‘Na de uitlatingen van Magnette zal de communautaire vlieger niet hoog vliegen’

‘Hoe graag sommigen het al over de communautaire onderhandelingen van 2024 zouden willen hebben, toch ging het de laatste dagen vooral over geld’, merkt Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck op.

Alles heeft te maken met de begrotingsopmaak, die de aandacht opeiste. De nieuwe begroting is de eerste majeure beleidsdaad van de regering-De Croo na de coronacrisis. Maar het heeft ook iets te maken met een kleine koerswijziging van Paul Magnette. De PS-voorzitter, die in navolging van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez definitief de weg naar de Vlaamse tv-studio’s lijkt te hebben gevonden, had het vooral over de dossiers die zijn eigen partij sterker kunnen maken. Sinds kort lijkt de PS-voorzitter ook te beseffen dat een grote staatshervorming daar niet bij hoort. ‘ Belgium bashing is in de mode,’ zei hij op zijn openingscollege bij politoloog Carl Devos in Gent, ‘maar het federalisme werkt veel beter dan we vaak denken.’

In De zevende dag had Magnette het afgelopen zondag liever over andere thema’s, zoals de overstromingen in Wallonië. Daar vielen deze zomer meer slachtoffers dan bij de aanslagen van 2016, zei hij. Als de Vlaamse kiezer een argument nodig had om extra begrotingsuitgaven voor allerlei soorten van ‘herstel’ te wettigen, dan lag dat daarmee op tafel. Magnettes verwijzing naar de rijke families in de Pandora Papers, het onderzoek naar belastingparadijzen dat Knack vorige week publiceerde, was er ook niet naast: ‘Als die mensen in België hun belastingen correct zouden betalen, zou onze begroting in evenwicht zijn.’ En dan was er nog het veelbesproken ‘ecosocialisme’. ‘Het gevaar leek abstract’, zei de PS-voorzitter weken geleden al over de klimaatuitdagingen, met smeltend ijs ‘aan de andere kant van de wereld’, maar die perceptie is in Pepinster en verre omstreken danig veranderd. Magnette verwerkt de groene bekommernissen in een sociaal verhaal. Daar kan hij ook Vlaanderen mee bereiken. De gemiddelde Vlaming is de stijgende gas- en elektriciteitsrekeningen niet ontgaan. En ook hier zien we liever geen gilets jaunes.

Ook de coalitiepartners zwijgen over de financieringswet of homogene bevoegdheidspakketten. In de slipstream van Magnette deden de Vivaldi- coryfeeën de afgelopen weken hun best om allerlei debatjes op gang te brengen, met voorstellen voor de afschaffing van het ziektebriefje (Petra De Sutter van Groen) over de verlenging van het sociaal energietarief (Tinne Van der Straeten van Groen) tot de afschaffing van de lage sociale bijdragen voor de topvoetballers (Vincent Van Peteghem van CD&V). Oninteressant waren die debatten niet, ook al werden ze soms overstemd door het gekrakeel tussen de coalitiepartners onderling. Maar als de voorzitter van de PS het klimaat belangrijker vindt dan een staatshervorming, dan is dat voor de hele regering-De Croo zo. Een historische afspraak in 2024? Eerst komen nog ’21, ’22, ’23 en ’24, zei Magnette dit weekend.

Daarbij steken explosieve maar premature verhalen over 2024 wat bleekjes af. Bart De Wever, die de weg naar het brede Vlaamse krantenlandschap lijkt te hebben teruggevonden, kondigt voor iedereen die het wil horen een zoveelste Endspiel aan. Van DeKrant van West-Vlaanderen tot De Standaard: de communautaire trein moet weer op gang worden getrokken. Was de N-VA-voorzitter begin juli nog geduldig (‘Alles op zijn tijd. Wij zijn geen revolutionaire partij’), dan was de toon dit weekend toch net iets anders: ‘va-banque spelen’, ‘all-in gaan’, en dat voor een ‘episch project’.

Het communautaire verhaal van de N-VA is de laatste twintig jaar zo vaak in de diepvries gestoken en er weer uitgehaald dat er toch eens naar de houdbaarheidsdatum moet worden gekeken. In juli zei De Wever nog dat hij diepgaande, eerlijke gesprekken had gehad met Magnette: ‘Hij meent dat het afgelopen is met België. Hij denkt zelfs dat het niet lang meer zal duren.’ Kennelijk is de PS-voorzitter sinds kort weer van mening veranderd – of werden de woorden van Magnette een beetje aangedikt?

Het is voor de N-VA het derde grote verhaal op rij dat in de modder blijft steken. Het ideetje over een ‘Groot-Nederlandse’ fusie van Vlaanderen en Nederland van deze zomer kon je nog een mislukt komkommer-praatje noemen. Met de recente toenadering tot de ‘rationele islam’ van imam Khalid Benhaddou – hoe verstandig ook – brak De Wever geen potten. En na de uitlatingen van Magnette zal ook de communautaire vlieger niet hoog vliegen. Het zijn nog drie lange jaren tot 2024.