Volgende week kunt u in de Oostendse concertzaal Kursaal het spektakel van Shen Yun bekijken: ‘een buitengewone reis door China’s 5000 jaar van goddelijk geïnspireerde cultuur’. Maar weet iedereen die een ticket koopt dat de show een vehikel is voor de politieke en religieuze propaganda van de Falun Gong-beweging?
Shen Yun belooft de bezoeker een mix van ‘klassieke Chinese dans, betoverende live orkestmuziek, authentieke kostuums en gepatenteerde interactieve achtergronden’. Tickets zijn niet goedkoop, tussen de 71 en 134 euro. Het publiek wordt aangemaand om zich netjes te kleden, of zelfs in smoking en avondjurk op te dagen. Op het eerste gezicht lijken de Shen Yun-voorstellingen dus vooral een exclusieve aangelegenheid, een soort Chinese versie van Cirque du Soleil. Maar achter de schermen spelen andere motieven.
Falun Gong
De dansspektakels van Shen Yun zijn een onderdeel van de culturele arm van de Falun Gong-beweging, een spirituele filosofie die zweert bij de weldaden van zelfdiscipline, meditatie en tai chi-achtige oefeningen. Falun Gong is opgericht in 1992 door Li Hongzhi, in een periode van wildgroei van spirituele bewegingen in China. Nadat Li tientallen miljoenen aanhangers verzameld had en zijn beweging ideologisch was uitgebouwd, begon hij zich kritisch op te stellen tegenover de Chinese overheid. Gevolg? De beweging werd als sekte in de ban geslagen door de Communistische Partij. Aanhangers worden sindsdien vervolgd als dissidenten.
Shen Yun zelf is opgericht in 2006 in de Amerikaanse staat New York, waar ook Dragon Springs gevestigd is, het internationale Falun Gong-hoofdkwartier. Daar is ook een academie waar de dansers hun opleiding krijgen. Op de affiches of in de Facebookadvertenties voor de dansshows valt het niet meteen op dat Shen Yun gelieerd is aan Falun Gong, maar die band wordt wel minder verhuld dan vroeger. Op de website van het Kursaal staat openlijk vermeld dat de twee voorstellingen in Oostende ingericht zijn door de vzw Falun Gong België, en ook op de website van de show staat heel wat uitleg over de beweging.
Falun Gong is conservatief en kant zich onder andere tegen druggebruik en buitenechtelijke seks. Vooral stichter Li staat bekend om zijn nogal merkwaardige denkbeelden. In speeches en interviews fulmineerde hij al tegen ‘rassenvermenging’ en homoseksualiteit, en deed hij vreemde uitspraken over buitenaardse wezens die van plan zijn om de mensheid te controleren.
Orgaandiefstal
De shows van Shen Yun bestaan uit opeenvolgende korte performances van verschillende traditionele Chinese dansen en vertolkingen van Chinese volksverhalen. Maar, zo blijkt uit eerdere buitenlandse recensies, tussendoor vind je ook verhaaltjes die zijn opgebouwd rond politieke en religieuze thema’s. Verschillende scènes beelden op weinig subtiele wijze uit hoe vredevolle aanhangers van Falun Gong gearresteerd worden terwijl ze mediteren in een park of goede daden verrichten, zoals alcoholici op het rechte pad brengen en verloren portefeuilles terugbezorgen. Andere scènes tonen hoe ze worden gemarteld of van hun organen beroofd worden door de Chinese overheid. Teksten van zangstukken prijzen de weldaden van spirituele zelfdiscipline en richten zich tegen maoïsme en atheïsme. Een strofe luidt: ‘Pas op voor de bedrieglijke doctrine van de evolutietheorie / Moderne gedachten en gewoonten veranderen de mensheid.’ Falun Gong-oprichter Li is ook een creationist die Darwins evolutietheorie afwijst.
