakt rond de Duitstalige gemeenschap. Op 16 september organiseren wij hierover ook een colloquium.
‘Waar ligt de toekomst van de Duitstalige gemeenschap?’
Als B Plus vinden wij het onterecht dat de Duitstalige gemeenschap steeds weinig of niet aan bod komt als er weer eens een discussie op gang komt omtrent de inrichting van onze Belgische staat. Het is nu eenmaal één van de drie gemeenschappen in ons land. Vandaar dit dossier. Zelfs mensen, die weinig interesse vertonen in de politiek en zeker in communautaire discussies, zouden toch moeten weten wie hun naaste buren zijn en welke de gezamenlijke geschiedenis is.
Naast de geschiedenis en een aantal andere algemene gegevens over onze Duitssprekende landgenoten geeft het dossier aan hoe wij de evolutie van de Duitstalige gemeenschap binnen België zien. Heeft onze complexe Belgische structuur niet haar limieten bereikt?
Bij de aanslagen van dinsdag 22 maart 2016 is dit terecht nog voorwerp van discussie geweest.
Spijtig genoeg is dit debat, wat mij betreft, weer te snel stilgevallen. De door de opeenvolgende staatshervormingen totstandkoming van het huidig systeem is niet het resultaat van één groot, weldoordacht plan, maar dikwijls een antwoord, een compromis op weer maar eens een crisissituatie. Het heeft voor een ondoorzichtig en een bijzonder ingewikkeld kluwen van instellingen gezorgd.
‘Ondanks de complexe structuur met gemeenschappen en gewesten wordt België in feite gekenmerkt door het bipolaire federalisme.’
Ondanks de complexe structuur met gemeenschappen en gewesten wordt België in feite gekenmerkt door het bipolaire federalisme. De politieke verhoudingen worden in essentie immers bepaald door het Nederlands sprekende Noorden en het Franstalige Zuiden.
Als B Plus blijven we vinden dat onze staatsstructuur moet evolueren naar een helder en transparant geheel. Taal op zich is voor ons niet de enige determinerende factor om federale entiteiten te bepalen. Als B Plus zijn we realisten en proberen we te denken en te werken binnen het huidig staatsbestel. Maar we moeten durven ‘dromen’.
Vierde gewest
In die zin suggereren wij als B Plus om na te denken over het Duitstalig landsgedeelte als een toekomstig vierde gewest. Waarom de federale staat niet organiseren op basis van gewestelijke entiteiten, die elk op zich over alle bevoegdheden beschikken om een optimaal bestuur mogelijk te maken? Waarom niet afstappen van het stereotype onderscheid tussen gemeenschappen en gewesten en evolueren naar een federalisme met vier deelstaten met toepassing van het subsidiariteitsprincipe en met de invoering van een hiërarchie van normen?
Wij denken dat de afschaffing van de gemeenschapsinstellingen en de vervanging door vier volwaardige gewesten België een stuk eenvoudiger en transparanter zou maken. Dit is zeker zo als we vooraf zouden debatteren over welke bevoegdheden opnieuw beter gefederaliseerd zouden worden naar België toe. Wij zijn pragmatisch en dus sluit voor ons een België met vier niet uit dat in sommige domeinen bijzondere oplossingen moeten gezocht worden en dat bepaalde assymetrische elementen kunnen behouden worden.
Vereenvoudiging van het huidig Belgisch federaal bestel
Een volwaardig statuut van de Duitstalige gemeenschap, op voet van gelijkheid met de overige gewesten en met dezelfde bevoegdheden, rechten en plichten, zal bijdragen aan de vereenvoudiging va de (te) complexe en ondoorzichtige structuur van het huidig Belgisch federaal bestel. Bovendien zou een federaal staatsmodel met vier in zeker mate de actuele bipolariteit, die een groot potentieel aan permanente conflicten inhoudt, doen afnemen.
B Plus pleit voor een Duitstalig vierde gewest met dezelfde rechten en plichten als de andere gewesten en met de wil tot samenwerking en solidariteit met die andere gewesten. Dit houdt ook het beschikken in over een fiscaal correcte basis om een degelijk en rechtvaardig bestuur mogelijk te maken.
De omvang op zich, noch qua oppervlakte, noch qua bevolkingsaantallen, is niet belangrijk. Dat wordt bewezen in andere federale staten.
‘De leefbaarheid van een vierde Duitstalig gewest is meer een kwestie van financiering.’
Wat echt telt, is of de entiteit overeen komt met de realiteit en daar kan voor wat de Duitstalige gemeenschap betreft geen enkele twijfel over bestaan. De leefbaarheid van een vierde Duitstalig gewest is meer een kwestie van financiering. Maar dat geldt evenzeer voor de drie andere, die internationaal bekeken ook niet tot de grootse regio’s behoren.
Samenwerking en subsidiariteit kan hier onder andere een oplossing bieden. Soms is het veel beter samen te werken dan alles zelf te willen doen.
We beseffen het gegeven, neen zelfs het gevaar dat sommige organisaties en politieke partijen in dit voorstel een middel zullen zien om weer nog veel meer te veranderen aan onze staatsstructuur. Maar om iets te wijzigen, zijn er in een democratie nu eenmaal terecht grondwetswijzigingen nodig. En bij voorstellen moet ‘het dromen’ soms het realisme overstijgen. Dat is ook vaak mijn overweging in mijn politieke handelingen.
We willen hiermee mee het debat op gang trekken over de toekomst van het Duitstalig landsgedeelte. Als B Plus zijn we blij met de huidige communautaire stand-stil. Maar we willen klaar zijn met duidelijke standpunten als het debat (over)morgen opnieuw op gang komt.
De Doordenkers van Knack.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier