Hij maakte naam met ‘Crazy Love’, en verloor die haast weer met ‘Suite 16’. Door de oscarnominatie voor ‘Iedereen Beroemd!’ wordt Dominique Deruddere plots op handen gedragen. Al ging het beeldje voor beste anderstalige fim dan uiteindelijk naar ‘Crouching Tiger, Hidden Dragon’ van Ang Lee.
Filmmaker Dominique Deruddere is er trots op dat hij altijd zoveel mogelijk regels overtreedt. In interviews weidt hij steevast uit over de prostituees die vanaf zijn vijftiende zijn beste vriendinnen waren, de knevelpartijen waarin hij en zijn vrouw zich uitleven, en natuurlijk zijn drinkgelagen waaronder een in whisky gemarineerd bezoek aan wijlen Charles Bukowski. Als een giechelende Napoleon wil hij de wereld met de nodige stoerdoenerij veroveren. En dat is altijd al zo geweest. Opvallen, daar is niets mis mee.
Deruddere groeide op in een militaire wijk in Leopoldsburg. In de jaren zeventig ontketende hij er samen met makker Marcel Vanthilt een schoolstaking. Want ze hadden wel wat beters te doen dan op zaterdagochtend naar de les gaan. Hun initiatief kreeg trouwens op verschillende plekken navolging. In die periode maakte hij al 8mm-films met vrienden, zoals Oranje Licht dat in het gemeentehuis van Leopoldsburg werd vertoond en Gezicht in de spiegel met zijn latere vrouw Loret Meus in de hoofdrol. En dan moest het eigenlijk nog allemaal beginnen, in Brussel. Daar ging hij Film studeren aan Sint-Lucas en viel hij op met kortfilms als Killing Joke en Bedankt ma. Zijn eerste werk als professioneel regisseur was Wodka Orange, de favoriete kortfilm van de Spaanse regisseur Bigas Luna.
Toen hij in 1987 zijn eerst echte langspeelfilm, Crazy Love, afleverde, werd hij meteen tot Vlaanderens hoop in bange filmdagen gebombardeerd. In de verfilming van drie korte Bukowski-verhalen werd Josse De Pauw opgevoerd als een puber die aan zijn seksuele verlangens ten onder gaat. De prent bleek Derudderes ticket naar de Verenigde Staten, waar hij in Salt Lake City de John Fante-adaptatie Wait until Spring, Bandini ging opnemen. Met Faye Dunaway, Joe Mantegna en Ornella Muti in de hoofdrollen én in samenwerking met Francis Ford Coppola. The American dream zoals die in Leopoldsburg nooit was gedroomd. De Vlaamse wonderboy had de druk van de zeven producenten bij zo’n dure productie echter onderschat en keerde een illusie of tien armer naar België terug. ‘Het werd een mooie kerstfilm, omdat de schrijnende en harde scènes vrijwel allemaal sneuvelden’, zei hij in verschillende interviews.
DE BESTE LOSER
In Brussel werd hij niet met palmtakken en zakken vol subsidies ingehaald. Een aantal projecten die maar niet gefinancierd raakten, zoals Dipenda, tastten zijn zelfvertrouwen aan. En toen kwam de erotische thriller Suite 16 uit de lucht vallen – als een donderslag bij toch al niet zo heldere hemel. Het leek nochtans veelbelovend, met de populaire Nederlandse soapacteur Anthonie Kamerling en de Britse Pete Postlethwaite in de hoofdrollen. Het werd echter het absolute dieptepunt van zijn carrière. Deruddere hield er zo’n kater aan over dat hij besloot om zijn films voortaan zelf te produceren. Want bij gebrek aan butlers in de Vlaamse cinema, heeft de producent het altijd gedaan. Het zou nog drie jaar duren voor hij daadwerkelijk zelf het onvolprezen Hombres Complicados produceerde. Hij maakte de film met vrienden en kennissen voor een appel en een ei, en stak er ook zelf geld in. Alleen kwam geen hond kijken. Dus verkocht Deruddere zijn appartement aan zee en ging hij zijn wonden likken.
Niet dat hij per se rijk wil worden van zijn films, geld geeft hem gewoon de vrijheid om precies te doen wat hij wil. Noodgedwongen houdt hij zich bezig met reclamewerk en projecten zoals de Nederlandstalige versie van Chicken Run waarbij hij voor de stemmenregie instond. Daarnaast is hij niet te beroerd om een collega een pleziertje te doen, als die het tenminste vriendelijk vraagt. Zo acteerde hij in Diddens Istanbul en in La Pantinoire van de Franse auteur-regisseur Jean-Philippe Toussaint. Voor televisiewerk is hij echter nooit gevraagd. Ooit bezorgde de toenmalige BRT hem immers een paar scenario’s die Deruddere zo slecht vond dat hij ze wou herschrijven. En dat viel niet in goede aarde.
Deruddere werd zo langzamerhand de bekende regisseur wiens films niemand heeft gezien. Hoewel Deruddere geen man van grote dromen is, begon het wachten op erkenning – die hij ten tijde van Crazy Love gesmaakt had – toch wel erg lang te duren. Hoe lang kun je na je veertigste op het imago van ‘veelbelovend jong regisseur’ teren?
Er was ook geen appartement meer om te verkopen in geval van een volgende flop. Dus moest zijn volgende film wel volk trekken, al zal Deruddere nooit een Team Spirit-cineast worden. Iedereen Beroemd! bracht redding. ‘Heel Vlaams’ besloten de verenigde recensenten – dat heb je natuurlijk met Vlaamse filmmakers – en 70.000 mensen gingen kijken. Naar Vlaamse normen een succesje dat Derudderes gezicht wist te redden. Dat was dat, op naar de volgende film. Ware het niet dat de film in februari plots een tweede, glamoureuzer leven kreeg dankzij de oscarnominatie. Voor Deruddere had het geen betere film kunnen overkomen, want Iedereen Beroemd! ligt hem na aan het hart. Het was immers het eerste scenario dat hij helemaal alleen schreef, zonder een boek of Marc Didden om op terug te vallen. ‘Mijn beste films gaan over mensen en dingen die ik ken’, beweert Deruddere. En wie hij kent zijn naar eigen zeggen ‘gewone mensen’, zoals het personage Jean, dat in een bottelarij werkt net zoals Deruddere zelf ooit. ‘Ik vind losers de interessantste winnaars’, is nog zo’n welluidende oneliner uit tijden dat het uit zijn mond als een excuus klonk.
BROEDERS VAN BRUSSEL
Dominique in Hollywood, het lijkt wel een Tiny-boekje. Hij is er niet alleen: zijn vrouw Loret Meus deelt als coproducente in de prijzen. Wat financieel natuurlijk goed uitkomt. Meus heeft hem trouwens bij al zijn films bijgestaan. Als ze de kostuums al niet zelf ontwierp, was ze toch bij de vestimentaire kant van de zaak betrokken. Maar Deruddere is niet alleen een family man, hij is ook niet bij zijn vrienden weg te slaan. Zo werden zijn eerste twee films geproduceerd door Erwin Provoost, die er nu voor heeft gezorgd dat geen detail van het oscarcircus ons ontsnapt op de Iedereen Beroemd!-site, en Leopoldsburgenaar Paul Bruels produceerde Suite 16 – wat die vriendschap alvast enigszins temperde. En dan is er nog de Dansaertstraat-connectie of ‘mijn broeders van Brussel’ zoals hij zijn kameraden Arno, Marc Didden en Josse De Pauw noemt. Arno stond in voor de soundtrack van Hombres Complicados, Didden schreef samen met Deruddere verschillende scenario’s en Josse De Pauw nam tot nu toe al vier keer de hoofdrol in een Deruddere-film voor zijn rekening. Vier kameraden en tooghangers, unitaristen ook, die ondanks hun talent amper de grenzen van het vlakke land overschrijden.
Het zijn bekende Belgen die, verguisd of geprezen, hun sporen hebben verdiend. En dat in tegenstelling tot veel panelzitters aan wie Deruddere zo’n hekel heeft omdat ze beroemd zijn zonder meer, zonder verdienste. Zelf is hij naar eigen zeggen niet op roem uit. Toch zijn er meer mensen die hem kennen dan er naar zijn films zijn komen kijken. Velen herkennen zijn kop van tv. Van toen hij kwam uitleggen hoe het was om met Faye Dunaway te werken, dat Hombres Complicados écht wel een goede film was of waarom het voetveegje in Chicken Run zo nodig Limburgs moest praten. En tegenwoordig zwelgt hij welwillend de sloten champagne die sinds de oscarnominatie zijn deel zijn, dist hij voor de honderdste keer ginnegappend uitgemolken anekdotes op en zit hij ongelovig als een Rode Duivel na een overwinning voor zich uit te grinniken. Hij mag dan niet gek zijn op het mediawereldje waar hij in Iedereen Beroemd! op probeerde af te geven, toch poseert hij met zijn mooiste glimlach voor weekbladcovers, verschijnt met een champagnefles tussen zijn lippen in talkshows, schrijft een column in een dagblad en houdt vanuit Los Angeles chatsessies met ‘de fans’.
Al kreeg hij de oscar niet, hij kan toch op heel wat Amerikaanse interesse rekenen. Dit is zo’n situatie waarin zelfs de grootste scepticus niet anders kan dan toegeven dat de sterren wel goed móéten staan. Hollywood lonkt meer dan ooit en Deruddere is er al jaren klaar voor. Misschien wordt hij wel de eerste Belg na Soeur Sourire die in de VS goddelijke status krijgt. Dóminique, nique, nique, nique!
Ann Peuteman
