Openbare en (veelal christelijke) privé-ziekenhuizen kunnen binnenkort vlot samenwerken of samensmelten in een vzw, zo bepaalt een ontwerp van decreet van Vlaams minister voor Welzijn Luc Martens (CVP). Op die manier hoopt de minister de slagkracht van de OCMW-ziekenhuizen te verhogen en probeert hij mee te helpen aan de ontzuiling.

LUC MARTENS

“De huidige rationalisatie door de federale overheid maakt dat kleine ziekenhuizen moeten samenwerken of sluiten. Volgens de huidige wet kan het OCMW enkel een samenwerkingsovereenkomst afsluiten die niet raakt aan het principe van afzonderlijk beheer van de instellingen, op het vlak van infrastructuur, personeel en exploitatie. Een gemeenschappelijk beheer kan wel, maar enkel binnen een publiekrechtelijke vereniging met partners die geen winst nastreven. Alleen zijn privé-partners niet altijd bereid om zich aan te passen aan de wetmatigheden van een publiekrechtelijke vereniging. Wanneer bovendien alleen privé-instellingen kunnen overgaan tot schaalvergroting die hen toelaat om bijvoorbeeld medische evoluties op de voet te volgen, dreigen de OCMW-instellingen dit ritme niet te kunnen volgen.

Het nieuwe decreet maakt samenwerking gemakkelijker en fusies mogelijk. Wie vreest voor de toekomst van het OCMW, moet precies openstaan voor vernieuwende en stimulerende maatregelen, in de plaats van vast te houden aan behoudsgezinde standpunten. OCMW’s overbeschermen, versterkt alleen maar het beeld van een zwakke partner. De principes van toegankelijkheid en openbaarheid moeten in de statuten van de nieuwe vzw worden ingeschreven, OCMW-raadsleden moeten in het beheer deelnemen en er wordt een drievierde meerderheid vooropgesteld voor bepaalde belangrijke beslissingen. Daarnaast biedt het ontwerp van decreet voldoende garanties tegen een uitverkoop van OCMW-ziekenhuizen. Er moet niet worden gevreesd voor een overwicht van het christelijk geïnspireerd zorgaanbod, de samenwerking moet leiden tot een ziekenhuis waar een breed aanbod samengaat met respect voor eenieders filosofische of ideologische overtuiging.

Dat de nieuwe entiteit voor iedereen toegankelijk is, spreekt voor zich. Samenwerking houdt voor beide partijen voordelen in en biedt bovendien betere garanties voor een toekomstgericht ziekenhuisaanbod in een regio.”

LUC VAN ROYE

Fusies van openbare OCMW-ziekenhuizen en christelijke privé-ziekenhuizen zullen de verzuiling niet tegengaan, meent Luc Van Roye, directeur van het VOV, de koepel van openbare ziekenhuizen. De oude reflexen zijn immers nog niet verdwenen. En dan is er de vraag wat de plaatselijke mandatarissen met het decreet van Martens zullen doen.

“Bij de christelijke noch bij de openbare ziekenhuizen is men klaar om in een ontzuilde gemeenschap te functioneren. Een kwestie van oude reflexen, ingegeven door wantrouwen tegenover de andere partij. Tijdens onderhandelingen en vergaderingen zullen beide partners enkel uitgaan van hun eigen achtergrond, dat valt niet te vermijden. En wat met ethische thema’s? Ik denk aan de discussie over proefnemingen op embryo’s: in de senaat wordt levensbeschouwelijk overstijgend over het thema gepraat, maar binnen de christelijk gezinde ziekenhuizen neemt men een radicaler standpunt in. Ik denk ook aan abortus: de inhoud van de brochure die Caritas enkele weken geleden heeft verspreid, stemt geenszins overeen met de houding van de pluralistische geneeskunde.

Ik wil geen kritiek geven op het ontwerpdecreet van minister Martens. Alleen zal hij het zuilensysteem niet kunnen afbouwen. Of dat de werking van de ziekenhuizen zal bemoeilijken, is nog een andere zaak. Ik vind de levensbeschouwelijke aard van een ziekenhuis minder belangrijk dan de eis van algemene toegankelijkheid: iedereen moet dicht in de buurt van zijn of haar woning goede verzorging kunnen krijgen aan een redelijke prijs. Samenwerking is daarom nodig, daar is iedereen het over eens.

De minister vergemakkelijkt samenwerking en fusies. Hij regelt wat kàn geregeld worden op gemeenschapsniveau. Veel hangt echter af van wat de plaatselijke mandatarissen met het decreet zullen doen. De laatste jaren zijn er veel voorbeelden geweest van samenwerking die neerkwam op een uitverkoop van het openbare ziekenhuis. Waarbij de activiteit volledig aan de privé-partner overgelaten werd en het OCMW-ziekenhuis zich enkel nog bezighield met het uitbetalen van de lonen. Dat krijg je als plaatselijke mandatarissen enkel oog hebben voor de financiële toestand en geen rekening houden met de functie van het openbare ziekenhuis. Ik zie niet hoe het decreet van Martens daar een oplossing voor kan bieden.”

Opgetekend door Bart Vandormael