Normaal gezien maakt Shen Yun elk jaar een nieuwe voorstelling, dus we weten niet wat het in Oostende precies zal tonen. Maar met de slogan ‘Ervaar China vóór het communisme’ lijkt de nieuwe show politieker dan ooit. De website van Shen Yun wijst in dezelfde richting: ‘Decennia van communistische strijd hebben het Chinese volk verschrikkelijk menselijk leed gebracht. En nu reikt de duisternis van deze tirannie over de grenzen van China en veroorzaakt wereldwijd lijden en paniek.’ Ter illustratie staat er een wereldkaartje bij met de titel ‘Duisternis verspreidt zich vanuit China’ en afbeeldingen van coronavirussen die alle continenten overspoelen. Zelf houdt Shen Yun vol dat de show ‘niet echt een politieke voorstelling’ is.
Biowapen
Falun Gong is de voorbije twintig jaar geëvolueerd naar veel meer dan louter een spirituele beweging. Aanhangers hebben een opvallend media-imperium uitgebouwd, met de website The Epoch Times en het videobedrijf New Tang Dynasty als speerpunten. In het Trumptijdperk kreeg The Epoch Times een steeds politiekere toon en groeide het uit tot een doorgeefluik voor uiterst rechtse standpunten en complottheorieën als QAnon. De Falun Gong-media schaarden zich voluit achter president Donald Trump, vooral vanwege diens Chinakritische discours.
Tijdens de coronapandemie zijn de mediakanalen van Falun Gong ook verworden tot prominente verspreiders van desinformatie over covid-19. Deels omdat Falun Gong vasthoudt aan de traditionele Chinese geneeskunde, deels omdat het een manier is om de Chinese overheid te treffen. Het coronavirus wordt er consequent ‘het CCP-virus’ genoemd, naar de afkorting van de Chinese Communistische Partij. Het wordt bestempeld als een biowapen, ontwikkeld door de Chinese overheid.
Falun Gong-stichter Li fulmineerde al tegen ‘rassenvermenging’ en homoseksualiteit, en deed uitspraken over buitenaardse wezens die de mensheid willen controleren.
Parallel met The Epoch Times probeert Falun Gong via het dansspektakel Shen Yun zijn boodschap naar een westers publiek te brengen. The Epoch Times voert ook volop promotie voor Shen Yun, met enthousiaste interviews van performers en publiek. Negatieve online recensies worden op het conto van ‘Chinese trollen’ geschreven. Net als het mediasucces van The Epoch Times is Shen Yun uitgegroeid tot een internationale machine. Een zeer winstgevende machine bovendien: in 2019 rapporteerde de non-profitholding achter Shen Yun meer dan 20 miljoen dollar winst en een balans van 144 miljoen dollar.
Culturele diplomatie
De Chinese overheid is ondertussen niet blij met het Shen Yun-fenomeen. Ze ziet in de shows een daadwerkelijk gevaar voor de publieke opinie over China. Zelf zet de Chinese overheid natuurlijk ook al langer in op culturele diplomatie om goodwill te kweken in het Westen – in de communistische ideologie is cultuur in essentie altijd politiek. Zaalverhuurders hebben in de aanloop naar een Shen Yun-voorstelling al te maken gekregen met kritiek of intimidatie vanuit Chinese diplomatische kanalen. Ook het Kursaal in Oostende ontving naar aanleiding van de optredens een kritische brief van de Chinese ambassade. Tegelijkertijd gaat Shen Yun er prat op dat de performances in China verboden zijn. Het is een prominent deel van de advertentiecampagnes voor de show.
Mag de Falun Gong-beweging een soort internationale religieuze propagandamusical op poten zetten en daar dure tickets voor verkopen? Natuurlijk. Maar landgenoten die een ticket aanschaffen voor Shen Yun kunnen maar beter beseffen dat de show in essentie een vehikel is voor de verspreiding van de religieuze en politieke ideologie van Falun Gong. Elke voorstelling is een klein salvo in de jarenlange strijd om de Chinese ziel tussen Falun Gong en de Chinese overheid. Verwacht dus niet zomaar een avondje Chinees Cirque du Soleil.
Falun Gong-stichter Li fulmineerde al tegen ‘rassenvermenging’ en homoseksualiteit, en deed uitspraken over buitenaardse wezens die de mensheid willen controleren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
