In 2007 werd de lerarenopleiding grondig hervormd. ‘Vernieuwende ideeën zijn mooi, maar de laatste jaren zijn ze elkaar te snel opgevolgd’, zegt Sandra Schepens, de coördinator van de lerarenopleiding aan het Technicum Noord Antwerpen.
Even rust, dat vraagt Sandra Schepens aan de volgende minister van Onderwijs. Schepens coördineert de lerarenopleiding aan het Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) van het Technicum Noord Antwerpen (TNA). Ze is ook lid van het Expertisenetwerk School of Education Associatie KULeuven, een samenwerkingsverband van aanbieders van lerarenopleidingen. ‘Vernieuwende ideeën zijn mooi, maar de laatste jaren zijn ze elkaar zo snel opgevolgd, dat we niet de tijd hebben gekregen om ze in te voeren, te evalueren en bij te sturen als dat nodig was. Iedereen loopt nu op zijn tenen’, zegt Schepens.
In 1999 besloten ruim dertig Europese landen om het hoger onderwijs te hervormen, opdat de studierichtingen internationaal vergelijkbaar zouden zijn. Voor de lerarenopleidingen in Vlaanderen leidde de Bolognaverklaring tot het decreet van 15 december 2006. De hervorming werd van kracht vanaf het academiejaar 2007- 2008. ‘De drie verschillende aanbieders van lerarenopleidingen – universiteiten, hogescholen en centra voor volwassenenonderwijs – zijn nog dezelfde’, legt Sandra Schepens uit. ‘Maar de opleidingen zijn van naam veranderd. Er werden studiepunten aan toegekend. De studielast en de praktijkcomponent zijn overal zwaarder geworden. Hoewel de drie opleidingen elk hun eigen inslag en doelpubliek hebben, leiden ze nu tot hetzelfde diploma van leraar, en dat is een belangrijke verandering. Vroeger leverden universiteiten een diploma af, en het volwassenenonderwijs een getuigschrift. Hoewel beide wettelijk gelijkwaardig waren, wekten de benamingen niet die indruk. Nu heeft men ze gelijkgesteld.’
‘Maar er is een nieuw probleem gerezen dat die intenties teniet dreigt te doen’, aldus Schepens. ‘Om een internationale vergelijking mogelijk te maken moet elke opleiding een niveau toegemeten krijgen, of in technische termen: worden ingeschaald in het Hoger Beroepsonderwijs (HBO). Daar-over wordt nu gediscussieerd, maar wellicht zal een diploma van leraar dat werd behaald aan de universiteit hoger worden ingeschaald dan de andere. Dat doet afbreuk aan het decreet. Sommige academici kiezen bewust voor de lerarenopleiding in het volwassenenonderwijs, omdat die nog meer praktijkgericht is. Dat zal niet meer gebeuren als er geen gelijkwaardig diploma tegenover staat.’
Dat de kandidaat-leraren langer stage moeten lopen, vindt Schepens een goede zaak. ‘Maar we merken dat het moeilijker dan vroeger is om voldoende stageplaatsen te vinden in de secundaire scholen. Die krijgen sinds de hervorming wel een aantal mentoruren, waarmee ze leerkrachten kunnen vrijstellen om stagiairs te begeleiden. Maar die uren wegen niet op tegen de inspanningen die zo’n begeleiding vergt. Ook aan goodwill komt een einde.’
In de vroegere regentaatsopleiding kon een student drie onderwijsvakken kiezen. Dat aantal werd sinds de hervorming teruggebracht tot twee. ‘Men wil dat de kennis van de leraar dieper gaat en op niveau blijft,’ zegt Schepens. ‘Goede leerkrachten hebben een gedegen vakkennis en een gezonde dosis reflectievermogen nodig. Lesgeven evolueert, net zoals de maatschappij. We hebben mensen nodig die leergierig zijn en zich kunnen aanpassen aan nieuwe behoeften, om hun leerlingen te blijven boeien.’
MEER INFO: HTTP://WWW.OND.VLAANDEREN.BE/ONDERWIJSAANBOD/HO/DEFAULT.HTM
Jan Jagers
