De wereld is in de war over de mogelijke rol van exoten in een ecosysteem.
Politici lopen niet altijd voorop in het maatschappelijke debat. Dat bleek nog maar eens toen het Europees Parlement op 15 april pleitte voor nieuwe wetgeving om exotische soorten aan te pakken. Exoten zijn uitheemse soorten die meestal met de hulp van de mens in gebieden raken waar ze normaal niet voorkomen, en daar in sommige gevallen zo erg kunnen gaan woekeren dat ze inheemse soorten in het gedrang brengen. Migranten die leven ten koste van het eigen volk, zeg maar. In Europa zouden momenteel al 12.000 uitheemse soorten leven, waarvan naar schatting 15 procent een probleem is. De schade die invasieve soorten veroorzaken, wordt op 12 miljard euro per jaar geraamd.
Het probleem kan nog worden versterkt door de klimaatopwarming. In het vakblad Diversity and Distribution staat te lezen dat invasieve waterplanten als vlotvaren of waterlepeltje, die nu al grote oppervlakken bedekken in Europese wateren, nog meer kunnen gaan woekeren omdat ze in de winter niet meer afsterven, wegens te zachte temperaturen. De planten zijn afkomstig uit Amerika en zijn vooral via de aquarium- en tuinvijverindustrie de wereld aan het veroveren.
Bioloog Pieter Boets van de UGent geeft met enkele collega’s in het blad Natuur.focus een overzicht van de invloed van exotische ongewervelden op onze inheemse waterfauna. In totaal beschreven ze 72 grote uitheemse soorten, waarvan een meerderheid schaal- en schelpdieren, zoals kreeftjes en mossels. Sommige soorten zijn bijzonder talrijk geworden. Vooral havens en kanalen zijn hotspots voor exoten. De migranten kunnen inheemse soorten verdringen, wat onder meer met vlokreeftjes en rivierkreeften het geval is.
Maar het vakblad New Scientist liet onlangs een andere klok horen, met als teaser de vaststelling dat kamelen in Noord-Amerika ontstonden maar vandaag alleen in Australië nog in het wild leven, waar ze door de koloniserende mens werden geïntroduceerd als lastdier. Een plantenbioloog pleit in het blad – en in een boek – voor meer begrip voor deze ‘aliens’ die met alle zonden van de wereld overladen worden en een globale bedreiging van de biodiversiteit worden genoemd. Hij gaat ervan uit dat een meerderheid van de nieuwelingen zich na verloop van tijd in een ‘comfortabele samenleving’ met de rest van een ecosysteem zal settelen.
Migratie is van alle tijden – daar kan ons geslacht Homo over meespreken. De meerderheid van de exotische migranten zou geen problemen veroorzaken – ook dat lijkt vergelijkbaar met wat in de mensenmaatschappij het geval is. Een vorm van mededogen mag dus wel.
De meerderheid van de exotische migranten veroorzaakt geen problemen.
