Volgens de vakbonden zijn er nu al handen te kort om de controles uit te voeren, en toch zouden er nog meer ambtenaren moeten afvloeien.
Steeds meer ambtenaren op het terrein luiden de alarmbel omdat ze te kampen hebben met schrijnende personeelstekorten. ‘De vergrijzing is een groot probleem bij Financiën, vooral bij de diensten van de btw’, aldus François Goris van de onafhankelijke vakbond NUOD. ‘In Aalst kampen de btw-controles zoals bekend met een tekort aan personeel. Maar hetzelfde probleem doet zich ook voor in andere centra. In Antwerpen bijvoorbeeld, maar daar heeft men het opgelost door verschillende diensten samen te voegen. Toch is het een kwaal die moet worden aangepakt’, aldus Goris. ‘Als er niet snel ingegrepen wordt, wordt er in België over vijf jaar niet meer gecontroleerd, want door de vergrijzing dreigt de hele bovenlaag weg te vallen.’
‘Ook voor de toepassing van nieuwe wetgevingen zoals de notionele-interestaftrek zijn er handen te kort om te controleren’, zegt Marc Nijs van ACV Openbare Diensten. ‘Een boekhouder die bedrijven adviseert, liet me zelfs weten dat hij heimelijk hoopt op een controle, om zijn interpretatie eventueel te laten bijsturen.’ Eerder al wees ook het Rekenhof op controleproblemen bij de btw-diensten als gevolg van een gebrekkig personeelsbeleid (rapport van augustus 2007).
Niet alleen de diensten van Belastingen & Invordering kampen met tekorten. Ook bij verschillende registratiekantoren kunnen ze de stapels werk niet langer aan. ‘In Antwerpen bestaat het probleem al tien jaar en het dijt nu ook uit naar andere regio’s. Naar Kortrijk bijvoorbeeld’, zegt Aimé Truyens (ACOD). ‘De gevolgen zijn misschien minder zichtbaar, maar daarom niet minder erg. Via de Registratie controleren notarissen de voorgeschiedenis van een eigendom en zijn rechtmatige eigenaar. Door de grote achterstand in bepaalde registratiekantoren, gebeurt het dat notarissen aktes verlijden zonder te blijven wachten op het dossier van de Registratie. Mensen met slechte bedoelingen kunnen misbruik maken van de situatie, en bijvoorbeeld bij erfeniskwesties een eigendom verkopen die hen maar gedeeltelijk toebehoort.’
Financiën is zich bewust van de situatie. Uit hun cijfers blijkt dat vooral de administratie van de Patrimoniumdocumentatie (de koepel van het Kadaster en de Registratie), maar ook Douane & Accijnzen tussen nu en 2020 het meest te lijden zullen hebben van de vergrijzing. De vraag rijst wel hoe het kan dat de vakbonden enerzijds klagen over schrijnende personeelstekorten, terwijl het ministerie van Ambtenarenzaken anderzijds eist dat er ambtenaren zouden afvloeien.
‘Om te beginnen is het plan-Vervotte een denkspoor en geen opgelegde regel’, zegt Rita Dreessen, die aan het hoofd staat van Personeel & Organisatie. ‘Uiteraard zal het personeelsbestand afnemen door de vergrijzing. Maar dat zal iets trager lopen dan voorzien. Voor 2009 zullen er voor elke vijf ambtenaren die vertrekken nog steeds drie nieuwe in de plaats komen, en niet één ter vervanging van twee, zoals oorspronkelijk was gepland. En dat omdat de informatisering nog niet concreet voelbaar is in de activiteiten van de ambtenaren.’
